دیگر خبری از سلطان سکه و دلار نیست، این روزها، روزهای خوش شاخص است. هرروز بر تعداد نوسهامداران افزوده می‌شود و سهم‌های ریز و درشت از هر سو خریده می‌شود، اما نکته قابل تامل اینجاست که فتح قله‌های چند صد هزار تایی شاخص تا کجا ادامه خواهد داشت؟آیا شاخص در ماه‌های پایانی سال همچنان بر مسیر صعودی‌اش می‌تازد؟آیا شاخص بورس سال آینده را نیز با چنین هیجانی آغاز خواهد کرد یا به واسطه رشد بی‌سابقه‌اش دچار اصلاح شدیدی می‌شود؟
شاخص بورس در تاریخ 28دی ماه از کانال 400هزار واحد گذشت و رکوردهای جدیدی را به ثبت رساند.پس از آن شاخص از پا ننشسته و همچنان به رشد در مسیر400هزار تایی خود ادامه می‌دهد.شاخص بورس درست یک روز پس از شکستن رکورد 400هزار واحدی از مرز410هزار واحد هم گذشت و در دوم بهمن ماه از411هزار واحد نیز عبور کرد.شروع بهمن ماه را می‌توان شروع تازیدن شاخص بر مدار400هزار تایی دانست تا جایی‌که در هفت بهمن ماه شاخص عدد 420هزار واحد را هم پشت سر گذاشت.در هفته‌ای هم که گذشت ارزش بازار از 1530هزار میلیارد تومان گذشت که سقف جدیدی در تاریخ بازار سرمایه و بورس تهران محسوب می شود و ارزش بازارهای فرابورس هم به 568 هزار میلیارد تومان رسیده است.
سرازیر شدن نقدینگی به سمت بازار سرمایه در ماه‌های پایانی سال باعث شده ارزش کل بازار سهام کشور از مرز 150میلیارد دلار بگذرد. با درنظر گرفتن میزان نقدینگی کل کشور که تا پایان شهریور ماه سال جاری به حدود 2000 هزار میلیارد تومان رسیده، ارزش بازار سهام ایران به این رقم نزدیک و نزدیک‌تر می‌شود.اما نکته قابل تامل اینجاست که با وجود وارد شدن چنین حجم سنگینی از نقدینگی به بازار سهام هنوز افزایش قیمت در بازارهای رقیب وجود دارد و با توجه به رشد بسیار زیاد نقدینگی در یک سال گذشته، ارزش بازار سهام تقریبا معادل 75درصد نقدینگی کشور شده است، اما منشای نقدینگی وارد شده به بازار سهام کجاست؟ به نظر می‌رسد منشای نقدینگی سرازیر شده کم شدن نقدینگی در بازارهای رقیب نباشد. همچنین برخی کارشناسان معتقدند که دولت با چاپ بی‌رویه پول و سرازیر کردن آن در جامعه نه تنها افزایش تورم را رقم زده بلکه موجبات ورود این حجم عظیم را به بازار سهام فراهم کرده است.
کاهش قدرت مانور شاخص
قاسم محسنی، مدیرعامل شرکت رتبه‌بندی اعتباری برهان در ارتباط با وضعیت شرکت‌های بورسی و غیربورسی در شرایط رکوردشکنی شاخص اظهار داشت : در حال حاضر بازار سهام به تعادل رسیده است. برخی شرکت‌ها به دلیل افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، افزایش قیمت سهم داشتند که این موضوع برای شرکت‌های تولیدی منطقی به نظر نمی‌رسد مگر آن که افزایش سرمایه، ظرفیت وام‌گیری آن‌ها را نیز دچار یک تغییر اساسی کرده باشد. همچنین در ارتباط با بانک‌ها نیز باید گفت تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از محل آن، منجر به افزایش ظرفیت وام‌دهی بانک‌ها می‌شود و بالطبع سودآوری آن‌ها را نیز افزایش خواهد داد. از طرفی افزایش نرخ ارز منجر به افزایش قدرت رقابت تولیدکنندگان داخلی در مقابل محصولات خارجی شده، که این موضوع درآمد فروش شرکت‌ها را نیز افزایش داده است، در حالی که هزینه‌های حقوق و دستمزد به این نسبت افزایش نداشته است. با گذشت زمان، شرکت‌ها راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌ها پیدا می‌کنند و تمامی این عوامل زمینه‌ساز رشد شاخص شده است.
عضو سابق شورای عالی بورس با اعلام این موضوع که وضعیت اقتصادی سال آینده مناسب پیش‌بینی نمی‌شود، گفت: در شرایط فعلی،وضعیت آینده خیلی مطلوب به نظر نمی‌رسد مگر آن که گشایشی در زمینه رفع تحریم‌ها به‌وجود آید. پیش‌بینی می‌شود دولت در سال آینده با کسری بودجه مواجه شده و برای تأمین آن متوسل به انتشار اوراق بهادار شود.
البته عرضه زیاد اوراق دولتی منجر به افزایش نرخ بهره خواهد شد و بانک مرکزی برای کنترل آن، اقدام به خرید اوراق دولتی می‌کند.این بانک اوراق دولتی را به عنوان ذخیره قانونی بانک‌ها می‌پذیرد که هر دوی این سیاست‌ها به افزایش پایه پولی می‌انجامد و در نتیجه افزایش تورم و نرخ ارز را به همراه خواهد داشت. بنابراین سال آینده رکود تورمی ادامه می‌یابد، که با این حساب به نظر می‌رسد تا حدی از قدرت مانور شاخص نیز کاسته شود.
- گلشن بابادی-خبرنگار
- شماره 341 هفته نامه اطلاعات بورس - صفحه 4