به تازگی در بورس از روش جدیدی با نام بوک بیلدینگ استفاده می‌شود. بر اساس این روش سقف و کف قیمت سهام قابل عرضه از سوی مشاور پذیرش و یا مشاور سرمایه‌گذاری تعیین و سپس تعداد کل سهام قابل عرضه به تعداد متقاضیان خرید تقسیم می‌شود.
در این روش هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص شده در قیمتی که خریدار تعیین می‌کند، در سامانه معاملات ثبت خواهد شد و در تخصیص سهام بی‌عدالتی ایجاد نخواهد شد. از معایب این روش محدودیت مثبت و منفی ۱۰ درصد است و طبیعتا در این روش در بیشتر موارد متقاضیان در زمان عرضه اولیه، به ثبت سفارش و خرید در سقف قیمت تعیین شده می‌کنند.
تفاوت این روش با روش عرضه‌های اولیه قبل اینست که پیش‌تر هر کد معاملاتی امکان خرید عرضه اولیه را از کارگزاری‌های مختلف داشت، اما به روش کنونی این قابلیت وجود ندارد و به نوعی از تسهیم منصفانه بین کلیه متقاضیان خرید استفاده شده است. روش مورد استفاده کنونی به‌نام بوک‌بیلدینگ،با روش متعارف و بین‌المللی تفاوت اساسی دارد و مهم‌ترین تفاوت به هنگام عرضه اولیه سهام این است که امکان ثبت سفارش به قیمت‌های متفاوت به همراه حجم تعدادی دلخواه وجود دارد.
در روش بوک‌بیلدینگ متعارف، هر خریدار با توجه به تحلیل و بررسی‌های خود، درخواست خرید سهام را با تعداد و نرخ مورد نظر در سیستم معاملاتی ثبت می‌کند. البته تغییر روش عرضه‌اولیه و اجرای بوک‌بیلدینگ اتفاق مهمی در امر بروز رساندن و اصلاح روش‌های گذشته بوده و تطبیق وضعیت معاملاتی با سایر بورس‌های پیشرفته می‌تواند موجب ایجاد شفافیت بیشتر در بازار سرمایه کشور شود و نظام معاملاتی نوینی در فرآیند اجرایی استقرار خواهد یافت. اگر چه این تغییرات در ابتدا ممکن است با دشواری و ایراداتی به اجرا درآید ولی در نهایت موجب توسعه و رشد بورس و بازارسرمایه خواهد شد.
مهم‌تر از انتخاب روش‌های جدید و اجرای ان در بورس ما، اهمیت به مطالعات تطبیقی و الزام به بروز کردن رویه‌های پیشین است و انتظار نداریم که یک روش جدید ابتدا به ساکن به نحو مطلوب و مورد انتظار همان‌طور که در سایر کشورها به وجود دارد به اجرا در آید. ساختار بورس ما مختصات خاص خود را دارد و باید این نکات را در انتقال تجربیات خارجی لحاظ کرد.
- ماهنامه بازار و سرمایه - پرونده ویژه