«کاهش حجم ریالی معاملات در بورس کالای ایران پس از تعطیلی معاملات قراردادهای آتی که در نیمه دوم سال ۹۷ بوقوع پیوست و تاکنون نیز ادامه داشته، قابل توجه بوده و قابل جبران از طریق جایگزینی اقلام دیگر نظیر زعفران، زیره و اخیرا پسته نبوده است.» این بخشی از نظرات محمودرضا الهی‌فرد، مدیرعامل کارگزاری سی ولکس کالاست. نظرات این فعال کالایی در خصوص وضعیت درآمدی بورس کالا قابل تامل است.
وضعیت درآمد بورس کالا در نیمه اول سال ۹۷ با مدت مشابه سال جاری چه تفاوتی داشته است؟
براساس آمار منتشر شده، معاملات مشتقه طی شش ماه نخست سال ۱۳۹۷ در بورس کالای ایران، رقمی بالغ بر ۱،۴۳۳،۳۶۲،۶۴۲ میلیون ریال بود که این مبلغ در مدت مشابه سال ۱۳۹۸و به دلیل تعطیلی معاملات قراردادهای آتی سکه طلا در نیمه دوم سال ۹۷، به رقم ۲۷۳،۵۹۸،۷۴۳ ریال رسید که معادل ۸۱ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
پس از بسته شدن آتی سکه یکی از منابع درآمدی مهم بورس کالا مختل شد، از این رو بورس کالا با ارائه محصولات( زیره، زعفران و پسته و...) و ابزارهای جدید در پی جبران آن برآمد، این روند را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
البته راه‌اندازی قراردادهای آتی زعفران و سپس زیره و اکنون پسته نیز نتوانسته کمک قابل توجهی در جهت جبران کاهش حجم معاملات ناشی از غیبت معاملات آتی سکه طلا را کند. البته نباید فراموش کنیم که حجم تقاضای غیرعادی و بیش از حد انتظار برای خرید آتی سکه در سال گذشته به‌منظور سفته‌بازی و متاثر از شرایط خاص افزایش نرخ ارز در آن زمان بود.
از طرفی، گرچه حجم معاملات مشتقه در بورس کالایی شش ماه نخست سال ۹۸، کاهش چشمگیری نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ داشته، اما معاملات بازار فیزیکی طی مدت مذکور در سال ۹۸ افزایشی معادل ۵۶ درصد داشته است. چراکه افزایش ریالی معاملات بازار فیزیکی در۶ ماه نخست سال ۹۸ بالغ بر ۱،۱۸۵،۰۵۹،۹۶۰ میلیون ریال بود. حال آنکه رقم ریالی معاملات مذکور طی مدت مشابه سال ۹۷ عبارت از ۷۵۹،۶۴۲،۸۱۳ میلیون ریال بوده است.همچنین نرخ‌کارمزد بورس کالا از معاملات بازار فیزیکی بیش از دو برابر معاملات مشتقه است، بنابراین با این وصف بخش مهمی از کاهش درآمد بورس و کارگزاران، از محل افزایش حجم معاملات بازار فیزیکی کالا جبران شده است و احتمالاً کاهش درآمد بورس و کارگزاران در مقایسه با سال گذشته، در مجموع به حدود ۱۵ درصد رسید. با این حال کاهش حجم ریالی معامات در بورس کالای ایران پس از تعطیلی معاملات قراردادهای آتی که در نیمه دوم سال ۹۷ بوقوع پیوسته و تا کنون نیز ادامه ادامه داشته، قابل توجه بوده و قابل جبران از طریق جایگزینی اقلام دیگر نظیر زعفران، زیره و اخیرا" پسته نبوده است. این موضوع درآمد بورس کالا و کارگزاران کالایی را با کاهش مواجه ساخت.
به عنوان کارگزاری فعال در بورس کالا، درآمدتان نسبت به سال گذشته چه تغییری داشته است؟
در خصوص وضعیت درآمد کارگزاران در بخش بورس کالا طی امسال نسبت به سال گذشته نیز باید گفت که تغییرات آن بستگی به ترکیب درآمد کارگزاران در بازارهای فیزیکی و مشتقه بورس کالا دارد. لذا کارگزارانی که عمده فعالیت آنها در بازار مشتقه بوده است شامل کاهش درآمد شدهاند،اما کارگزارانی که عمده فعالیت آنها در بخش بازار فیزیکی بوده و یا طی امسال فعالیت خویش در بازار فیزیکی را توسعه داده اند، نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ مشمول کاهش درآمد نشده اند و شاید افزایش درآمد هم داشته‌اند.
دلیل تفاوت آماردرآمدی بورس کالا با مواردی که شما اعلام داشتید ، چیست؟
همانطور که می دانید هر داد و ستد دو طرف (خریدار و فروشنده) دارد و هر طرف معامله توسط یک کارگزار انجام می شود و کارمزد جداگانه دارد. در آمار مورد استناد بورس کالا ، رقم ریالی خرید و فروش یکبار حساب شده اما در آمار اعلامی من که به استناد آمار منتشره کانون کارگزاران بوده، رقم خرید و فروش به عنوان‌دو معامله آورده شده است. لذا آمار اعلامی بنده باید دو برابر ارقام اعلامی بورس باشد. ولی به لحاظ درآمد اعلامی نباید اختلافی وجود داشته باشد زیرا بورس کالا جمع دو سر کارمزد خرید و فروش را اعلام کرده است.
- محمودرضا الهی‌فرد- مدیرعامل کارگزاری سی ولکس
- شماره۳۲۹ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۶