به گزارش «بورس آنلاین»، طی هفته‌های اخیر دولت تصمیماتی را در خصوص وضع عوارض صادرات برای برخی از محصولات معدنی و مشتقات آن اتخاذ کرد؛ برخی از آنها با کاهش و برخی دیگر که تا پیش از این عوارضی نداشتند، با افزایش نرخ مواجه شدند.
این تصمیم موافقت و مخالفت‌هایی را در بین فعالان این حوزه ایجاد کرد؛ برخی بر این باورند که در شرایط فعلی نباید برای صادرات موانعی را ایجاد کرد، اما برخی دیگر معتقدند که نیاز زنجیره‌های تولید کشور به این محصولات، بیش از سطح تولید آن است، لذا وضع این عوارض کمک بسزایی به افزایش سطح تولیدات فولادی کشور خواهد کرد.
با حذف عوارض صادراتی به جنگ تحریم‌ها برویم
در همین خصوص و برای بررسی جزئیات و ابعاد این تصمیمات، سعید عسکر زاده، دبیرکل انجمن سنگ آهن ایران، به «رسانه بازار سرمایه» گفت: در حوزه سنگ آهن بیش از ۸ سال است که بحث عوارض بر صادرات سنگ آهن مطرح بوده و به صورت سالانه و در مقاطع مختلف نیز این بحث مطرح شده است.
وی گفت: با این حال در طول ۹ سال گذشته بارها در کمیته‌های مختلف کارشناسی شورای عالی اقتصاد در این خصوص بحث شده است؛ نهایتاً طی هفته‌های گذشته، وزارت صنعت، معدن و تجارت لیست بلندی از محدودیت‌های صادراتی اعلام کرد که مواردی نظیر «سنگ آهن دانه بندی و بقیه ی محصولات فولادی و محصولات معدنی» هم در این لیست قرار داشت.
عسکرزاده در ادامه افزود: متأسفانه در این لیست اعلامی برای سنگ آهن دانه بندی 5 درصد، برای سال اول و ۸ درصد برای سال دوم و ۱۰ درصد برای سال سوم تصویب کردند.
وی گفت: قانون می گوید که اگر تصمیمی صورت بگیرد تا ۵ سال معتبر است و تغییر آن مستلزم ارائه ادله متفاوتی است. ولی در هر حال این قانون تصویب شده است.
عسکرزاده تصریح کرد: ما جز سنگ آهن در مورد گندله هم در گذشته ۱۵ درصد عوارض پرداخت می کردیم که درحال حاضر این ۱۵ درصد به ۵ درصد کاهش یافته است. ما به دو دلیل به طور کلی مخالف وضع این عوارض هستیم؛ دلیل اول این است که قاعدتا عوارض برای هرگونه صادرات باید صفر شود. یعنی اگر مدل کار کارشناسی به مدل چانه زنی بدل شود، اقدام صحیح و کارشناسانه‌ای نیست. به طور کلی قانون تکلیف را روشن کرده و باید به یک بررسی کارشناسانه به جای چانه زنی در حوزه خام فروشی برسیم.
دبیرکل انجمن سنگ آهن در تشریح دلیل دوم مخالفت با وضع عوارض صادرات بر این محصولات، گفت: فرض کنید شاید بد نباشد که صادرات یک محصول را که در زنجیره تولید داخلی وجود دارد سخت شود تا متولیان این کالاها مجبور به هدایت آن در بازار داخلی زنجیره تولید شوند. ولی موضوع اینجا است که ما در سنگ آهن مازاد تولید داریم و این که بقیه حلقه‌های زنجیره فولاد به اندازه سنگ آهن رشد نداشته‌اند، تقصیر سنگ آهن نیست. سنگ آهن برای خود برنامه ریزی و سرمایه گذاری کرده تا به بازده مشخص و مطلوبی از این سرمایه گذاری دست پیدا کند.
در حوزه صادرات شرایط مطلوبی نداریم
وی گفت: ما در حوزه صادرات شرایط مطلوبی نداریم. در حالی که باید در شرایطی که با تحریم‌ها مواجه هستیم، هر محصولی که در داخل کشور تولید می‌شود را صادر کنیم تا ذخیره ارزی مناسبی را فراهم کنیم. اما متأسفانه شاهد ان هستیم که عوامل متعددی در راستای محدود کردن وضعیت صادرات کشور وجود دارد و همین مسئله پالس مثبتی به معدن داران سنگ آهن و تولید کنندگان کنسانتره و گندله نمی دهد.
دبیرکل انجمن سنگ آهن ایران خاطرنشان کرد: بنابراین در شرایط فعلی وضع کردن عوارض بعد از ۸ سال قابل فهم نیست؛ در هر حال برای سنگ آهن این نکته، مصوب شورای اقتصاد شده است. به باور بنده آقای وزیر باید از اختیارات خود استفاده کرده و در تصمیم معاونت امور معادن و صنایع معدنی تجدید نظر کنند تا وضعیت کشور برای بحث صادرات تسهیل و ما بتوانیم در این حوزه آن به یک جایگاه مناسب و یک ثبات مشخص دست یابیم تا در نهایت قادر باشیم در این جنگ اقتصادی پیش رو پیروز شویم.
وی با اشاره به اینکه ما در بخش سنگ آهن، گندله و کنسانتره یک کیلو سنگ آهن وارداتی نداریم، عنوان کرد: وقتی کشوری ۲۰ میلیون تن سنگ آهن و کنسانتره صادر کرده و یک کیلو هم وارد نمی‌کند، وضع عوارض صادراتی عمل صحیحی نیست.
عسکرزاده در پاسخ به این پرسش که وضع عوارض در گندله که کمتر از نیاز کشور تولید می‌شود، صحیح است یا خیر؟ گفت: ما یک بخش کوچک در سال گذشته صادرات داشتیم. البته ذکر این نکته ضروری است که ما در کشور نیاز به گندله داریم و در بعضی از مواقع باید آن را وارد کنیم.
وی در ادامه افزود: اگر فولادسازی‌های کشور بر اساس مدلی که در سطح جهانی برای افق 1۴۰۴ مطرح شده، توسعه یابند، ما به هیچ عنوان نباید صادراتی را در این محصول داشته باشیم. یعنی در لحظه ی توازن وضعیت ما نه در حوزه سنگ آهن مناسب خواهد بود، نه در سایر محصولاتی نظیر گندله.
دبیرکل انجمن سنگ آهن ایران در پایان خاطرنشان کرد: دلیل این مسئله هم این است که هدف رسیدن به عدد ۵۵ میلیون تن تولید فولاد، تعریف درستی نبوده و معنایی هم ندارد. باید بگذاریم هر کدام از این حلقه‌های زنجیره فولاد بتوانند صادرات داشته باشند و این که ما الزاماً همه مواد داخل را به فولادی تبدیل کنیم که نمی دانیم در آن سوی مرز بازارش وجود دارد یا خیر، کار اشتباهی است.
کشور ما به 32.2 میلیون تن گندله نیاز دارد
اما به گزارش بورس 24، بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی شرکت مهندسی بین‌المللی فولاد تکنیک، ظرفیت گندله مورد نیاز کشور، هم اکنون 75 میلیون تن است. این درحالی است که ظرفیت موجود گندله شور 42.6 میلیون تن است. در نتیجه کشور ما به 32.2 میلیون تن گندله نیاز دارد که از این مقدار حدود 31 میلیون تن برای ایجاد ظرفیت تولید برنامه‌ریزی شده که در دست اجرا قرار دارد.
بنابراین آمارها نشان می‌دهد که با توجه به اینکه حجم تولید گندله ایران بالاتر از مقدار مصرف این محصول نیست، سیاست کاهش تعرفه صادرات می‌تواند اثرات مخربی را برای مصرف‌کنندگان داخلی به همراه داشته باشد.
حجم تولیدات گندله ایران در صادرات نیست
مرتضی علی اکبری، معاون اقتصادی و مالی شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات در گفت‌وگو با بورس 24 در خصوص تصمیم اخیر هیئت دولت مبنی بر کاهش عوارض صادرات گندله از 15 درصد به 5 درصد گفت: حجم تولیدات گندله ایران در حدی نیست که موقعیت صادرات داشته باشد.
بسیاری از شرکت‌هایی که خود تولید کننده گندله هستند،علاوه بر مصرف محصول خود، باید از سایر تولیدکنندگان نیز خریداری کنند، تا ماده اولیه آنها به طور کامل تامین شود.
وی افزود: بنابراین کاهش عوارض صادرات نمی‌تواند منطقی باشد. برعکس باید در این شرایط تعرفه و عوارض صادرات گندله افزایش یابد تا تولیدکنندگان نسبت به صادرات آن ترغیب نشوند و نیاز داخلی شرکت‌ها به گندله از تولید کنندگان داخلی تامین شود.