راه اندازی بانک آفشور اقدامی مهم برای حفظ روابط بینالملل و توسعه اقتصادی است. در ایران هم تاکنون این اقدام انجام نشده؛ چون در گذشته بنا بود مناطق آزاد، بانکی را تاسیس کند، ولی در لحظات آخر، شورای پول و اعتبار موافقت نکرد. برخی از بانکها هم قرار بود بهصورت خصوصی فعالیت کنند که متاسفانه برای آن هم موافقت نشد؛ در نهایت تغییراتی هم بانک مرکزی در درخواست بانکهای آفشور داده که بسیار عجیب بود و این گونه درخواستها از سوی بانک مرکزی ابهام بسیاری دارد. به نظرم این کار کمک چندانی به اقتصاد ایران نمیکند. زمانی میتوانیم بگوییم که راهاندازی بانک آفشور موفق بوده که شعبه خارجی داشته باشد.
باید گفت دولت روحانی، با ایجاد هر نوع بانک مخالفت کرده است ولی به این جمع بندی رسیده که به بانک آفشور مجوز دهد. به همین خاطر به تازگی مبحثی که پیش آمده این است که سرمایه را از صد به سی یا بیست کاهش دهند، ولی با این حال، باید در شورای پول و اعتبار به شکل قانونی طراحی و تصویب شود. به عقیده بنده بانکهای موجود، به دلیل پیچیدگیهایی که دارند، نمیتوانند اقدامات بینالمللی خوبی داشته باشند. باید گفت این مسئله بسیار جدی است و بانکهای ما به دلیل تحریمها نمیتوانند بسیاری از اقدامات را انجام دهند؛ به همین خاطر تاکنون بانکهای موفقی هم نداشتهایم. سوالی که ذهن بنده را مشغول کرده، این است که زیرساخت راه اندازی بانک آفشور چیست و اگر بناست این بانک در کیش راه اندازی شود، با چه برنامه و زیرساختی تاسیس خواهد شد؟
باید گفت در حال حاضر از منابع ارزی استقبال نشده؛ چون مردم به بانکها بیاعتماد شدهاند و از لحاظ نظام بانکی، منابع ارزی باید تسهیلات یابد که نمیتوانند و طبیعتا بانکها نمیتوانند تسهیلات ارزی دهند. بر اساس همین عوامل میتوان گفت اگر بانکی همچون آفشور در مناطق آزاد ثبت شود، نمیتواند از لحاظ فعالیت به وضعیت اقتصادی ایران کمکی کند. چون نه قادر است منابع لازم را جذب کند و نه میتواند اهرمی برای نقل و انتقال پول باشد. شاید صرفا از منظر توسعه مالی مناطق آزاد ارزشمند باشد. در نتیجه میتوان گفت راهاندازی بانک آفشور اقدام عجیبی نیست و راه به جایی نخواهد برد.
- غلامرضا خلیل ارجمندی-کارشناس بازار پول و بازار سرمایه
- شماره۳۳۰ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۱۴