(Offshore Bank)، نوعی موسسه مالی است که در یک کشور خارجی آن هم در مناطقی که از نظر اقتصادی آزاد یا ویژه هستند، تاسیس می‌شود. این بانک‌ها به طور معمول از ابتدا در جزایر راه‌اندازی و تاسیس شدند برای همین هم نام فراساحلی به آنها اطلاق شده است. غالب اوقات نیز سپرده‌های جذب‌شده در این بانک‌ها از افراد غیرمقیم است و از سایر نقاط دنیا، منابع و وجوه‌شان را در بانک فراساحلی می‌گذارند.به طور معمول در اغلب کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی سپرده‌های بانکی مشمول مالیات می‌شوند.
این مسئله هنوز در کشور ما صادق نیست(شاید در آینده‌ای نزدیک)، اما غالبا در کشورهای مختلف به سپرده و حتی سود بانکی سپرده، مالیاتی تعلق می‌گیرد. از طرف دیگر بانک‌های فراساحلی در مناطق آزاد تاسیس می‌شوند یا معافیت کامل مالیاتی دارند و یا در مقایسه با سرزمین اصلی مشمول مالیات بسیار کم‌تری می‌شوند. پس یکی از مهم‌ترین مزایای این بانک‌ها برای سپرده‌گذاران فرار از مالیات‌های سنگین است. از مزایای بانک‌های فراساحلی این است که بتوانند سرمایه از داخل جمع کنند و برای فعالیت‌هایی که در مناطق آزاد خارج از مقررات سرزمین اصلی انجام می‌شود، سرمایه‌گذاری کنند.
حتی برخی شهروندان برای انجام یک سری عملیات بانکی که انجام آن از طریق شبکه بانکی سرزمین اصلی سخت و غیرقابل انجام است در بانک‌های فراساحلی سپرده‌گذاری می‌کنند و عملیات بانکی را آزادانه توسط بانک عامل خود انجام می‌دهند. جهت تاسیس و راه‌اندازی و سپس رونق بانک آفشور، حداقل سرمایه لازم بر اساس فرمول کفایت سرمایه مورد توصیه کمیته بال (که میزان آن معمولا به حدود ۸ تا ۱۰درصد مجموعه دارایی‌های بانک می‌رسد) تعیین می‌شود، براین اساس حداقل سرمایه ۱۵۰ میلیون یورویی در بدو تاسیس یک بانک برون‌مرزی، بدین معناست که حجم دارایی‌های آن باید بالغ بر ۱۵۰۰ میلیون یورو باشد، درصورتی که به‌کارگیری این حجم از سرمایه برای شروع فعالیت در بازاری که در ابتدای فعالیت خود است و در کوتاه‌مدت حجم فعالیت بالایی برای آن در نظر گرفته نمی‌شود، باید تغییر کند تا بتوان با بهبود شرایط و کاهش حداقل سرمایه، فضا را برای رونق و راه‌اندازی این بانک‌ها تسهیل کرد.
ارز خانگی که حدود ۲۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود نیز می‌تواند در بانک‌های فراساحلی که امنیت و مجوز خرید و فروش آزاد ارز را دارند، نگهداری شود. زیرا رقم عمده‌ای ارز غیرمولد در دست مردم وجود دارد که اگر در شبکه بانکی قرار بگیرد، می‌تواند مولد شود و ایجاد منبع کند. این کار در مناطق آزاد و بانک‌های فراساحلی قانونی است، اما هنوز در بانک‌های داخل سرزمین اصلی چنین کاری مجاز نیست.
- سینا عنایت اللهی-کارشناس بازار
- شماره۳۳۰ هفته نامه اطلاعات بورس- صفحه۱۵