درآمدهای حاصل از فروش نفت همواره تکیه‌گاه محکمی برای بودجه دولت محسوب می‌شد که در سال‌های اخیر با توجه به کاهش فروش نفت در پی تحریم‌های اعمال شده، کاهش یافته است. در لایحه بودجه سال آینده پیش‌بینی شده که بیشتر از 60 درصد از درآمدهای نفتی نسبت به بودجه امسال کاهش یابد که این رقم میزان قابل توجهی از قدرت مانور دولت بر درآمدهای نفتی را از آن می‌گیرد. دولت بار سنگین پیشگیری از کسری بودجه سال99 را بر دوش مالیات، فروش و واگذاری اوراق مالی گذاشته است.در این لایحه پیش‌بینی شده که درآمد حاصل از دریافت مالیات نسبت به سال جاری افزایش یابد.از میزان ۴۸۴ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بودجه عمومی که در لایحه بودجه سال آینده لحاظ شده است، نزدیک به نیمی از آن یعنی حدود ۲۰۸ هزار میلیارد تومان از محل درآمدهای مالیاتی تأمین خواهد شد.
برخی کارشناسان تاثیر افزایش درآمدهای مالیات بر عایدی و نقل و انتقال سهام که در لایحه بودجه99 پیش‌بینی شده را باعث افزایش فشار مالیاتی بر شرکت‌های بورسی و تولیدکنندگان می‌دانند و تاثیر آن را منفی قلمداد می‌کنند. برخی نیز اثر این افزایش را بسیار ناچیز دانسته و معتقدند خللی در بازار سرمایه ایجاد نخواهد شد. بررسی جزئیات لایحه بودجه سال ۹۹ کل کشور نشان می‌دهد که درآمدهای مالیاتی با رقم ۱۹۸ هزار میلیارد تومان، با رشد 12 درصدی نسبت به سال قبل ۳۵ درصد از کل منابع بودجه را به خود اختصاص داده‌است.همچنین در این روند درآمد مالیات بر نقل و انتقال سهام در سال ۹۹ حدود ۲/۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده که نسبت به سال قبل حدود سه برابر افزایش را نشان می‌دهد.
تاثیر مستقیم بر بازار سهام ندارد
احسان خاتونی، کارشناس ارشد بازار سرمایه در ارتباط با تاثیر افزایش درآمد مالیات نقل وانتقال سهام و عایدی بر روند بازار سرمایه گفت: شاید بتوان گفت محاسبه اخذ مالیات در بازار سرمایه برای دولت مشکل است هر چند که گفته می‌شود نرم‌افزاری برای این محاسبه وجود دارد، با این حال این فرآیند پیچیده است. براین اساس افزایش درآمد مالیات که در بودجه پیش‌بینی شده تاثیر مستقیمی بر بورس ندارد و نمی‌توان گفت با اعمال این مالیات‌ها بورس با افت مواجه شده و منفی خواهد شد.
خاتونی افزود: اگر مالیات بر عایدی سرمایه اعمال شود قطعا مالیات بر سود سپرده نیز در بازارهای مالی اعمال می‌شود با این حساب، نرخ سود موثر بانکی کاهش پیدا خواهد کرد و کاهش نرخ سود موثر بانکی منجر به افزایش ورود نقدینگی به بازار سرمایه خواهد شد. کاهش نرخ سود بانکی به صورت غیرمستقیم نقدینگی را در بازار افزایش می‌دهد. به عقیده این کارشناس بازار سرمایه، اگر مالیات بر عایدی سهام سال آینده اجرایی شود برای سود سپرده نیز اجرا خواهد شد که این موضوع باعث می‌شود بازار خودش را به تعادل برساند و اثر منفی آن به این شکل جبران شود.
وی بیان داشت: نرخ مالیات نقل و انتقال سهام در بودجه سال آینده مساوی با میزان فعلی است. احتمال می‌رود پیش‌بینی دولت برای درآمدهای مالیاتی، توسعه بازار سرمایه باشد.در حال حاضر ارزش بازار سرمایه حدود 1500هزار میلیارد تومان است و دولت پیش بینی رشد بازار سرمایه را دارد و بالطبع ارزش معاملات سهام افزایش درآمد مالیاتی را در پی خواهد داشت.
- گلشن بابادی- خبرنگار
- شماره 340 هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه 4