به گزارش بورس آنلاین، عصر روز گذشته، نخستین نشست بررسی چالش‌های شش دستورالعمل اصلاحی سازمان بورس و اوراق بهادار به همت کانون نهادهای سرمایه‌گذاری در شرکت سرمایه‌گذاری توسعه ملی ایران برگزار شد و جمعی از سرمایه‌گذاران حقیقی و نمایندگان شرکت‌های حقوقی با حضور مدیرانی از سازمان بورس به مزایا و نقدهای موجود در اصلاحات اخیر پرداختند.
در ابتدای این جلسه وحید روشن‌قلب مدیر اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس با اشاره به تغییرات رخ داده در شش دستورالعمل اخیر سازمان بورس گفت: این تغییرات ناشی از ضرورت‌هایی ازجمله حذف پیش‌بینی سود هر سهم پس از کسر مالیات به دلایل مختلفی از جمله نبود ارقام واقعی نرخ ارز و یا قیمت جهانی کالاها در آینده بود که باعث می‌شد هیأت مدیره شرکت با پیش‌بینی EPS ارقامی را به طور فرضی اعلام کند؛ در حالی که اختیاری در این زمینه نداشت و باعث می‌شد تا در طول دوره مالی این پیش‌بینی‌ها با تغییرات زیادی مواجه باشند.
وی افزود: به طور متوسط تغییر EPS شرکت‌ها در سال 94 با انحراف 466 درصدی نسبت به ارقام واقعی مواجه بود که ناشی از دستکاری EPS و یا ارائه تعدیل سود به بازار در زمان‌های مورد نیاز بود و باعث می‌شد تا بعضا مورد سوء استفاده و یا با جوسازی‌های پراکنده قرار بگیرد و از سوی دیگر در انگیزه هیأت مدیره شرکت‌ها برای پیش‌بینی سود تأثیرگذار باشد.
این مقام مسئول با بیان اینکه در گزارش‌های پیش‌بینی EPS تنها به موارد محدودی از فرآیند عملکردی شرکت اتکا می‌شد، گفت: در چنین گزارش‌هایی مواردی همچون استراتژی کلی شرکت و یا هداف آن مورد بحث قرار نمی‌گرفت و در تصمیم‌گیری‌ها مغفول می‌ماند. برهمین اساس هیأت مدیره سازمان بورس تصمیم گرفت تا در این روند اصلاحاتی را داشته باشد.
روشن‌قلب از ارائه گزارش تفسیری مدیریت از سوی ناشران بازار سهام سخن گفت و افزود: سازمان بورس مبنای گزارش‌های تفسیری مدیریت را براساس استانداردهای بین‌المللی تبیین کرده و از طریق نظرخواهی و دریافت نظرات فعال بازار طی یک پروسه یک ساله و همچنین بررسی امکان جایگزینی گزارش تفسیری به جای EPS در نهایت دستورالعمل‌های اصلاحی را نهایی و برای اجرا ابلاغ کرده است.
به گفته وی، در دستورالعمل افشای اطلاعات با اهمیت نیز علاوه بر انتشار گزارش‌های صورت‌های مالی که مبنای ارائه گزارش‌های تفسیری مدیریت قرار می‌گیرد، باید اطلاعات با اهمیت به محض وقوع به سهامداران اعلام شود و اطلاعات واقعی به جای پیش‌بینی مبنای تصمیم سرمایه‌گذار باشد.
مدیر اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس به فرآیند توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی و تغییرات ایجاد شده پس از اصلاح دستورالعمل نحوه انجام معاملات در بازار اشاره کرد و گفت: توقف نماد معاملاتی درحالی به دلیل وجود اطلاعات با اهمیت رخ می‌داد که با سازوکارهای جدید مقرر شد، براساس اطلاعات سامانه کدال اطلاعات با اهمیت شرکت‌ها منتشر و در عین حال مکانیزم توقف بازگشایی نمادهای معاملاتی کوتاه‌تر شود. براین اساس اگر به طور مثال مزایده‌ای برای ناشر شرکت به نتیجه رسید از وی خواسته می‌شود تا آثار سود و زیانی به علاوه پیوست‌های اجرایی قرارداد را ارائه دهد تا بدین ترتیب فرایندی پیش‌کنترلی برای انتشار اطلاعات صحیح و واقعی در کدال وجود داشته باشد.
وی افزود: پیش از این درحالی نسبت به توقف نمادهای معاملاتی با تعدیل سود 20 درصدی و 50 درصدی انتقادهایی ازجمله سلیقه‌ای بودن توقف نمادها وجود داشت که در دستورالعمل جدید زمان بازگشایی نمادها تبیین شده است. در عین حال با افزایش اختیارات بورس‌ها در زمینه نظارت بر ناشران امکان بررسی آن دسته از شرکت‌هایی که دستورالعمل افشا و پذیرش را رعایت نکرده‌اند، فراهم شده است. عدم رعایت این دستورالعمل در دوره‌های زمانی متمادی و به طور پیوسته می‌تواند در نهایت به لغو پذیرش ناشر در بورس و فرابورس بیانجامد و براین اساس مقرر شده تا روزانه نسبت به الزاماتی که از سوی ناشر رعایت نشده به بازار سهام هشدار داده شود.
در این نشست مدیر اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان بورس در پاسخ به انتقاد یکی از تحلیلگران بازار سرمایه که چه مکانیزمی برای جلوگیری از معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی با توجه به اینکه شرکت‌ها از این پس پیش‌بینی EPS را ارائه نخواهند کرد، در دستورکار نهاد ناظر بازار سهام قرار گرفته است، گفت: زمینه استفاده از اطلاعات نهانی با توجه به گزارش‌های قبلی و کنونی منتشر شده از سوی شرکت‌ها نشان می‌دهد که در گزارش‌های پیش‌بینی امکان سوء استفاده از اطلاعات نهانی بیشتر بوده و درحال حاضر با حذف پیش‌بینی EPS چنین امکانی از بین رفته است. در گزارش‌های تفسیری مدیریت درحالی برنامه شرکت مورد اشاره قرار گرفته است که اطلاعات نهانی کمتری برای سواستفاده وجود دارد. در عین حال امکان کنترل بیشتر نیز وجود داشته و براساس اطلاعات جدید نماد معاملاتی شرکت متوقف می‌شود.
به گفته روشن‌قلب، حداقل اتفاقی که در این زمینه رخ داده، اینکه امکان پیگیری و بررسی گزارش‌های جدید براساس گزارش تفسیری مدیریت افزایش یافته و براین اساس رسیدگی به تخلفات احتمالی نیز افزایش یافته است. این اتفاق تنها در شرکت‌های کوچک بازار سهام نبوده و بسیاری از شرکت‌های بزرگی که تا قبل از این با درصدهای بالایی پیش‌بینی EPS خود را محقق می‌کردند، نیز رخ داده است.
این مقام مسئول با استقبال از پیشنهاد امکان تفکیک و طبقه‌بندی تابلوی معاملات بازارهای مختلف بورس و فرابورس در سامانه مدیریت فناوری بورس در پاسخ به این انتقاد که چرا مؤلفه‌هایی همچون قیمت تمام شده خرید مواد اولیه و فروش یا موجودی انبارها در گزارش‌های تفسیری مدیریت ارائه نمی‌شود و چگونه از سال آینده که پیش‌بینی EPS وجود ندارد، شرکت‌ها می‌خواهند اطلاعات با اهمیت خود را ارائه دهند، گفت: گزارش‌های تفسیری مدیریت نه تنها تحلیل بیشتری را برای تحلیلگر فراهم می‌کند بلکه مانع از وقوع انحراف‌ها در پیش‌بینی‌ها می‌شود. هرچند گزارش‌های تفسیری مدیریت فعلی را نمی‌توان به عنوان گزارش‌های کامل و مدونی در نظر گرفت و نمی‌توان انتظار داشت که به طور صددرصد با دستورالعمل‌های جدید مطابقت داشته باشد و بتواند نیازها را برطرف کند اما سازمان بورس به طور مداوم برای بهتر شدن سازوکارها در حال پیگیری است. به گفته وی در سامانه کدال احتمال ایجاد برخی تغییرات و افزایش مجموعه‌ای از اقدام‌ها برای شرکت‌ها در حال انجام بوده و روندهای اصلاحی در حال انجام است.
روشن‌قلب با بیان اینکه نباید موضوع گزارش تفسیری مدیریت را به کل موضوع اصلاح دستورالعمل‌های اصلاحی نحوه انجام معاملات در بازار سهام تعمیم داد، گفت: با پیگیری سازمان بورس و درخواست فعالان بازار سهام می‌توان گزارش تفسیری بهتری به بازار ارائه داد. در مورد گزارش‌های با اهمیت که درحال حاضر برمبنای بودجه شرکت‌ها است و هر زمان با اجرای موازی دستورالعمل‌های جدید، تا پایان سال جاری همچنان پیش‌بینی EPS در دستورکار عموم ناشران بورسی و فرابورسی خواهد بود.
وی افزود: با توجه به انتشار اطلاعات 9 ماهه شرکت‌ها به طور طبیعی فراوانی تعدیل سود شرکت‌ها بیشتر بوده و این درحالی است که عدم آگاهی کافی مدیران شرکت‌ها برای ارائه گزارش تفسیر مدیریت ایجاب می‌کند که این گزارش‌ها به تدریج تکمیل و موثر واقع شود. در عین حال نمی‌توان انتظار داشت برای کارشناس بورس وقتی همزمان 20 گزارش 20 صفحه‌ای ارسال می‌شود، در همان نگاه اول متوجه وجود تعدیل با اهمیت سود در گزارش شود و این درحالی است که مسئولیت انتشار اطلاعات با اهمیت برای سهامی که درحال معامله است، برعهده مدیران شرکت است. اما اینکه چرا دوره توقف نماد معاملاتی طولانی شده مسئله‌ای قابل درک است.
روشن‌قلب در پایان با اشاره به مدت زمان نمادهای بازگشایی شرکت‌های نوع «الف» و «ب» از محدودیت سیستم معاملات برای بازگشایی نمادهای معاملاتی سخن گفت و افزود: با برچیده شدن حجم مبنا و دامنه نوسان باز مشکل انتشار اطلاعات با اهمیت پس از ساعت معاملات و بازگشایی در روز بعد برداشته خواهد شد.