کمتر از چندماه مانده به پایان سال، آیین‌نامه اجرایی اوراق منتشر شده دولت و بانک مرکزی که مربوط به قانون بودجه ۹۸ بود، از تصویب هیات وزیران گذشت. در آیین‌نامه مورد اشاره، اسناد خزانه اسلامی بلندمدت با امکان پرداخت حفظ قدرت خرید به‌صورت کوپن و مجزا از ارزش اسمی اسناد در مقاطع زمانی معین، مجاز شمرده شد. ویژگی متفاوت اوراق کوپن‌دار از اوراق موجود، این است که سود اوراق به‌صورت دوره‌ای قابل پرداخت است، همچنین طبق آیین‌نامه تصویب‌شده، بانک‌ها می‌توانند در ازای توثیق اوراق مالی اسلامی دولتی نزد بانک مرکزی، از سیاست‌گذار پولی اعتبار دریافت کنند. همچنین براساس مصوبه هیات وزیران، به منظور بهادارسازی، وزارت اقتصاد مجاز است نسبت به انتشار انواع اوراق مالی اسلامی از جمله اسناد خزانه اسلامی بلندمدت با امکان پرداخت حفظ قدرت خرید به‌صورت کالابرگ(کوپن) و مجزا از ارزش اسمی اسناد در مقاطع زمانی معین اقدام کند. شنیده‌ها حاکی است، نرخ سود این اوراق حدود ۱۵ درصد در نظر گرفته شده و برای نخستین بار، این نوع اوراق منتشر می‌شود. با داشتن اوراق کوپن‌دار، در موعدهای مشخص پیش از سررسید، دارنده اوراق می‌تواند بهره اوراق را دریافت کند. نرخ کوپن می‌تواند به‌صورت دوره‌ای، معمولا یک یا سه ماهه محاسبه و پرداخت شود. همچون هر موضوع دیگری مزیت‌ها و چالش‌های این طرح را با کارشناسان بازار مطرح کردیم.
اوراق بلند مدت؛ راه نجات اقتصاد
همایون دارابی، عضو انجمن سرمایه گذاران حرفه ای، اسناد خزانه اسلامی بلند مدت کوپن‌دار را در عمل تلاشی برای انتشار اوراق قرضه استاندارد بین‌المللی در قالب اقتصاد ایران معرفی کرد و افزود : این روش یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌های تأمین مالی دولت‌ها و نهادهای عمومی در دنیابه شمار می‌آید.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به این موضوع که انتشار اسناد قرضه در ایران دارای دو مشکل اساسی است، گفت: نخست مسئله بانکداری اسلامی و انطباق قرضه بین المللی با قوانین کشور است. مشکل دوم بالا بودن نرخ تورم در ایران است، بنابراین امکان انتشار اوراق به کسر نظیر اسناد خزانه اسلامی، برای بازه‌های زمانی که در دنیا متداول است، نظیر 5 ساله،7 ساله و... که تا سی سال در عمل امکان پذیر نیست.دارابی با توجه به مسائل بیان شده، تصریح کرد: راهی به‌جز انتشار اوراق متداول خزانه وجود ندارد چون کوپن نقش خنثی کننده تورم را ایفا می‌کند. با این اوصاف برای اقتصاد ایران چاره ای جز انتشار اوراق کوپن دار برای دوره‌های بلند مدت وجود ندارد. از این رو دولت برای اینکه با ترافیک بازپرداخت اوراق کوتاه مدت مواجه نشود اقدام به انتشار این اوراق کرده است. عضو انجمن سرمایه‌گذاران حرفه‌ای با تاکید بر این نکته که در حال حاضر اکثر اسناد خزانه تا سال 1401منتشر شده‌اند، اظهار داشت: البته چالش ترافیک در سررسید اوراق منتفی نیست، بنابراین انتشار اوراق کوپن دار به ویژه اوراقی که نرخ کوپن آنها متناسب با تورم قابل تغییر باشد، می‌تواند اوراق بلند مدت خوبی را در اختیار دولت برای عبور از تنگنای بودجه‌ای کنونی ایجاد کند.
- زهره فدوی-خبرنگار
- شماره 340 هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه 5