پیتر کوی، ترجمه: اکرم شعبانی/ گری کوهن یکی از سخت‌ترین کارها را در واشنگتن انجام می‌داد: جلوگیری از آغاز یک جنگ تجاری که رییس جمهوری تمایل به ایجاد آن داشت و در عین حال به خشونت نیز متهم شده بود.

 

اکنون که کوهن در حال ترک سمت خود از مدیریت شورای اقتصاد ملی ترامپ است، راه برای رییس جمهوری در مورد تصمیم‌هایی که قرار است برای واردات استیل و فولاد که از کشورهای مختلف به ایالات متحده وارد می‌شود،بگیرد روشن است به این معنی که بدون حضور کوهن او آزادانه تر عمل می‌کند و تصمیم می‌گیرد. در عین حال ترامپ شرایط آزادتری را نیز برای مجازات چین به دلیل آنچه که سرقت مالکیت معنوی خوانده می‌شود، احساس می‌کند. ایالات متحده محدودیت‌هایی را در مورد سرمایه‌گذاری‌های چینی و طیف گسترده‌ای از واردات چینی در اختیار دارد، البته این نقل قولی از نزدیکان ترامپ به گزارشگر بلومبرگ است، نزدیکانی که با عقیده‌های او در این زمینه آشنایی دارند.

ترامپ و ملی گراهایی که رییس جمهوری برای آنها گوش شنوا دارد، مانند ویلبر راس وزیر بازرگانی و مشاور تجاری او پیتر ناوارو در این زمینه اتفاق نظر دارند. صنعت استیل و فولاد ایالات متحده در سال‌های گذشته به دلیل ورود صنعت مشابه چینی به دنیا به شدت ضربه دیده است، اگرچه چین با وجود فشارهای بین المللی اقدام به بستن تعدادی از کارخانه‌های استیل و فولاد خود کرده است اما همچنان ظرفیت تولید کارخانه‌های مشغول به کار کنونی دو برابر بیش از ظرفیت تولید همه کارخانه‌ها در سال ۲۰۰۶ هستند یعنی سالی که این کشور اعلامیه شورای دولتی را برای اصلاح ساختار سازمانی برای ظرفیت بیش از حد صادر کرد. همین ساختار در رابطه با آلومینیوم نیز وجود دارد.

در عین حال ترامپ و مشاورانش بر این باورند که قدرت اقتصادی مرتبط با امنیت ملی است – در حالی که چین این بازی را قدرتمندتر از ایالات متحده در دست گرفته است؛ این در حالی است که چین به صورت معمول  شرکت‌های خارجی را مجبور به واگذاری مالکیت معنوی می‌کند - همان طور که قیمت انجام امور تجاری در این کشور در دست دولت چین است. برنامه توسعه‌ای «تولید چین ۲۰۲۵» با هدف توسعه منابع داخلی برای طیف وسیعی از فن آوری‌های پیشرفته، همان چیزی است که وابستگی به رقبا را مانند ایالات متحده و ژاپن برای چین کاهش می‌دهد. سند استراتژی ملی ۲۰۱۸ که به وسیله پنتاگون تهیه شده، چین و روسیه را به «تضعیف نظم بین المللی از درون» متهم می‌کند.

مهم است که اعتبار ترامپ را در این نکات در نظر داشته باشیم، چرا که بسیاری از صاحب نظران بر این باورند که نظریه‌ها و وعده‌های او در زمینه فلزات چیزی بیش از یک بازی برای جمع آوری آرای بیشتر یا یک انفجار تهاجمی نیست.

 البته که این موارد می‌تواند جزیی از اهداف باشد اما همه آن نیست؛ در این زمینه مایکل فورمن که مذاکره کننده اصلی اوباما در امور تجاری در دوران ریاست جمهوری وی بود و هیچ رابطه‌ای با ترامپ ندارد روز پنجم فوریه گفت: "این منفعت ملی ماست که یک صنعت قوی استیل و آلومینیوم داخلی داشته باشیم." 

اما تراژدی اینجاست که ترامپ ایالات متحده را بیش از چین تبدیل به مرکز درگیری‌های جهانی کرده است. با در نظر گرفتن امنیت ملی به‌عنوان یک توجیه برای بالا بردن تعرفه‌های فلزات این بهانه به دیگر کشورها داده می‌شود که به همین شکل رفتار کنند.

 لازم به گفتن است که این جریان حفره‌ای در شبکه تجاری که ایالات متحده طی دهه‌ها برای اصلاح روابط تجاری خود با سایر کشورها تنیده بود ایجاد می‌کند. در عین حال اعمال این تعرفه‌ها در همه کشورهایی که او تهدید به اجرای آن کرده است، باعث ضعف اتحادیه پیشران تجارت آمریکا در انجام مسایل تجاری که نیاز است با چین در تماس باشند، و در نهایت ناچار به تغییر رفتار می‌شود. "این روند به‌عنوان آخرین و یکی از قابل توجه‌ترین علایمی دیده می‌شود که بیان می‌کند ایالات متحده با ریاست جمهوری ترامپ در شراکت تجاری قابل اعتماد نیست،" این را رولند راجا در مؤسسه لوی مرکز تحقیقاتی که در سیدنی مستقر است می‌گوید.

همان گونه که منتقدان اشاره کرده اند، چین یازدهمین کشور بزرگی است که به ایالات متحده استیل می‌فروشد و در همین حال چهارمین فروشنده بزرگ آلومینیوم ایالات متحده است. تعرفه‌های ترامپ یک خطر بزرگ برای "صفر درصد" اقتصاد چین است؛  این را تام اورلیک تحلیل گر اقتصادی بلومبرگ می‌گوید. بیشترین تاثیر این افزایش تعرفه‌ها بر روی کانادا خواهد بود، صادر کننده شماره یک هر دو فلز به ایالات متحده!

و اکنون به شکلی غیرمنتظره ما در حال بحث و بررسی امکان جنگ تجاری میان ایالات متحده و برخی از قابل اعتمادترین متحدانش هستیم. ژان کلود یونکر رییس کمیسیون اروپا برخی از ژست‌های غیرواقعی ترامپ را دوم مارس در آلمان پذیرفت. "اکنون ما هم بر روی موتورسیکلت‌ها،‌هارلی دیویدسون، لباس‌های جین، مارک لیوایز و بوربن تعرفه می‌گذاریم. ما هم می‌توانیم در چنین مواردی مقابله به مثل کنیم. نیاز است که ما هم چنین دیوانه وار عمل کنیم،" بالاترین مقام اتحادیه اروپا این سخنان را بیان کرده است.

ترامپ البته در توییتر پاسخی به زعم خود دندان شکن داد که اگر اروپا تلافی کند، ایالات متحده هم تلافی آنها را با بازافزایش تعرفه‌های واردات خودرو تلافی می‌کند. روز پنجم فوریه، ترامپ در توییتی خبر داد که ممکن است کانادا و مکزیک از این تعرفه‌ها معاف شوند البته این در صورتی است که آنها توافقنامه "جدید و منصفانه" تجارت آزاد آمریکای شمالی را امضا کنند. که متاسفانه این پیشنهاد بحث او را در رابطه با این که تعرفه‌ها برای امنیت ملی ضروری هستند تحت تاثیر قرار داد.

چشم انداز رهبران غربی که در تلاش هستند تا بی احتیاط با یکدیگر برخورد نکنند فرصت را در دستان چین می‌گذارد تا شاید توضیحی بر این باشد که چرا مقام‌های این کشور تاکنون سکوت کرده اند. لیو هه یکی از فرستادگان رده بالای رییس جمهوری شی جین پینگ، نمایی کمرنگ از خود در دیدار واشنگتن به نمایش گذاشت، زمانی که خواهان همکاری بیشتر بود. همان گونه که ناپلئون گفته: هرگز یک حریف را که در حال انجام تصمیم گیری اشتباه است متوقف نکنید.

دلیل این که ترامپ به متحدان خود در مسایل تجاری حمله می‌کند این است که با وجود تلاش‌های بهترین مشاوران جهانی مانند کوهن، او همچنان به تجارت با ذهنیت قرون وسطایی ادامه می‌دهد، البته باید در نظر داشته باشیم که در این روش و ذهنیت او که جریان مثل یک جنگ ادامه پیدا می‌کند در نهایت یک طرف محکوم به باختن و طرف دیگر برنده خواهد بود. صادرات خوب و واردات بد هستند این زبان اقتصادی ترامپ است، و کمبود تجاری نیز شاهدی بر این مدعاست که طرف مقابل در عمل به تعهدات خود بد مشکل داشته است.

هر کس که به ترامپ در مقطع لیسانس اقتصاد درس داده اکنون باید شرمنده باشد. در حقیقت، هر دو طرف برنده یک تراکنش بین المللی می‌شوند، یا از انجام معامله صرف نظر می‌کنند. در عین حال این رسمی معمول است برای کشورهایی که با برخی از شرکای تجاری خود مازاد دارند و با برخی دیگر کمبود دارند – تنها به‌عنوان رییس خانواری که "کمبود تجاری" با سوپرمارکت، دکتر و دندانپزشک دارد و در عین حال با کارفرمای خود "مازاد تجاری" دارد. برای اطمینان، اگرچه کسری با هر کشور به خصوصی به معنای ایجاد مشکل نیست، این برای ایالات متحده خوب نیست که نقص پایدار با تمام جهان داشته باشد. اما کسری تجاری آمریکا همچنین بازتاب شکست کشور در ذخیره پولی کافی برای تأمین مالی لازم در سرمایه‌گذاری بر روی کارخانه‌ها، مسکن، جاده‌ها و غیره است. کسری تجاری همراهی آماری از کمبود پس اندازی است: ایالات متحده در حال وام گرفتن برای تأمین مصرف آن به جای پرداخت برای واردات در عوض صادرات است.

 بر این اساس اوضاع رو به وخامت می‌گذارد. کاهش‌های مالیاتی و فعالیت‌های شغلی که ترامپ آن را در نهایت در سال 2017 امضا کرد باعث افزایش کمبود بودجه فدرال می‌شود، که در حقیقت باعث می‌شود اوضاع پس اندازهای ملی و کمبود پس اندازی وخیم تر شده و باعث کمبود تجاری برای بزرگتر شدن می‌شود، این موضوعی است که ۹۷اقتصاددان‌ها به آن اشاره می‌کنند. مانند دوقلوهای یکسان، بودجه و کسری تجاری از یک جا نشات می‌گیرند.

با دست اندازی به امنیت ملی تحت بخش 232 قانون توسعه بازرگانی 1962 که به ندرت از آن استفاده می‌شود، ایالات متحده در حال تنظیم نمونه‌ای برای دور زدن مراحل سازمان تجارت جهانی است. سازمان تجارت جهانی حرکتی تدریجی دارد و همیشه تاثیرگذار نیست، اما اگر کشورها شروع به نادیده گرفتن آن کنند و استفاده از تعرفه‌های بالا را هر کدام علیه دیگری در پیش بگیرند، رشد تجارت جهانی می‌تواند متوقف شود. و این همان جایی است که همگان از آن متضرر می‌شوند.

جف بایالوس شریک شرکت حقوقی اورشدز ساترلند در واشنگتن که معاون وزیر دفاع دوران کلینتون نیز بوده است می‌گوید: این ایده که ایالات متحده نیاز به افزایش تولید فلز دارد تا کشتی‌ها، تانک‌ها و هواپیماهای مخروبه بازمانده از نبرد را جایگزین کند روش تفکر جنگ دوم جهانی است.

او همچنین اضافه می‌کند: "ما در جنگ‌ها جنگیدیم تا امروز آنچه را که داریم به دست آوردیم." این حرفی که در آغاز جنگ زده می‌شود. در حال حاضر ایالات متحده در خطر جنگ از دست دادن استانداردهای اخلاقی در تجارت و سرمایه‌گذاری است. دنیل روزنتال از چهره‌های تجاری آمریکا معتقد است که ایالات متحده سال‌هاست که در حال ضربه زدن به چین برای تأمین امنیت ملی است؛ "ما به شکلی قابل توجه بحث‌هایمان را تنزل داده ایم چرا که اکنون ما داریم همان کاری را می‌کنیم که سال‌های سال آنها کرده اند."

 

  • ویژه نامه نوروز ۹۷ هفته نامه بورس