یکی از راه‌هایی که می‌تواند به افزایش نقش بازارسرمایه در تأمین‌مالی منجر شود و جذابیت بیشتری برای ورود سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به بازار فراهم آورد، اتخاذ رویه‌هایی برای حمایت بیشتر از حقوق سهامداران خرد است، در کنار این موضوع شفافیت اطلاعاتی، کاهش زمان توقف نمادهای معاملاتی، تسریع فرآیند ثبت افزایش سرمایه، نظارت بر پرداخت سود سالانه شرکت‌ها هم نوعی حمایت از سهامداران خرد محسوب می‌شود که باید در این خصوص اقداماتی انجام شود.
هفته‌نامه اطلاعات بورس در پرسمان این هفته به انتشار دیدگاه کارشناسان بازار در خصوص راهکارهای مناسب برای حمایت از سهامداران خرد و تاثیر آن در بازارسرمایه» پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
آموزش گسترده سهامداران در راستای ارتقای بازارسرمایه
بهنام بهزادفر؛ مدیر امور اعضای کانون کارگزاران و مدرس دانشگاه/ متاسفانه موضوع حمایت از سهامداران خرد در سال‌های اخیر از تعریف و کارکرد اصلی خود دور شده و حتی برخی از راویان این واژه نیز انتظاراتی فراتر از مفهوم اولیه آن دارند. به عنوان مثال انتظار برخی از فعالین بازارسرمایه یا به عنوان بهتر دیدگاه آنها از مفهوم حمایت از سهامدار خرد این است که چنانچه سهامی در حال سقوط قیمتی است (یا به اصطلاح در صف فروش و در معرض کاهش قیمت است)، دولت، مجلس، سازمان بورس اوراق‌بهادار یا هر نهاد دیگری اقدام به جمع کردن صف آن نهاد کند تا از سهامدار خرد حمایت شود!
موضوعات یا تفکراتی از این دست عملا با مفهوم اصیل بازارسرمایه در تضاد است. در حال حاضر اینگونه می‌توان ادعا کرد که تقریبا تفاوتی بین حمایت از سهامداران خرد و حمایت از سهامداران عمده نیست و دقیقا مشخص نیست که چرا در بازارسرمایه تنها بخشی از سهامداران مورد توجه عموم است. منافع هر دو مدل سهامداران به همدیگر گره خورده و نیازهای تقریبا یکسانی دارند.
حمایت‌های اشاره شده می‌تواند تلاش جهت وجود نقدشوندگی بالا در بازارسرمایه، معاملات کم‌تر بر اساس اطلاعات نهانی و مجازات بیشتر برای استفاده‌کنندگان از این اطلاعات، آموزش بیشتر سرمایه‌گذاری و کارکردهای بازارسرمایه، تسهیل در فرآیند شکایات و اعلام رای در بازارسرمایه، جلوگیری از توقف طولانی مدت نمادها، پرداخت به موقع سودهای مصوبه در مجامع، ورود ابزارهای نوین مالی جهت پوشش ریسک و مواردی از این دست باشد که عملا تفاوتی بین سهامداران خرد و غیر خرد در این نیازها نیست. به نظر می‌رسد اولین و مهم‌ترین اولویت از بین موارد ذکر شده نیز آموزش گسترده سهامداران این بازار باشد که می‌تواند در نهایت منجر به ارتقای بازار سرمایه شود.
موضوع تکراری مالیات بر فروش عامل رنجش سهامداران
علیرضا حسین پور؛ مدیر توسعه بازار کارگزاری مبین سرمایه/ یکی از ابتدایی‌ترین وظایف بورس‌ها ایجاد انگیزه و حمایت از سرمایه‌گذاران و سرمایه پذیران برای ورود به بازارسرمایه است. در صورتی‌که سازمان‌بورس اوراق‌بهادار در یکی از این موارد کوتاهی کند، بازارسرمایه یا با کساد مواجه شده و یا سهامداران را دچار بی‌اعتمادی می‌کند. ایجاد انگیزه از طریق آموزش‌های رایگان و کاربردی، فرهنگ‌سازی از سنین پایین، ارائه گزارش‌های مقایسه‌ای از بازارسرمایه و بازارهای موازی به صورت منظم، راه‌اندازی ابزارهای معاملاتی نوین برای سلایق مختلف سرمایه‌گذاری و تأسیس و حمایت از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات مالی امری بایسته است و عدم توجه به این موارد نرخ رشد سرمایه‌گذاران را در سال‌های آتی با کاهش مواجه خواهد کرد.
ماندگاری سرمایه‌گذاران در بازار نیز در وهله اول مرهون تمهیداتی است که سازمان با وضع قوانین و مقررات حمایتی پیاده به کار می‌بندد و در مرحله بعدی در گرو دانش خود سهامداران به عنوان اصلی‌ترین رکن بازارسرمایه است. در حال حاضر آنچه اکثر سهامداران حقیقی را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است ناکارآمدی برخی قوانین و عدم اقدام به موقع سازمان در خصوص برخی اتفاقات در سال‌های اخیر است که باعث ترس سهامدار از حضور طولانی مدت در بازار شده است. ذکر نکاتی چون بسته بودن طولانی مدت نمادها، عدم شفافیت کافی در صورت‌های مالی برخی شرکت‌ها و ... تکرار مکررات است ولی به هر روی ذکر نکاتی جهت بهبود عملکرد بازار در راستای حمایت از سرمایه‌گذاران خالی از لطف نخواهد بود.
یکی از عوامل سلب اعتماد سهامداران خرد از بازارسرمایه دستکاری قیمت‌ها در نمادهایی است که با سرمایه‌ای اندک وارد بورس شده‌اند و ائتلاف عده معدودی از سرمایه‌گذاران قویتر می‌تواند تعیین کننده قیمت یک سهم باشد.
بنابراین عرضه سهام بی‌کیفیت شرکت‌های کوچک با درصد شناوری اندک در بازار اولیه نه تنها در بلندمدت کمکی به رونق بازار نخواهد کرد بلکه باعث به وجود آمدن بی‌اعتمادی در بین سهامداران خرد خواهد شد. در صورت وجوب عرضه این سهم‌ها می‌توان با الزام به بیشتر کردن درصد شناوری آنها اولا عمق بیشتری به بازار آنها بخشید ثانیا با افزایش تعدد سهامداران مسیر را برای اهداف سودجویانه ناهموار کرد.
از دیگر عوامل تأثیرگذار در راستای حمایت از سرمایه‌گذار خرد بحث تکراری مالیات است. در بسیاری از کشورهای دنیا مالیات خرید و فروش متغیر بوده و میزان آن برای همه سرمایه‌گذاران یکسان نیست. در ایران نیز می‌توان به منظور کاهش معاملات هیجانی و روزانه مالیات این نوع معاملات را بیشتر از مالیات معاملات بلند مدت لحاظ کرد تا اولا افرادی که صرفا برای کسب انتفاع از نوسان‌گیری روزانه وارد بازار شده‌اند با مالیات بیشتری مواجه شوند و همچنین سهامداران را ترغیب کرد تا افق سرمایه‌گذاری بلند مدت‌تری را برای خود ترسیم کنند. در ضمن داستان تکراری مالیات بر فروش همراه با ضرر نیز از عواملی است که رنجش سهامداران خرد را در پی داشته است.
نگران‌کننده‌ترین موضوع در حال حاضر در بازارسرمایه ایران عدم هماهنگی زیرساخت‌های بازار سرمایه کشور با ابزارهای مالی نوینی است که هر از گاهی معرفی شده و به سرعت با شکست مواجه میشوند. در حال حاضر زمزمه استفاده از جعبه ابزارهای معاملاتی و همچنین معاملات الگوریتمی به موضوع داغ بازارسرمایه تبدیل شده است ولی در صورت عدم اصلاح زیرساخت‌های نامناسب سخت‌افزاری و نرم‌افزرای این پروژه با شکست مواجه شده و چه بسا با ایجاد اخلال در معاملات برخط بیشترین ضرر متوجه سهامداران حقیقی و خرد بازار شود.
با تمام این اوصاف توجه به این نکته نیز ضروری است که حمایت از سهامدار خرد صرفا مربوط به سازمان‌بورس نبوده و نهادهای مالی کشور نیز باید با ارائه خدماتی شایسته و بروز همچون به کارگیری برنامه‌های افزایش وفاداری مشتریان، راه‌اندازی سیستم‌های نوین ارتباط با مشتری، ارائه خدمات مشاوره‌ای، برگزاری همایش‌ها و سمینارهای آموزشی و ... در راستای حمایت و ماندگاری فعالان بازارسرمایه گام بردارند.
جایگاه ویژه حمایت از سهامداران خرد در سیاست‌های کلان
سید فرهنگ حسینی؛ معاون سرمایه گذاری هلدینگ مالی صندوق بازنشستگی کشوری/ حمایت از سهامداران خرد و اقلیت امری ضروری برای توسعه بازارهای مالی و گسترش مشارکت عمومی است. در صدر ابلاغیه اقتصاد مقاومتی تاکید بر مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی شده که راهکار اساسی آن بازارسرمایه است و همچنین تاکید بر شفاف‌سازی اقتصاد شده است.
از این‌رو حمایت از سهامداران خرد جایگاه بالایی در سیاست‌های کلان نظام دارد. این موضوع دارای ابعاد و جنبه‌های مختلف و متعددی است که به برخی از آنها بسیار پرداخته شده است. حمایت از حقوق سهامداران سطوح مختلفی دارد. اولین سطح آن فرهنگ و اخلاق حرفه‌ای مدیران شرکت‌ها و سهامداران عمده است. دومین سطح، قوانین و مقررات بوده که باید براساس فلسفه حمایت منطقی تهیه و تصویب شود و ساختاری فرآیند محور را ارائه کند تا به صورت شفاف قابل پیاده‌سازی باشد. سومین سطح بحث نظارت و اجرا در سطح مقام ناظر اعم از سازمان‌بورس و نظام قضایی کشور است.
از سوی دیگر، پیشرفت‌های اخیر مالی در چند دهه گذشته پس از تصویب قانون تجارت ایران و همچنین پیشرفت‌های اخیر تکنولوژی نیازمند تغییر نگاه به نحوه حمایت از سهامداران است. یکی از چالش‌های اساسی نظام تصویب و پرداخت سود نقدی است. بر این اساس که فرایند تصویب بسیار سلیقه‌ای و غیرپایدار است و از سوی دیگر، پس از تصویب نظام پرداخت بسیار متفاوت و هزینه بر و غیرعادلانه و در بسیاری از موارد نیازمند پیگیری‌های حقوقی و قانونی است. از این روی نظام تصویب و پرداخت تقسیم سود نقدی باید تغییر قابل توجهی کند. ساختار پر مساله دیگر، فرایند افزایش سرمایه است که مبتنی بر رویه‌های نیم قرن پیش است و ضروری است براساس پیشرفت‌ها در حوزه مالی و تکنولوژی، فرآیند و ساختار اجرایی آن اصلاح شود تا حقوق سهامداران خرد در حوزه‌های امکان شرکت و همچنین دریافت مطالبات در صورت عدم شرکت حفظ شود.
چالش دیگر موضوع معاملات و رقابت مدیران و سهامداران عمده با شرکت‌هاست که تنها منجر به زیان سهامداران خرد می‌شود، در این خصوص علاوه بر اینکه ضروری است که قوانین و مقررات فعلی با اصلاح روبرو شود، باید ساختارهای نظارتی بهتری در نهاد ناظر ایجاد شود که نه براساس شکایت، بلکه براساس نظارت بر این مسائل رسیدگی بدون اغماض کند.
موضوع دیگر و از جمله اساسی‌ترین موضوعات، شرکت در مجامع و استفاده از حق رای است که یکی از مهم‌ترین حقوق سهامداران است، اما به دلیل خرد بودن سهام، فاقد ارزش و اثر می‌شود. بدین‌ترتیب بخشی از حقوق سهام خریداری شده که حق رای‌دهی و دخالت در تصمیم‌گیری‌های شرکت در مجامع است به دلایل مختلفی از جمله عدم امکان تجمیع از بین می‌رود. در حال‌حاضر، راهکار ساده‌ای با عنوان proxy voting که براساس قوانین فعلی ایران نیز قابل اجراست، می‌تواند به حفظ حق رای سهامداران منجر شود. بدین ترتیب که امکان رای‌دهی به نمایندگی برای سهامداران خرد و از طریق نهادهای امین یا کانون‌های حمایت از سهامداران خرد محقق شود. در این خصوص ضروری است تا مکانیزم سنتی رای‌گیری و برگزاری مجامع با توجه به تکنولوژی‌های روز متحول و تا مکان حضور از راه دور نیز محقق شود.
حمایت از سهامداران خرد؟ آری یا خیر؟!
محسن عبدالهی؛ عضو هیئت مدیره بورس کالای ایران/ حمایت از سرمایه‌گذاران خرد؛ آری یا نه! آیا براستی باید از سهامداران خرد حمایت شود؟ آیا مقررات و ساختارها در بازارسرمایه به نوعی است که نیاز به حمایت از سهامداران خرد احساس می‌شود؟ برای پاسخ به این سؤالات، اول بیایید مرور کنیم که بورس‌ها و شرکت‌های سهامی و بازار سرمایه برای چه هدفی شکل گرفته است؟ قطعا هدف اصلی شکل‌گیری بازار سرمایه در اقتصاد، تجمیع منابع خرد آحاد مردم و تخصیص آن به کسب و کارهای دارای توجیه در اقتصاد است.
از نگاه صاحبان کسبوکار نیز هدف بورس و بازار سرمایه، کمک به تأمین‌مالی از محل سرمایه‌های مردم در مقابل وام بانکی است. بنابراین با نگاه به اهداف اصلی شکل-گیری یک بازار متشکل و منسجم و شفاف به نام «بورس»، به این نتیجه می‌رسیم که بورس باید ساختار و قواعدی داشته باشد که سرمایه‌گذار، اعم از حقیقی و حقوقی و یا خرد یا عمده بتواند با اطمینان از چارچوب طراحی شده و اکتفاء به اطلاعات ارائه شده در سامانه‌های رسمی، اقدام به سرمایه‌گذاری کند و در این مسیر، نه اطلاعات خلاف واقع منتشر شود، نه شخصی یا گروهی بتواند در سهام قیمت‌سازی کند و نه این شخص یا گروه خاص بتواند سهم را از مسیر واقعی خود که همان ارزش واقعی سهم است که در بازارها و ساختارهای درست، همان قیمت تابلوی بورس خواهد بود، منحرف کند.
اگر به هر دلیلی اینگونه نباشد و افراد یا گروه‌های خاصی چه از طریق ارائه اطلاعات نادرست و خلاف واقع و چه از طریق تأثیرگذاری بر قیمت سهام با انجام معاملات نامشخص، بتوانند قیمت سهام را تحت‌تأثیر قرار دهند و آن‌را بر خلاف پتانسیل‌ها و ارزش‌های واقعی سهم، حرکت مثبت یا منفی دهند، طبیعتا آن بازار و زیرساخت‌ها و ریزساختارهای آن، هنوز قادر نیست حقوق سهامداران را از هر نوعی که باشند، خواه حقیقی یا حقوقی، خواه خرد یا عمده تأمین کند. در این حالت، باید زیر ساخت‌ها و ریز ساختارهای آن بازار را به نوعی بازبینی و بازطراحی کرد که قادر به انجام این مأموریت اصلی بورس‌ها باشند.
با این بازبینی و بازطراحی، بصورت اتوماتیک سهامداران نیز می‌توانند به حقوق مالکانه و منافع حاصل از آن دست یابند و اینگونه است که سهامداران خرد نیز حمایت میشوند. طبیعتا می‌توانیم نتیجه بگیریم که حمایت از سهامداران خرد، با مقابله کردن با سهامداران عمده یا حقوقی انجام نمی‌شود! چراکه تعبیر برخی از حمایت از سهامدار خرد، مواجهه با سهامدار عمده است؛ بلکه بالعکس، زیر ساخت و ریز ساخت درست بازار، منافع سهامدار عمده و خرد را هم جهت می‌کند و به این ترتیب، با طراحی درست آن، هر سرمایه‌گذاری می‌تواند در فرصت‌های سرمایه‌گذاری نقش داشته و از منافع آن برخوردار شود. اینکه در عمل و مصداق، برای این موضوع چه باید کرد را می‌توان در نوشتارهای تفصیلی‌‌تر و پژوهش‌های دیگر، به آن اشاره کرد.
بهبود بازارسرمایه با افزایش سهامداران خرد
سعید شعبانی؛ حسابدار رسمی/ یکی از راه‌هایی که می‌تواند به افزایش نقش بازارسرمایه در تأمین‌مالی منجر شود و جذابیت بیشتری برای ورود سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به بازار بورس فراهم آورد، اتخاذ رویه‌هایی برای حمایت بیشتر از حقوق سهامداران خرد است.
این سیاست‌ها سبب می‌شود صاحبان سرمایه‌های کوچک اطمینان حاصل کنند که مدیران شرکت‌ها در جهت تأمین منافع آنان حرکت می‌کنند و در این مسیر نقش کوچک‌ترین اجزای زنجیره سرمایه‌گذاری و تأمین‌مالی یعنی«سهامداران خرد» مورد توجه قرار می‌گیرد. برای سرمایه‌گذاران خرد مقرون به صرفه نیست که به منظور حصول اطمینان از تأمین منافعشان وقت و منابع مالی خویش را در جهت نظارت بر فعالیت مدیریت بنگاه هزینه کنند، از این‌رو ممکن است سایر شیوه‌های کم هزینه‌تر سرمایه‌گذاری را انتخاب کنند.
از سوی دیگر نظارت بر مدیریت برای سرمایه‌گذاران بزرگ و نهادی اهمیت بالایی دارد، تفاوت این گروه از سرمایه‌گذاران با سهامداران خرد در این است که آنان توان نظارت بر مدیران را دارند و اعمال چنین نظارتی برای آنها مقرون به صرفه است، همچنین در پاره‌ای از موارد یک یا چند کرسی هیات‌مدیره را به دست می‌آورند و می‌توانند مدیرعامل مورد اعتماد خویش را در شرکت منصوب کنند.
با توجه به این که همواره یکی از چالش‌های مهم و موضوعات مطرح در حاکمیت شرکتی و یکی از نگرانی‌های خاص سرمایه‌گذاران خرد، سوء‌استفاده کنترل‌کنندگان در شرکت‌های سهامی‌عام است، ضرورت دارد که از سهامداران خرد در برابر سوء‌استفاده مدیران و سهامداران کنترل‌کننده دارای قدرت، حمایت شود چرا که کنترل‌کنندگان شرکت، اعم از مدیران، سهامداران کنترل‌کننده یا هر دو، می‌توانند از قدرت خود برای هدایت ثروت و منافع شرکت به سمت خود، بدون سهیم کردن سایر سرمایه‌گذاران، استفاده کنند. از این رو در سال‌های اخیر، رویکردهای عملی و نظری به طور فزاینده‌ای بر مسئله سوء‌استفاده از دارایی‌های شرکت در راستای کسب منفعت شخصی متمرکز شده است.
این در حالی است که وجود مقررات کافی در زمینه حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران خرد و تأمین خواسته آنان یعنی شفافیت و مسئولیت‌پذیری از جانب مدیران شرکت‌ها و سهامداران کنترل‌کننده، منجر به افزایش سهم بازارسرمایه در نظام تأمین‌مالی می‌شود و در بلندمدت در کنار بانک‌ها که اکنون اصلی‌ترین منبع تأمین‌مالی بنگاه‌های اقتصادی به شمار می‌روند، بازار سرمایه نیز خواهد توانست نقش پر رنگ‌تری در نظام تأمین‌مالی بر عهده گیرد و حضور تعداد بیشتری از سهامداران خرد و حقیقی بر کارایی و نقدشوندگی بازارسرمایه تأثیر مثبتی خواهد داشت. این حضور با کارکردی نظارتی، پاسخگویی بیشتر مدیران را در پی دارد و بر قابلیت اعتماد به بازارسرمایه می‌افزاید.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال‌های اخیر بیشترین اصلاحات برای تقویت حمایت از سرمایه‌گذاران، در کشورهای پردرآمد سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و کم‌ترین آن در آسیای جنوبی بوده است. این بررسی‌ها حاکی از آن است که در گزارش انجام کسبوکار بانک جهانی، کشورهایی که قوی‌ترین حمایت از سهامداران خرد در برابر معامله با اشخاص وابسته را دارند، دارای الزامات افشای بیشتر بوده و تکالیف روشنی برای مدیران مقرر کرده‌اند. همچنین در این کشورها قواعد دادرسی روزآمدی وجود دارد که این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند که ادعای خود را اثبات و در مدتی معقول به نتیجه برسند. در کشور ما نیز باید تلاش‌هایی صورت گیرد تا از نظر حمایت و صیانت از حقوق سهامداران خرد در منطقه چشم‌انداز و منطقه MENA از جایگاه بهتری برخوردار شویم. با توجه به سند چشم‌انداز بیست ساله و همچنین ابلاغ سیاست‌های كلی و اسناد بالادستی با اهدافی همچون بهبود شاخص‌های اقتصادی، اصلاح و تقویت همه‌‌جانبه نظام مالی كشور، گسترش و تعمیق نظام جامع تأمین‌مالی و گسترش سهم بازارسرمایه، ضرورت توجه به حقوق سهامداران خرد اهمیت بیشتری می‌یابد و از آنجا که یکی از پیامدهای توسعه بازارسرمایه حضور بیشتر مردم و بخش‌های خصوصی و تعاونی در فضای اقتصادی کشور است، توسعه راهکارهایی به منظور حمایت موثرتر از حقوق سهامداران خرد و ایجاد اعتماد بیشتر برای سرمایه‌گذاران ضروری به نظر می‌رسد.
چند یادآوری برای تأمین منافع سهامداران خرد
نوید قدوسی؛ مدیر واحد تحقیق و مشاوره کارگزاری بانک کشاورزی/ بازارسرمایه به منزله یک زمین بازی است که یک طرف آن ناشرین و شرکت‌های پذیرش شده و طرف دیگر سهامداران هستند. سازمان‌بورس در این میان به عنوان طراح و مجری قوانین و دستورالعمل‌ها ضامن برقراری قواعد از پیش تعیین شده در بازی مذکور است. قواعد بازی چارچوبی را برای فعالین بازارسرمایه تعیین می‌کند که در قالب آن مسئولیت‌ها و وظایفی برای هر یک از افراد اعم از حقیقی و حقوقی تعریف شده و در مقابل حقوقی برای افراد دیگر متصور خواهد بود.
در این میان توان بازیگران بازار در چانه‌زنی و اعاده حقوق خود متفاوت است که میزان آن تحت‌تاثیر عواملی چون قدرت بازاری، شخصیت و ساختار حقوقی، ارتباطات نهادی، قدرت لابی‌گری و... تعیین می‌شود. ناگفته پیداست که در فضای ترسیم شده احقاق حقوق سرمایه‌گذاران حقیقی که عموما فاقد فاکتورهای یاد شده هستند به یکی از دغدغه‌های مهم و اساسی تبدیل می‌شود. در این میان سازمان‌بورس به عنوان مقام ناظر و با تکیه بر اختیارات قانونی خود در حوزه وضع قوانین و استفاده از مکانیزم‌های اجرایی نقشی کلیدی در پیشگیری از تضییع حقوق سهامدارن خرد و اعاده آن در صورت بروز مشکلات احتمالی ایفا می‌کند. چنانچه بخواهیم به‌‌‌طور مشخص در خصوص تأمین منافع سهامداران خرد صحبت کنیم، موارد زیر از جمله مصادیق قابل ذکر
خواهد بود.
شفافیت اطلاعاتی: مبنای ارزشگذاری و تصمیم‌گیری در بازارهای مالی، اطلاعات آتی شرکت‌هاست. بدیهی است کارایی تجزیه و تحلیل‌های صورت گرفته توسط فعالین بازار با هدف پیش‌بینی وضعیت آتی شرکت‌ها ارتباط تنگاتنگی با کیفیت اطلاعات ارائه شده داشته و بنابراین یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که انتظار می‌رود سازمان‌بورس با حساسیت و جدیت تمام و کمال پیگیری کند. ناگفته پیدا است که ارائه و دریافت اطلاعات پیش از وقوع آن با خطا همراه بوده و نتایج قطعی احتمالا متفاوت از پیش‌بینی خواهد بود. در همین رابطه اصول و استانداردهای حسابداری به گونه‌ای طراحی و تنظیم شده است که انحراف واقعیت از پیش‌بینی به حداقل ممکن و سطح قابل قبول کاهش یابد. علاوه بر این وجود بازرس و حسابرس قانونی شرکت مکانیزمی در راستای ارائه اطلاعات کامل، صحیح و منطبق بر دستور‌العمل‌های تعیین شده است. طبق معیارهای حرفه‌ای و اخلاقی و شرعی شرکت‌های سهامی عام موظف به ارائه اطلاعات شفاف به سهامداران خود بوده و هر گونه لغزش در این خصوص به نوعی خیانت در امانت محسوب شده و مستحق اعمال مجازات‌های شدیدی است که به عقیده نگارنده با پرهیز از سخت‌‌گیری بیش از حد برای ناشرین نیازمند تقویت و تشدید است.
کاهش زمان توقف نمادهای معاملاتی: در بازارسرمایه ایران نمادهای معاملاتی به دلایل مختلف درگیر توقف میشوند. در دنیای امروز با گردش سریع اطلاعات و وجود بانک‌های اطلاعاتی الکترونیکی یکی از مطالبات مهم سهامداران خرد کاهش زمان توقف نمادها است. توقف نمادهای معاملاتی در بورس تهران در حالی حداقل چند روز به طول می‌انجامد که تلاش برای جلوگیری از توقف نماد یکی از رویه‌های مرسوم در بورس‌های دنیا است. مشکل زمانی پررنگ‌تر می‌شود که نماد یک شرکت به دلیل عدم ارائه یا نقص در اطلاعات ارائه شده چندین ماه از گردونه معاملات حذف شده و سهامداران آن علاوه بر از دست دادن امکان نقدشوندگی دارایی، دچار سردرگمی در خصوص آینده و سرنوشت سرمایه خود میشوند. از سازمان‌بورس انتظار می‌رود تا ضمن اعمال نظارت و کنترل دقیق بر ارائه منظم اطلاعات دوره‌ای، ساز و کارهایی برای به حداقل رساندن زمان توقف نمادها بیندیشد.
تسریع فرآیند ثبت افزایش سرمایه: یکی دیگر از مشکلاتی که منجر به بلوکه شدن سرمایه سهامداران و کاهش نقدشوندگی در بازارسرمایه می‌شود طولانی بودن دوره پذیره‌نویسی، ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جدید است. شرکت در فرآیند افزایش سرمایه در حالی به تجربه‌ای ناخوشایند و زمان‌بر برای سهامداران تبدیل شده که در موارد خاص انجام آن تنها در چند روز کاری میسر بوده است؛ یعنی اگر بخواهیم می‌شود.
نظارت بر پرداخت سود سالانه شرکت‌ها: طبق قانون تجارت شرکت مکلف است حداکثر 4 ماه پس از پایان سال مالی نسبت به برگزاری مجمع عمومی عادی سالانه اقدام کرده و حداکثر تا 8 ماه سود نقدی مصوب در آن مجمع را به سهامداران خود پرداخت کند. این در حالی است که هرساله شرکت‌های بورسی متعددی از مواد قانونی مصرح تخطی کرده و سهامداران خرد در نبود هر گونه مکانیسم کارآمد پیگیری حقوق خود ناچار به صبوری و تحمل ضرر و زیان میشوند. این در حالی است که با وجود ضرورت موجود و وعده مسئولان مبنی بر متمرکز کردن سودهای توزیعی شرکت‌های بورسی در حسابی نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و پرداخت به سهامداران هنوز اقدامی عملی در این راستا صورت
نگرفته است.