با توجه به مشکلات ایجاد شده در نحوه قیمت‌گذاری نرخ پایه محصولات فولادی، نظرات محمد کشانی، مدیرعامل سابق فولاد خوزستان را جویا شدیم.
در مورد خواسته افزایش نرخ پایه از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد و مخالفت بورس کالا چه نظری دارید؟
با توجه به افزایش زنجیره نرخ فولاد، تولیدکنندگان نیز در سال جدید خواستار اصلاح قیمتی این محصول در بورس کالا شدند. این در حالی است که بورس کالا به صورت شفاهی اعلام می‌کند که دولت اجازه این افزایش قیمت را نداده و به این دلیل با قیمت پایه تولیدکنندگان فولاد مخالفت می‌کند. البته اگر دولت صفر تا صد حلقه‌های زنجیره را در کنار هم قرار دهد و در نظر بگیرد مشکلی پیش نخواهد آمد، در غیر این صورت واحدها با چالش مواجه می‌شوند. برای مثال در هفته‌های گذشته شاهد افزایش ۳ درصدی بهای کنسانتره بودیم به گونه ای که بهای آن از ۱۳ به ۱۶ درصد شمش فولاد خوزستان افزایش یافت که عملا چون برای تولید هر تن فولاد ۱.۶ تن کنسانتره لازم است درنتیجه قیمت تمام شده فولاد ۵ درصد فقط به جهت بهای کنسانتره گران شد. دولت زمانی که نهاده‌های تولید و ماده اولیه فولادسازان را گران می‌کند، چطور پیش‌بینی نمی‌کند که قیمت محصول نهایی نیز اصلاح شود؟ به عبارت دیگر نمی‌توان یک طرف زنجیره را افزایش نرخ داد اما طرف دیگر مورد نظر قرار نگیرد.
دخالت دولت در سازوکار بورس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
کشف قیمت باید بر اساس قانون عرضه و تقاضا باشد، اگر دولت بر موضع خود در خصوص مخالفت با تعیین قیمت پابه توسط تولیدکنندگان ثابت قدم بماند، بورس را از حالت خصوصی به دولتی تغییر داده است. درواقع بورس فدای خواسته‌های دولت خواهد شد. از سوی دیگر می‌توان به روند صادراتی اشاره کرد، اکنون شمش فولاد با قیمت عجیبی صادرات میشود. براساس قیمت‌های تعیین شده هر شمش فولاد 390 دلار صادر میشود اما به دلیل رانت‌های موجود اکنون قیمت هر شمش به 340 دلار رسیده است. مگر میشود قیمت صادراتی از هزینه تولید کمتر باشد؟ با این اوصاف می‌توان گفت: قیمتی که دولت با فشارهای خود تعیین می‌کند، زمینه شکل‌گیری رانت را فراهم خواهد کرد.
این موضوع چه تبعاتی برای صنعت فولاد دارد؟
با توجه به قیمت‌گذاری دستوری فولاد در بورس کالا اگر نهاده‌های تولید رو به افزایش و قیمت شمش فولاد افت کند احتمال کاهش تولید تولیدی‌های فولادی وجود دارد. در حال حاضر در صنعت فولاد با مازاد تولید مواجه هستیم، اکنون 27 میلیون تن فولاد تولید شده، این در حالیست که میزان مصرف داخلی در سال گذشته 13 میلیون تن بوده است. با این اوصاف اگر فولادی‌ها این مقدار را تولید نکنند، یا رکود به این بازار می‌آید یا میزان تولید کاهش پیدا می‌کند.
- شماره ۳۱۷ هفتهنامه اطلاعات بورس-صفحه ۶