هدف از راه اندازی تالار صادراتی بورس کالا، بهبود و ارتقای سطح همخوانی با استانداردهای بین‌المللی و تسهیل حضور سرمایه‌گذاران خارجی در بازار کالای داخل، تضمین اجرای تعهدات خریدار و فروشنده و تبعا تقویت اعتماد فعالان، سازو کار مشخص و منظم اطلاع‌رسانی عرضه کالا، حضور کارگزاران در فرآیند بازاریابی، نظارت بر منشأ کالای صادراتی و کشف منصفانه قیمت با ایجاد شرایط همسان و رقابتی بوده است، اما به نظر می‌رسد بورس کالا در نیل به این اهداف در بخش صادراتی چندان موفق نبوده است.
نگاهی گذرا به معاملات رینگ صادراتی بورس کالا از ابتدای سال جاری تا پایان مهر ماه، نشان می‌دهد که تنها محصولاتی همچون قیر،گوگرد پاستیل، گوگرد گرانوله،گوگرد پودر، عایق رطوبتی، پارافین واکس سنگین، نوار پوشش لوله، بیتومن انامل و آروماتیک سنگین مورد داد و ستد قرار گرفته اند و فقدان معاملات محصولات کشاورزی و پلیمری در تالار صادراتی کاملاً محسوس است. در این رابطه می‌توان اذعان داشت که عدم تمایل عرضه کنندگان از دلایل اصلی این موضوع به شمار می‌آید، و این در حالی است که الگوهای موفقی در این زمینه وجود دارد.
ازطرفی، نوسان قیمت‌های جهانی، محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها همچون ابهامات و عدم اطمینان موجود در تسویه وجوه معاملات بین کشورها و البته الزام به بازگشت ارز حاصل از صادرات از طریق ساز و کارهایی نه چندان کارآمد درعدم موفقیت رینگ‌های صادراتی بورس کالای ایران دخیل بوده است. باید توجه داشت که مقوله صادرات از بستر بورس کالا می‌تواند ابزاری قدرتمند در اختیار تولیدکنندگان بخش خصوصی قرار دهد و به صادرات هدفمند محصولات داخلی کمکی شایان کند.
همچنین در شرایطی که توانمندی‌های صادراتی این بازار چندان مورد توجه قرار نگرفته، با عملیاتی شدن این پتانسیل‌ها، گام بلندی در مسیر صادرات کالاهای پذیرش شده در بورس کالای ایران برداشته خواهد شد. لازم به ذکر است که تمامی کالاهای پذیرش شده در بورس کالا حتی محصولات بازار فرعی از امکان عرضه‌های صادراتی برخوردار هستند و ایجاد روابط مستحکم در حوزه بازار کالا با کشورهای همسایه از جمله عراق و کشورهای آسیای میانه، امکان رشد معاملات در بورس کالا را به همراه خواهد داشت.
در پایان می‌توان اذعان داشت که با نگاهی به نمونه‌های بین المللی، بورس کالای ایران نیز می‌تواند بازاری جذاب برای حضور شرکت‌های معتبر و بزرگ جهت صادرات محصولات پتروشیمی و کشاورزی به مقاصدی از جمله کشور عراق و دیگر کشورهای همسایه باشد، هرچند شکوفا شدن این توانمندی‌ها به عزمی جدی نیاز خواهد داشت.
- میلاد کلهری-مدیربورس کالای کارگزاری صباجهاد
- شماره۳۲۸هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۴