بر اساس آنچه خوانده‌ایم و شنیده‌ایم، گاهی فکر می‌کنیم همه چیز در کشورهای اروپایی در بهترین حالت ممکن است و مردم هیچ غم و مشکلی ندارند. اما کمی و کاستی، همه جا وجود دارد. آنچه کشورها و ملت‌ها را از هم متمایز می‌کند، نحوه مواجه‌شان با مسائل است.
بنابر آنچه در گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) درباره وضعیت آموزش سواد مالی در اروپا، سال ۲۰۱۶ انتشار یافته، ارتقاء سواد مالی یک «ضرورت» برای اتحادیه اروپا معرفی شده است. همچنین چند روند مهم، علل اصلی چنین ضرورتی اعلام شد.
پیر شدن جمعیت و اصلاحات طرح‌های بازنشستگی؛ جمعیت اروپا، به سمت پیر شدن حرکت می‌کند و روز به روز به تعداد بازنشستگان اضافه می‌شود. اما بسیاری از اروپاییان، از شرایط مالی خود در آن زمان اطلاعی ندارند. پیمایش‌ها نشان می‌دهد ۷۰ درصد کارمندان در هلند، نمی‌دانند درآمد بازنشستگی آن‌ها چقدر خواهد بود.
بدهی خانوار؛ بدهی خانواده‌ها در اروپا در حال افزایش است. پیمایش انجام‌گرفته در انگلیس نشان می‌دهد، حدود ۹ میلیون نفر در دسته با بدهی زیاد قرار دارند؛ یعنی دست‌کم پرداخت صورت‌حساب‌های آنان در شش ماه گذشته، سه ماه به تأخیر افتاده یا بیان کرده‌اند که احساس بار بدهی سنگینی دارند.
افزایش پیچیدگی بازار مالی؛ هر روز بر تعداد محصولات و خدمات مالی اروپا افزوده می‌شود و مردم با گزینه‌های پیچیده‌تری روبه‌رو می‌شوند. برای شناخت این گزینه‌ها و مقایسه آن‌ها، یا اطلاعاتی کمی وجود دارد یا جمع‌آوری آن‌ها وقت و انرژی زیاد می‌طلبد.
محرومیت مالی؛ یعنی عدم دسترسی به محصولات و خدمات مالی. در مقابل محرومیت مالی، «شمول مالی» قرار دارد. شمول مالی، یعنی دسترسی عادلانه و برابر به خدمات مالی.
کم‌سوادی مالی؛ پیمایش‌های حوزه دانش مالی، نشان می‌دهد باوجود آموزش‌های متنوع رسمی و غیررسمی در اروپا، مردم، درک درستی از بعضی مفاهیم مانند بهره ساده و مرکب، ریسک و بازده و... ندارند. همچنین پیمایش‌های رفتار مالی از وجود مسائلی در هدف‌گذاری مالی، پس‌انداز، خرید آگاهانه، پرداخت به موقع قبوض و ... خبر می‌دهد. به همین دلیل اتحادیه اروپا، به‌طور گسترده در زمینه آموزش سواد مالی، سیاست‌گذاری کرده است تا با پیش‌دستی، از بحران‌های بزرگ آینده جلوگیری کند؛ زیرا سیاست‌گذاری، اجرا و ارزیابی آموزش سواد مالی، مردم را توانمند ساخته و در نتیجه، از وقوع بحران‌های اجتماعی- اقتصادی جلوگیری می‌کند یا در صورت وقوع، آسیب کمتری گریبان‌گیر مردم می‌شود.
- محمدرضا سیمیاری-کارشناس آکادمی هوش مالی
- شماره۳۳۴ هفته نامه اطلاعات بورس-صفحه۱۶