به نظر می‌رسد اختلاف قیمت فاحش میان بورس کالا و بازار آزاد زنگ هشدار وجود رانت را در این بازار به صدا درآورده است، این رانت از کجا آمده است؟
لازم است که بگوییم بورس کالا هنگام راه‌اندازی برای اهداف خاصی در کشور ما تعریف شد.در واقع اساس تعریف و ایجاد بورس کالا به نوعی تعیین مقدار دقیق عرضه و همچنین کشف قیمت به شکل حرفه‌ای بود. ما هنگام ایجاد بورس نسبت به آن مخالفتی نداشتیم اما در حقیقت نسبت به رفتار حرفه‌ای بورس خوشبین نبودیم. در حال حاضر بورس کالا از دستورات یک بورس واقعی تبعیت نمی‌کند. سازوکارهای بورس در دنیا مشخص و تعریف شده است. باید گفت بورس کالای ما یک گره بر گره‌های توزیع است. در خصوص بورس فلزات باید گفت که ما سازمانی را برای رونق توزیع کالا تعریف کردیم.بورس کالا به منظور کشف قیمت، کمک به تولید و توزیع شفاف راه‌اندازی شد، اما اکنون از ریل اصلی خود خارج شده است. بنده به عنوان نماینده یک تشکل چند هزار نفری باید بگویم که ما از اقدامات بورس کالا کاملا بی خبر هستیم و عملکرد بورس کالا را در هیچ زمینه‌ای تایید نمی‌کنیم.
نقاط ضعف بورس کالا در بخش توزیع را چه می‌دانید؟
نظام توزیع کالا در کشور قوانینی دارد، در تعریف قانونی نقش هر کسی مشخص است با توجه به اینکه براساس قانون ما به عنوان نماینده و مسئول توزیع در حوزه فولاد و آهن هستیم اما در جریان کشف قیمت، مقدار توزیع کالا و اطلاعاتی مانند اینکه این محصولات توسط چه افرادی خریداری می شود یک اشکال بزرگ وارد می کنیم؛ چرا که این موضوعات برای ما روشن نیست.علاوه بر تمامی این مسائل به تازگی به نظر می‌رسد قیمت‌ها هم دستوری شده است که این موضوع با ساختار بورس در هیچ کجا در دنیا تناسب ندارد. دلیلش این است که برنامه جامعی در خصوص میزان تولید، مصرف داخلی و تنظیم بازار نسبت به صادرات فولاد نداریم.
تفاوت قیمت بازار آزاد و بورس کالا چه تاثیری بر صنعت فولاد دارد؟
در برخی از محصولات تفاوت میان این دو بسیار مشهود است به طور مثال قیمت هر کیلو ورقه بلند در بورس و بازار حدود ۴ هزار تومان اختلاف قیمت دارد که یک رانت بزرگ ایجاد کرده و مشخص نیست این منفعت به جیب چه کسانی سرازیر است. وقتی مسیر رانت ایجاد شده را پیگیری می‌کنیم به سر منشا شفاف نبودن بورس کالا می‌رسیم.از طرف دیگر کارخانه‌ها به ویژه کارخانه‌های دولتی با بازار هماهنگ نیستند و به نوعی یعنی یک سیاست و برنامه کلی در این زمینه وجود ندارد که این موضوع زمینه‌ساز رانت‌های این چنینی شده است.
برای مقابله با رانت ایجاد شده چه راهکاری را پیشنهاد می‌کنید؟
موضوع این است که مشخص نیست چه افرادی از بورس خرید و سپس آن را توزیع می‌کنند و از این آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند. در واقع باید پرسید چه کسی مصرف کننده شخصی است که کالا را از بورس کالا خریداری می‌کند. برای روشن شدن موضوع چندین بار از بورس کالا درخواست کردیم در چنین موارد حساسی خریداران محصولات فولادی و آهنی را معرفی کند. با توجه به این موضوع که ما مسئول توزیع مویرگی کالا هستیم باید به ما اجازه دسترسی به این اطلاعات داده شود. باید روشن شود چنین سودهای کلانی در جیب چه کسانی می رود. در همین راستا پیشنهاد دادیم که مسئولان قوه قضاییه و ارگان‌های امنیتی هم به این موضوع ورود کنند تا از وارد شدن ضربه به نظام اقتصادی کشور و اجحاف در حق مصرف‌کننده نهایی جلوگیری شود. علاوه بر این وزارت صمت نیز باید همکاری بیشتری با بخش توزیع داشته باشد.
- هفته نامه ۳۵۲ اطلاعات بورس، صفحه ۶