عرضه‌های کوچک و بزرگی که گاهی انتقادها را از جهت قطره‌چکانی بودن، ابهام در اطلاعات، نداشتن ارزش و... به دنبال داشت. برخی از سهام هم پس از انجام عرضه اولیه، با ابهاماتی مواجه شدند که کارنامه شرکت و عرضه‌های اولیه را کدر کرد.
بورس تهران عرضه‌های گاه‌گاه خود را ادامه داد اما درنهایت ماجرای عرضه‌های اولیه در فرابورس به جایی رسید که به رغم برگزاری جلسات معارفه، عرضه سهام معلق ماند؛ برخی به دلیل ابهام و برخی به دلایل نامعلوم!
اما وضعیت عرضه‌های اولیه در ادامه چه خواهد بود؟ آیا تا پایان سال عرضه اولیه‌ای انجام نخواهد شد؟ یا اینکه باز هم چرخ این عرضه‌ها روی غلتک می‌افتد؟ آیا بازار سرمایه کشش عرضه‌های اولیه را دارد؟ این عرضه‌های اولیه در حال حاضر و با توجه به کاهش نرخ سود بانکی، به نفع بازار سرمایه است؟
مانعی در پرده، سد راه عرضه‌های اولیه فرابورس
سید مهدی علم‌الهدی، معاون پذیرش و ناشران فرابورس ایران با بیان نامشخص بودن تعداد عرضه‌های اولیه تا پایان سال در فرابورس، از بیان دلیل آن امتناع کرد اما آن را خاص دانست و اشاره کرد که تاکنون چنین مساله‌ای وجود نداشته است ولی فرابورس در حال برطرف کردن این مساله است.
با این حال او تاکید داشت که شرکت‌های آماده عرضه وجود دارند و برخی شرکت‌ها نیز در حال آماده شدن برای عرضه هستند و اینطور نخواهد بود که تا پایان سال هیچ شرکتی عرضه اولیه نشود اما زمان عرضه شرکت‌ها به برخی عوامل بستگی دارد و فرابورس در حال پیگیری است تا عرضه اولیه شرکت‌ها زودتر انجام شود. به گفته معاون پذیرش و ناشران فرابورس، این بازار عرضه خواهد داشت اما درخصوص تعداد و زمان آن در حال حاضر نمی‌توان صحبت کرد.
او درخصوص کشش بازار برای عرضه‌های اولیه نیز گفت: به‌طور قطع عرضه‌های اولیه با توجه به وضعیت بازار انجام می‌شود.
هرچند مقام مسئول در فرابورس ایران از توضیح دلیل توقف فعلی عرضه‌های اولیه در فرابورس امتناع کرد اما شنیده‌ها حاکی از آن است که سازمان بورس و اوراق بهادار جلوی عرضه‌های اولیه فرابورس را گرفته و بین سازمان و فرابورس اختلاف نظری در خصوص عرضه‌های اولیه وجود دارد و سازمان بورس مخالف عرضه‌های اولیه به شکل کنونی است و اگر این شنیده‌ها درست باشد، شاید یکی از دلایل آن، کوچک بودن برخی از شرکت‌ها و شبهات سفته‌بازی و بازی روی سهم باشد.
رفع کسری بودجه بورس به کمک عرضه‌های اولیه
اسماعیل درگاهی، مدیر پذیرش شرکت بورس اوراق بهادار تهران با بیان اینکه مشکلی در رابطه با عرضه‌های اولیه وجود ندارد، اعلام کرد که تا پایان سال جاری احتمالا سه تا پنج عرضه اولیه انجام می‌شود. او توضیح داد: عرضه‌های اولیه به‌طور حتم انجام خواهد شد و بورس آمادگی انجام عرضه‌ها را دارد. برنامه بورس تهران این است که کسری بودجه را جبران کند و احتمالا بین سه تا پنج شرکت تا پایان سال عرضه اولیه می‌شوند. در حال حاضر بورس با شرکت‌ها درمورد اطلاعات و قیمت‌ها در حال پیش رفتن است و با توجه به آمادگی شرکت‌ها و سهامدار عمده و شرایط بازار و تناسب قیمت، عرضه‌ها انجام می‌شود و محدودیت خاصی در پذیرش و عرضه شرکت‌ها وجود ندارد.
او شرکت‌هایی که نماد آنها در سایت بورس اوراق بهادار تهران درج هستند را به‌عنوان شرکت‌های در صف عرضه اولیه برشمرد:پرداخت الکترونیک سامان کیش (سِپ)، انتقال داده‌های آسياتک (آسیاتک)، توسعه صنعت نفت و گاز پرشيا (پرشیا)، سرمایه‌گذاری شفادارو (شفا)، مدیریت صنعت شوینده صنایع بهشهر (شوينده) کاندیداهای اصلی برای عرضه تا پایان سال هستند.
البته ممکن است کاندیداهای دیگری هم اضافه شوند اما در حال حاضر شرکت‌های یادشده در ابتدای صف عرضه قرار دارند.
درگاهی درخصوص کشش بازار برای عرضه‌های اولیه تا پایان سال گفت: مساله کشش بازار در عرضه‌های اولیه بسیار مورد توجه بوده و یکی از ملاک‌هاست. بنابراین براساس شرایط بهینه بازار درمورد عرضه‌های مذکور تصمیم خواهیم گرفت. این شرکت‌ها آماده عرضه هستند و هر زمانی که شرایط بازار مناسب باشد، ممکن است بورس تصمیم به انجام عرضه‌ها بگیرد.
با توجه به اینکه برای این عرضه‌ها متعهد پذیره‌نویسی و بازارگردان دیده شده و تعداد شرکت‌کنندگان نیز بسیار زیاد است و سهام میان آنها تقسیم می‌شود و ممکن است رقم‌های پایینی (یک یا دو میلیون تومان) به هر فرد برسد، بنابراین چندان نگران تاثیر بر بازار نیستیم.
او همچنین با بیان اینکه مشکل سیستم درخصوص عرضه‌های اولیه اواخر آذرماه برطرف شده است، اظهار داشت که مشکل سیستمی وجود ندارد و احتمال داد که تا یک یا دو هفته آینده عرضه اولیه‌ای در بورس انجام شود.
- شماره ۲۳۲ هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه ۴