مهم‌ترین علت رکود بازار مسکن در سال‌های ابتدایی دهه۹۰، قدرت پایین خرید از سوی خانوارها به‌خصوص در کلان‌شهرها بود، در آن زمان بانک‌های تجاری از پرداخت تسهیلات مسکن هم منع شده است.

علی اسلامی، رئیس هیأت‌مدیره شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری آرمان‌آتی درباره ابزارهای تامین‌مالی در حوزه مسکن گفت: تاکنون تامین‌مالی از طریق انتشار صکوک، اوراق مشارکت از طریق ابزارهای مبتنی بر بدهی تامین‌مالی و از روش‌های مبتنی بر سرمایه نیز تاسیس چند صندوق زمین‌وساختمان تجربه شده است. 
اسلامی درباره دلایل موفق نبودن این ابزارها گفت: برخی از این دلایل عوامل بیرونی و برخی عوامل داخلی است. ابتدای امر اینکه کماکان دست اندرکاران حوزه ساختمان علاقه دارند به صورت سنتی و از طریق پیش فروش و یا تهاتر با پیمانکاران و تامین‌کنندگان کالاها و خدمات پروژه‌های ساختمانی تامین‌مالی کنند و زمانی به سمت سایر روش‌های تامین‌مالی می‌روند که در دو روش فوق برای تامین‌مالی ناموفق بوده‌اند.این فعال بازار سرمایه تصریح کرد : بدیهی است که در این مرحله احتمال موفقیت پروژه کاهش یافته است. از طرفی ابزارهای بازار سرمایه دارای پیچیدگی، تعدد ارکان و بورکراسی‌های اداری زیاد و زمان‌بر برای صدور مجوز و دوره فعالیت است. هر چند که بخش زیادی از طولانی شدن زمان مربوط به تطبیق نداشتن شرایط و فرهنگ بانی پروژه یا الزامات سازمان بورس است، اما به نظر می‌رسد که مشکلات بالا و از همه مهمتر ناآشنا بودن اهالی بازار سرمایه با این کسب و کار و امور مهندسی نیز در این عدم موفقیت مؤثر بوده است.
اسلامی با بیان اینکه تا کنون تمامی ابزارهای بازار سرمایه، با موضوع تقویت طرف عرضه بوده است، ادامه داد: صندوق زمین و ساختمان یا صندوق پروژه، ابزار تقویت مالی مالک یا بانی پروژه است. همچنین ابزارهایی نظیر صکوک اجاره و استصناع نیز با همین هدف طراحی شده است. این ابزارها به ویژه زمانی که مسکن در رکود بوده کارایی ندارند، چرا که تقویت طرف عرضه احتمال بروز رکود را افزایش می‌دهد و بدیهی است که خریداران این اوراق نیز به دلیل افزایش ریسک نکول اوراق منتشر شده، از اوراق استقبال نمی‌کنند. رئیس هیأت‌مدیره آرمان‌آتی با بیان اینکه ابزارهای تامین‌مالی از طریق بدهی موجود بازارسرمایه دارای پرداخت‌های دوره‌ای هستند، گفت : این در حالی است که پروژه‌های ساختمانی معمولا بعد از درصدی پیشرفت فیزیکی یا تکمیل جریان نقدی مثبت ایجاد می‌کنند.البته این عدم تطابق زمانی باعث می‌شود، نرخ موفقیت پروژه‌های ساختمانی کاهش یابد. به‌علاوه تعدد ارکان و گاه کارمزدهای بالایی که متعهدین پذیره‌نویسی و بازارگردان‌ها مطالبه می‌کنند، هزینه‌های انتشار را افزایش می‌دهد.
 

  • علی اسلامی-رئیس هیأت‌مدیره شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری آرمان‌آتی
  • شماره۳۳۳ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۵