علیرضا برادران، مدیرعامل شرکت 1440 میلیارد تومانی سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری (هلدینگ انرژی صندوق بازنشستگی کشوری به‌عنوان بزرگترین هلدینگ این صندوق) در مصاحبه با هفته‌نامه بورس، با اشاره به موارد بالا، عملکرد، برنامه‌ها و وضعیت این شرکت را شرح داد. به گفته او، بخش قابل توجهي از دارایی‌های بورسي صندوق در هلدینگ انرژی متمرکز است. لازم به ذکر است که شرکت برنامه افزایش سرمایه 1260 میلیارد تومانی را دارد و با انجام آن سرمایه شرکت به 2700 میلیارد تومان می‌رسد که تا زمان مجمع به ثبت خواهد رسید. صندوق بازنشستگی کشوری توجه خاصی به بورس دارد و سیاست کلی این مجموعه پذیرش شرکت‌های زیرمجموعه خود در بورس تا حد ممکن است. از آن جمله، شرکت ملی نفتکش است که برنامه ورود آن به بورس در حال پیگیری است.
به گفته برادران، مطلوب بودن فضای کسب و کار و شرایط خاص استان‌های خوزستان و هرمزگان به‌ویژه مهیا بودن شرایط ویژه در حوزه‌های نفت، گاز، پتروشیمی‌و فولادی مانند دسترسی‌ها، امکان صادرات، امکان تأمین مواد اولیه، موجب شده تا بیشتر سرمایه‌گذاری‌های مجموعه در این دو استان جنوبی کشور صورت گیرد. به همین دلیل، این دو استان به لحاظ استراتژیک برای هلدینگ انرژی بسیار حائز اهمیت است. این مجموعه به دنبال اخذ مجوز 30 میلیون مترمکعبی گاز در مناطق نفت‌خیز جنوب است و به دنبال انجام آن، یکی از قطب‌های انرژی کشور خواهد شد و منطقه ویژه اقتصادی انرژی صندوق بازنشستگی و وزارتخانه متبوع خواهد بود. لازم به ذکر است که اقدامات مربوط به سرعت در حال پیشرفت است.
- پیشتر اعلام کرده بودید که هلدینگ حدود 800 میلیارد تومان سودسازی کرده است. این سود چگونه محقق شده است؟
سود هلدینگ ناشی از شرکت‌های سرمایه‌پذیر است. البته این رقم حسابرسی‌نشده است و با توجه به اینکه سال مالی 31/6/1395 است، امیدواریم تا اواسط دی‌ماه مجمع را برگزار کنیم و همراه با گزارش حسابرسی، آن را به مجمع ارائه دهیم. لازم به ذکر است که سود انباشته شرکت 1240 میلیارد تومان است. ذخایری از سال‌های پیش داشته‌ایم که قابلیت استفاده دارد.
-
شش هلدینگ در صندوق بازنشستگی تعریف شده که پنج هلدینگ محقق شده است. لطفا در این باره کمی‌توضیح دهید.
هلدینگ‌هایی که طبق مصوبه هیئت امناي صندوق‌ها تصویب شده‌اند، عبارتند از: انرژی، صنعت و معدن، صنایع غذایی و کشاورزی، مالي، املاک و مستغلات، حمل و نقل و گردشگری. هلدینگ انرژی، بزرگترین هلدینگ صندوق بازنشستگی کشوری است و بخش قابل توجهي از دارایی‌های بورسي صندوق در این هلدینگ متمرکز است. این مجموعه باعنوان هلدینگ انرژی از بهمن‌ماه سال گذشته شروع به فعالیت کرد. اساسنامه آن نزد سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب رسیده است و لوگوی آن در مرحله نهایی شدن است. احتمالا طبقه‌بندي ما از چند رشته‌ای‌ها در گروه نفت و گاز و پتروشیمی‌قرار گيرد. موضوع فعالیت زیرمجموعه‌های ما نیز به نفت، گاز، پتروشیمی‌و نیروگاهی منحصر شد. بزرگترین اینها پتروشیمی‌جم و پلیپروپیلن جم است. لازم به ذکر است که در چند ماه گذشته 51 درصد پتروشیمی‌مسجد سلیمان را خریداری کرده‌ایم.
در حوزه نیروگاهي، اداره نیروگاه تبریز را به عهده داریم که سهام آن متعلق به صندوق بازنشستگی است و در مدت كوتاه اقدامات بسيار ارزشمندي در اين نيروگاه انجام شده است.همچنين قرارداد فروش تضميني برق (500 مگاوات) نيروگاه انديمشك با وزارت نيرو بسته شده است و با صندوق توسعه ملي مذاكراتي براي تامين مالي آن انجام شد. به موازات آن، مذاكراتي با تامين‌كنندگان منابع بين‌المللي نیز صورت گرفته است. چندين مجموعه فولادي در پرتفوي ما وجود دارد. صبافولاد خلیج فارس یکی از پروژه‌هاست که یک پروژه 1.6 میلیون تنی است.
این پروژه اولین HBI کشور و یکی از پروژه‌های بسیار خوب صندوق بازنشستگي كشوري به حساب می‌آید. این پروژه جزو 36 طرح اقتصاد مقاومتی در وزارت صنایع تعيين شده است. امیدواریم این پروژه در چند ماه آتي افتتاح شود. سرمایه‌گذاری قابل توجهی در صبافولاد خلیج فارس انجام شده و به دارایی‌های صندوق اضافه می‌شود و سودآوری 20 درصدی برای آن پیش‌بینی می‌شود. لوله‌سازی اهواز یکی دیگر از زيرمجموعه‌هاست که در سنوات گذشته داراي برخي مشكلات ساختاري بود اما در حال حاضر حدود یک میلیون تن قرارداد منعقد شده دارد و در رابطه با انتقال خطوط لوله برای صنعت گاز و نفت کشور فعاليت مي‌كند.يكي ديگر از سرمايه‌گذاري‌ها، شركت فولاد اکسین است كه ورق‌های API (ورق‌های عریض) تولید می‌کند. این پروژه هم در خاورمیانه منحصر به فرد بوده است.
- پروژه آب شیرین‌کن اهواز انجام‌می‌شود؟
آب شیرین کن در قالب یوتیلیتی است که در صبا فولاد در بندرعباس پیش‌بینی شده است. این پروژه در مرحله مناقصه قرار دارد.
- یوتیلیتی‌ها و سیکل‌های ترکیبی که در نیروگاه‌ها داشتید، چطور؟
پروژه GreenField انديمشك (نیروگاه 500 مگاواتی اندیمشک) سیکل ترکیبی خواهد شد. مجوزهای مربوط اخذ شده و قرارداد فروش برق تضميني آن پیش‌فروش شده است. حمایت‌های لازم از آن به عمل خواهد آمد تا اسناد فنی تهیه شود و یک سازنده توربین و ژنراتور معتبر بين‌المللي کار خود را شروع کند. مذاکراتی نیز در این خصوص در داخل و بين‌الملل انجام شده است.
- داخلی خواهد بود یا خارجی؟
طرف قرارداد زیمنس، مپنا است و اگر برنده مناقصه شود، بخشی از کار را شرکت توگا انجام می‌دهد یعنی توربین‌ها توسط شرکت توگا ساخته خواهد شد که متعلق به مپنا است. برخی شرکت‌های ژاپنی و کشورهای دیگر نیز اظهار علاقه برای همکاری کرده‌اند. به‌طور کلی، اگر محدودیتی برای جذب این شرکت‌ها وجود نداشته باشد، به‌طور حتم یک مناقصه بین‌المللی برگزار خواهد شد.
- قرار بود در سال مالی 95 مجوز یک پروژه تأمین مالی دو هزار میلیارد تومانی از هیئت مدیره بگیرید. این کار انجام شد؟ قرار بود بانک الاهلی بحرین این کار را انجام دهد.
قرار بود یک بخش از آن را بانک الاهلی انجام دهد اما آنها به خاطر برخی مسائل سیاسی منطقه، در این تأمین مالی شرکت نکردند. آن تأمین مالی دو هزار میلیارد تومانی پیگیری شد. بین هلدینگ‌هایی که پیشتر اشاره شد، تقسیم کار صورت گرفت و قرار شد کارهایی مانند تأمین مالی که از طریق اوراق و بازار سرمایه انجام می‌شود، توسط هلدینگ مالی صورت گیرد. آنها روی این موضوع کار می‌کنند و انتشار اوراق مختلفی در برنامه است.
- بخشی از آن دو هزار میلیارد تومان تأمین شد؟
بله؛ مذاکرات برای تأمین مالی حدود 200 میلیون یورو (حدود 800 میلیارد تومان) برای پتروشیمی‌ها در حال نهایی شدن است. صحبت‌هایی با بانک ایران و اروپا در حال انجام است. ما با مجموعه‌های مختلف بین‌المللی مذاكره مي‌كنيم که دو دلیل دارد: دلیل نخست، نرخ است؛ محصولات ما بیشتر در حوزه پتروشیمی‌و صادرات‌محور است و مشکل پوشش ریسک نرخ ارز را نداریم و می‌توانیم تاثیر نرخ ارز را کنترل کنیم. دلیل بعدی این است که می‌توانیم منابع ارزی را بازپرداخت کنیم چون ورودی داریم. موضوع بعدی این است که نرخ منابع ارزی پایین‌تر از نرخ منابع داخلی است.
در حال حاضر برای شركت صنايع پتروشيمي مسجد سلیمان، حدود پنج میلیارد یوان (حدود دو هزار میلیارد تومان) تأمین مالی از طرف چین داریم که تحقق یافته است. بنابراین از دو هزار میلیارد تومان مورد اشاره نیز فراتر رفته‌ایم. هلدینگ آنچه را که برنامه داشته، محقق کرده و به فراتر از آن دست یافته است اما به دلیل تغییر شرایط، تسهيلات ریالی را به ارزی تبدیل کرده‌ایم.
لازم به ذکر است که مذاکرات زیادی انجام شده است. پس از برجام گشایش‌های خوبی صورت گرفت و به‌عنوان مثال توانستیم بعضی از قطعات موردنیاز واحدهای پتروشیمی‌و فنی را از مجموعه‌های انحصاری تأمین کنیم؛ این مجموعه‌ها تا پیش از برجام چندان پاسخی به ما نمی‌دادند و شركت‌ها این نیاز را به ناچار از طریق واسطه‌ها تأمین می‌کردند اما حالا به‌طور مستقیم با آنها
ارتباط گرفته‌ایم.
امسال در نمایشگاه دوسلدورف آلمان که هر سه سال یک بار برگزار می‌شود و یکی از رویدادهای بزرگ صنعت پلاستیک و پلیمر دنیا است، مجموعه‌های ایرانی بسیار مقتدر عمل کردند و نمایشگاه برای آنها دستاوردهای بزرگی داشت. بزرگان صنعت پتروشیمی‌پای میز مذاکره آمدند و آمادگی خود را برای همکاری اعلام کردند.
- افشای اطلاعات مالی شرکت سال گذشته هشت رتبه صعود داشته است. وضعیت شرکت در سال جاری چطور بوده است؟
شفافیت گزارش‌های مالی شرکت بالا است و مسائل بندهای سنواتی حل شده است. لازم به ذکر است که در بازدهی سرمایه‌گذاری‌های گروه‌های مالی رتبه نخست را کسب کردیم. ما تلاش می‌کنیم که شفافیت شرکت بیشتر شود و این موجب افزایش احساس آرامش ذینفعان می‌شود. ما رویت می‌شویم و ذینفعان گزارش‌های ما را دنبال می‌کنند.
- الزام سازمان به شرکت‌ها برای گزارش‌دهی ماهانه، برای شما مشکل نیست؟
خیر؛ سیستم‌های ما از این بابت مشکلی ندارد و می‌توانیم خودمان را تطبیق دهیم.
- برای شرکت‌های تابعه چطور؟
ممکن است مشکلات محدودی وجود داشته باشد اما همه باید خود را منطبق کنند و باید دید که چطور می‌توان این موضوع را با سازمان حل و فصل کرد.
- باوجود اینکه اشاره کرده بودید نگرانی درخصوص بازنشستگان وجود ندارد، اما این شایعه وجود دارد که صندوق‌های بازنشستگی در حال ورشکستگی هستند. چطور می‌خواهید این نگرانی را برطرف کنید؟
قوانینی در کشور وجود دارد و طبق آن، تأمین حقوق بازنشستگان برعهده دولت و تضمین‌شده است. مسئولان همیشه اشاره کرده‌اند که اگر بخواهیم از اقتصاد تک‌محصولی نفت خارج شویم و دیگر نخواهیم منابع بودجه‌های عمومی‌را از نفت بگیریم، خود صندوق‌ها برای اتکا به منابع و وجوه سازمانی خود باید طرح‌های جدید راه‌اندازی کنند. این اتفاق در صندوق بازنشستگی کشوری افتاده است و اقداماتی مانند تشکیل هلدینگ‌ها، اصلاح ساختارها، پایش دارایی‌ها و توجه به مزیت‌های کشور در راستای ایجاد بازده بیشتر در بخش اقتصادی که به پرداخت‌های مستمری‌بگیران نیز کمک می‌کند، به وقوع پيوسته است.
دارایی‌های مالی یکی از محل‌های مورد نظر صندوق‌های بازنشستگی است مانند حضور مستمر در بازار سرمایه. آنجا یک رابطه تعاملی بین بورس و صندوق‌ها می‌تواند ایجاد شود؛ ازجمله اینکه مجموعه صندوق‌های بازنشستگی کشوری، نقش قابل توجه نزدیک به 20 درصدی در بورس دارند. اینها رابطه دوسویه و همبستگی مستقیم با یکدیگر دارند؛ بهبود در پرتفوی صندوق‌ها می‌تواند وضعیت بورس را بهتر کند و بهبود در بورس هم می‌تواند وضعیت صندوق‌ها را بهتر کند. در بسیاری از کشورها گفته می‌شود که صندوق‌ها به صورت نامحدود در دارایی‌های مالی شرکت کنند و دلیل آن سرعت نقدشوندگی، میزان بازده و شفافیت مجموعه‌های حاضر در بورس است.
- تا پایان سال مالی 96 برنامه عرضه سهام کدامیک از زیرمجموعه‌ها را در بازار سرمایه دارید؟
سیاست کلی مجموعه‌های صندوق بازنشستگی این است که تا حد ممکن مجموعه‌های خود را وارد بورس کند. این تمایل وجود دارد که حتی هلدینگ‌هایی که در بورس نیستند نیز شرایط پذیرش در بورس را احراز کنند. در حال حاضر پلیپروپیلن را در نظر داریم و علاقه‌مند هستیم که با یکی از کشورها مانند ترکیه Dual Listing انجام دهیم. مذاکرات لازم با استانبول و بورس تهران در حال انجام است.
- در رابطه با IFRS مشکلی ندارید؟
مذاکراتی با حسابرسان بین‌المللی انجام شده است تا شرکت‌های بزرگ صورت‌های مالی ما را تبدیل به گزارش‌هایی کنند که مورد نظر استفاده‌کنندگان در دنیا است.مزیت بورس‌های بین‌المللی این است که نسبت قیمت به درآمد آنها بسیار بالاتر از ایران است. بنابراین ارزش بازار شرکت‌های ما در بورس‌های خارجی 2.5 برابر قیمت‌گذاری می‌شود.
- البته نرخ تورم آنها پایین است.
بله؛ اما اگر بخواهیم جذب مشارکت و سرمایه‌گذار خارجی کنیم (به‌خصوص در حوزه پتروشیمی)، این روش خوبی است که در یک بورس خارجی درصدی از سهام را عرضه کنیم و جذب منابع خوبی برای کشور انجام دهیم و دوباره از مزیت‌های انرژی استفاده و توسعه ایجاد کنیم. این روش خوبی است اما باید بیشتر روی آن کار شود.
- چالش‌های آن را هم بررسی کرده‌اید؟
یکی از چالش‌ها، نرخ ارز است. نحوه نقل و انتقالات باید بررسی شود. در حوزه تعاملات سیستم‌های بانکی بهبودهایی حاصل شده و اتفاقات خوبی در حال افتادن است و امیدواریم بتوانیم منافع خوبی برای سهامداران ایجاد کنیم.
- برای عرضه صبافولاد برنامه‌ای ندارید؟
در حال بررسی هستیم. شاید یک شریک مقتدر پیدا کنیم یا اینکه سهام آن را وارد بورس کنیم.
- برای اکسین چطور؟
ابتدا باید ساختار مالی آن اصلاح شود و بعد راجع به عرضه آن تصمیم‌گیری شود. ضمن آنکه سهم ما در اکسین 30 درصد است و مجمع باید موضوع ورود به بورس را تایید کند.موضوع دیگر، شرکت ملی نفتکش است که اداره آن با ما است اما مالکیت آن با صندوق بازنشستگی کشوری است. در برنامه است که این شرکت نیز وارد
بورس شود.
- امسال 302 ریال سود پیش‌بینی کردید. این رقم سال گذشته 322 ریال بوده است. دلیل کاهش سود چه بوده است؟
این موضوع یک دلیل عمده دارد؛ سود ما وابسته به سود شرکت‌های زیرمجموعه است. عمدتا مجموعه‌ها 15 تا 20 درصد یا حتی بالاتر تعدیل منفی داشته‌اند. ما افت شش درصدی داشته‌ایم که یک دلیل اصلی آن کاهش قیمت نفت و وضعیت بازار بوده است. البته سعی کرده‌ایم با افزایش بازده و مدیریت بهتر، این کاهش را ترميم کنیم. یکی از عوامل دیگر، تغییر و تحولات هلدینگ‌ها بوده که به دنبال آن، سود یک شرکت در هلدینگ دیگری شناسایی شده است. زمانی طول می‌کشد تا سودهای مربوط به ما در حساب‌هایمان بنشیند.
- چه برنامه‌های دیگری را دنبال خواهید کرد؟
توسعه، گسترش و گرفتن سهمی‌از توسعه ملی در یک مسیر مشخص، برنامه شرکت است به‌عنوان مثال در بازار برق، پتروشیمی‌و مجموعه‌های انرژی و توسعه کشور؛ ما علاقه داریم علاوه‌بر کسب بازده، در توسعه‌ها نیز در کنار دولت نقش داشته باشیم. دولت نیز حمایت لازم را انجام می‌دهد و زیرساخت را فراهم می‌کند تا این
اتفاق بیفتد.
ورود زیرمجموعه‌ها به بورس نیز جزو برنامه‌های پیش رو است، ضمن آنکه جذب مشارکت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خارجی برای توسعه بسیار لازم است. اگر بتوانیم این کار را پایه‌گذاری کنیم، اتفاق بسیار مثبتی رقم می‌خورد، چون می‌توانیم از اهرم‌های مالی استفاده کنیم. اگر این اتفاق رخ ندهد یا بخواهیم از منابع داخلی به صورت توامان استفاده کنیم، مانند انتشار اوراق یا صندوق‌های خاص یا صندوق‌های ارزی، می‌توانیم برای مجموعه‌هایمان منابع ایجاد کنیم تا از محل آن، توسعه ایجاد کنیم.
نقشه راه ما تاحدودی مشخص است البته به شکل وسیع در حال کار و تمرکز روی آن هستیم تا نقشه راه مشخصی را در صنعت پتروشیمی‌داشته باشیم و اگر بتوانیم به صنایع بالادستی وارد شویم، با ملاحظات بین‌المللی این کار را انجام خواهیم داد یعنی اتفاقاتی که در نقشه راه صنعت پتروشیمی‌دنیا در حال رخ دادن است را مدنظر قرار خواهیم داد و نگاه ما صرفا داخلی نخواهد بود؛ ما تاثیر و تاثر بازیگران اصلی مانند چین، هند، اروپا و کشورهای نوظهور را در نظر خواهیم گرفت و با توجه به برآیندها و مولفه‌های آنها موقعیت و جایگاه خود را بررسی و تعیین خواهیم کرد که باید در کدام مسیر حرکت کنیم. مشاوران بین‌المللی در حال بررسی این موضوع هستند.
- در رابطه با عرضه پلیپروپیلن در بورس استانبول، با شرکت خاصی در حال انجام کارهای مربوط هستید؟
احتمالا پلیپروپیلن جزو شرکت‌های ستاره‌دار و تاپ بورس استانبول می‌شود. بنابراین شرکت‌های تأمین سرمایه خاصی می‌توانند در این بخش ورود کنند. چند شرکت تأمین سرمایه حائز شرایط وجود دارد اما ما هنوز به مرحله انتخاب نرسیده‌ایم.
- در حوزه اقتصاد مقاومتی چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
تکمیل زنجیره ارزش و بازده سرمایه‌گذاری را شروع کرده‌ایم و اخذ سهام عمده پلیپروپیلن جم در همین راستا بوده است. جلوگیری از خام‌فروشی که از اهداف اقتصاد مقاومتی است، جزو عملکرد ما در این حوزه است. مجموعه ما جزو شرکت‌های پیشرو است که اقتصاد مقاومتی را عملیاتی کرده است. ما توانستیم به سهمی‌از تولید برسیم که بخشی از آن در افق 1404 دیده شده است. کارهای زیربنایی و اساسی در این حوزه انجام شده است.
- وضعیت سهام «وصندوق» را چطور ارزیابی می‌کنید؟
همیشه قیمت سهام ما به NAV بین 75 تا 80 درصد بوده، یعنی از میانگین بالاتر بوده است. اقبال خوبي نسبت به سهم ما در بازار وجود دارد و با اتكا به سهامداران ارزشمندمان افق بسيار مثبتي پيش روي شركت است. همان‌گونه كه در جريان هستيد، تشريفات سرمايه 27 هزار ميليارد ريالي به اتمام رسيده است.