طبق آمار اعلام شده، کشاورزان ایرانی سال گذشته 350 تن زعفران تولید کرده اند که حدود 80 درصد این مقدار به کشورهای دیگر صادر شده است. با این حجم صادرات زعفران ایران را باید یک محصول صادرات محور و تاثیر پذیر از نرخ ارز دانست در صورتی که با افزایش 3برابری قیمت دلار در پاییز امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته قیمت زعفران نه تنها با افزایش بلکه با کاهش جزئی مواجه شد.

افت صادرات و مشکلات ارزی

 از دلایل این کاهش قیمت می‌توان به مواردی که در ادامه بیان می‌شود اشاره داشت.افت صادرات زعفران به صورت رسمی به دلایل مشکلات بازگشت ارز به سامانه نیما یکی از این موارد به شمار می‌آید.

حضور واسطه گران خارجی

همچنین طبق شنیده‌ها عدم تمایل صادرکنندگان به صادرات این محصول که زمینه را برای خروج زعفران به صورت غیر رسمی به کشورهای همسایه فراهم آورد،مورد توجه است. مسئله مذکور باعث شد که این محصول پر ارزش به نصف قیمت به واسطه‌گران خارجی فروخته شود. دیگر آنکه سود اصلی فروش زعفران که باید نصیب کشاورزان شود به جیب افرادی دیگر برود.

به وجود آمدن مازاد عرضه

البته در کنار این موارد تجار همچنان تمایل به خرید ارزان زعفران از کشاورزان را دارند. از دلایل دیگر می‌توان به مقابله با خشکسالی در بسیاری از استان‌ها، افزایش برداشت محصول در پاییز که باعث مازاد عرضه در این فصل شد، اشاره داشت.

ظرفیت‌های تالار نقره ای

این مسائل در حالی مطرح است که بازار گواهی سپرده زعفران در بورس کالا با ظرفیتی به میزان حدود 23 تن زعفران نگین و 6/6 تن زعفران پوشال در انبارهای پذیرش شده در بورس کالا حدود 5/8 درصد بازار زعفران را در اختیار دارد.مسئله مذکور در حالی خواهد بود که انبارهای بورس کالا با تمام ظرفیت خود محصول در انبار داشته باشند. بر اساس این گزارش، بورس کالا با گسترش بازار گواهی سپرده، بازار آتی، تشویق کشاورزان و تجار زعفران به حضور در این بازار می‌تواند بازاری کاراتر و با شفافیت قیمتی بهتر برای کمک به کشاورزان و تجار این محصول انحصاری ایران ایجاد کند.

راهکار ی دیگر برای توسعه بازار

 البته برخی کارشناسان نیز برای ایجاد رونق معاملات در بازار گواهی سپرده و قراردادهای مشتقه زعفران می‌گویند؛ راه دیگری جز توسعه بازار زعفران با تشکیل صندوق کالایی زعفران وجود ندارد زیرا گزینه‌های جذابی برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد. همچنین باید در نظر داشت که.زنجیره ابزارهای مالی در بورس کالا و ظهور معاملات قابل توجه کمی و کیفی براساس دارایی استاندارد زعفران در بازار نقد، گواهی سپرده کالایی(قبض انبار)، قرارداد آتی و اختیار معامله، با راه اندازی صندوق کالایی زعفران به تکامل خواهد رسید. این گزارش می‌افزاید: مطالعه فرآیند معاملات از طریق فعال کردن رینگ صادراتی بورس کالا به اتمام رسیده و آمادگی‌های لازم (از قبیل ارائه مستندات و اسناد مثبته، تودیع تضامین، انتخاب واحد قیمت گذاری، نوع تسویه و محل تحویل) برای عرضه زعفران در رینگ صادراتی بورس وجود دارد. همچنین زمینه پیشنهاد قراردادهای ثبت سفارش به صورت پیمان آتی نیز برای تنظیم بازار زعفران هم فراهم شده است.

  • سمانه حسینی-کارشناس معاملات آتی کارگزاری سهم آشنا
  • شماره 340 هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه 6