بازگشت ارز حاصل از صادرات از طریق سامانه نیما بیش از یک سال است صادرکنندگان را به بازگرداندن ارزشان به این روش مکلف کرده و توانسته ارز مورد نیاز کشور برای واردات را تأمین کند. همراه شدن رشد قیمت دلار نیمایی با افزایش قیمت محصولات فولادی در بورس کالا گمانه‌زنی در خصوص تأثیر افزایش قیمت دلار نیمایی در گران شدن این محصولات را تقویت می‌کند.
برخی از کارشناسان معتقدند افزایش نرخ دلار نیمایی به اندازه افزایش قیمت مواد اولیه در هفته‌های اخیر نتوانسته افزایش قیمت محصولات فولادی را باعث شود. از سویی افزایش نرخ دلار نیمایی تأثیر مثبتی بر صادرات شرکت‌ها دارد چرا که صادرات این محصولات با افزایش قیمت ارز در بازار آزاد و سامانه نیما منجر به افزایش سود ریالی این شرکت‌ها می‌شود. اما افزایش هزار تومانی دلار نیمایی تنها دلیل گرانی محصولات فولادی نیست. کمبود مواد اولیه مورد نیاز این صنعت و افزایش قیمت این مواد به سبب مشکلات اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا در سطح جهان هم بر افزایش قیمت محصولات فولادی تأثیرگذار بوده است. دیدگاه چند تن از کارشناسان را در این باره می‌خوانیم.
هزینه‌های ارزی تولید اندک است
بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور نیز درباره اثر افزایش دلار نیمایی بر صادرات فولاد توضیح داد: بخش عمده‌ای از هزینه‌های تولید فولاد ریالی و بخش کوچکی از آن هم ارزی است. از آنجایی که افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت‌های داخلی می‌شود، این موضوع منجر به افزایش هزینه‌های تولید نیز خواهد شد.
تعدیل نرخ تسعیر ارز در سامانه نیما به حاشیه ارز آزاد توانایی آن را دارد که افزایش هزینه‌های تولید را برای تولیدکنندگان جبران کرده و در نتیجه سود مورد انتظار برای صاحبان سرمایه و سهامداران جزء را تثبیت کند. لازم به ذکر است که افزایش یا کاهش نرخ ارز صادراتی در بخش هزینه‌های ارزی تولید شرکت‌های فولادی که نیاز ارزی خود را از محل ارز حاصل از صادرات تأمین می‌کنند، اثرگذار نخواهد بود.
ضرورت بررسی مفروضات بودجه
سمیرا اسدیان، مدیر سرمایه‌گذاری شرکت سبدگردان ایساتیس پویا کیش با بررسی تأثیر افزایش نرخ دلار نیمایی بر صادرات فولاد در یک بازه زمانی کوتاه‌مدت اعلام کرد: به تازگی نوسانات دلار به سمت مثبت گرایش پیدا کرده است. فولادی‌ها دلار ۱۵ هزار تومانی را برای برنامه‌های فروش شرکت‌هایشان در نظر داشتند.
برای آن‌که بتوانیم به تجزیه و تحلیل صحیحی از این شرکت‌ها برسیم باید مفروضات بودجه را نیز در سطح کلان مورد بررسی و ارزیابی قرار دهیم. با نگاهی به بودجه متوجه می‌شویم که دلار ۱۵ هزار تومانی برای محاسبات شرکت‌ها در سال ۹۹ رقم منطقی است اما نکته مهمی که باید به آن توجه شود، این است که میزان کاهش یا افزایش صادرات را نمی‌توان در یک بازه زمانی کوتاه مورد ارزیابی قرار داد و افزایش نرخ دلار نیمایی را عاملی جهت افزایش صادرات دانست، چرا که در حال حاضر در بازارهای جهانی اوضاع بسیار متشنج است. شوک موجود در این بازارها که در اثر شیوع ویروس کرونا به وجود آمده، تمامی بازارها را تحت تأثیر قرار داده است.
با در نظر گرفتن این موضوع که کشور چین خریدار اصلی این محصولات در سطح جهانی است و در حال حاضر بیش از سایر کشورها تحت تأثیر این مشکلات قرار گرفته، می‌توان گفت از رونق تولید در همه بازارها کاسته شده و در سراسر جهان اقتصاد با بحران کرونا دست و پنجه نرم می‌کند. وضعیت این روزهای کامودیتی‌ها و به علاوه مدنظر قرار دادن نرخ‌های جهانی محصولات پایه و افت شدید قیمت نفت باعث شده که برای دوره پیش‌رو در فصل آینده (سه ماهه آتی) میزان صادرات وابسته به عوامل متعدد در بازارهای جهانی باشد. به احتمال زیاد اگر با همین شرایط پیش برویم شاهد کاهش صادرات خواهیم بود که البته این موضوع یک عامل کلان و در سطح بین‌الملل خواهد بود.
اسدیان شرایط بازار داخل محصولات فولادی را با توجه به مشکلات بازارهای جهانی و مشکلات داخلی اقتصاد کشور بررسی کرد و گفت: معاملاتی که فولادی‌ها در بورس کالا داشته‌اند و یا میزانی از این دادوستدها که لغو شده، افزایش قیمت این محصولات در بازار داخلی را در پی داشته که نمی‌توان آن را عاملی بر رونق داخلی فروش فولادی‌ها عنوان کرد.
تضمین سود سال آینده
احسان عسکری، مدیر سرمایه‌گذاری و بازارگردانی تأمین سرمایه امید نیز در ارتباط با تأثیر افزایش دلار نیمایی بر صادرات گروه محصولات فولادی گفت: صادرات هر محصولی از هر شرکتی با افزایش قیمت ارز در بازار آزاد و سامانه نیما بر سود تاثیر مثبت دارد. قطعا تاثیر مثبت این موضوع را در بخش صادراتی شرکت‌ها شاهد خواهیم بود، البته به شرط آن که بتوان در حجم‌های فعلی صادرات را انجام داد و قیمت‌های فلزات در بازار جهانی با کاهش مواجه نشود. دلار نیمایی شرکت‌ها به ١٣ هزار و ٨٠٠ تومان افزایش داشته که البته این موضوع سودآوری سال آینده این گروه را تضمین می‌کند و ریال بالاتری را شناسایی می‌کند. البته افزایش دلار نیمایی بر روی تولید داخل تأثیر چندان مثبتی نخواهد داشت چرا که باید درآمد دلاری برای محاسبه مدنظر قرار گیرد.
- شماره ۳۴۷ هفته نامه اطلاعات بورس- صفحه ۶