دو اتفاق مهم در هفته گذشته رخ داد. اولین اتفاق انتشار گزارشهای سود و زیان دوازده ماهه شرکتها ست که عملکرد ضعیفتر از انتظارات بود. حتی در صنعت پالایشی به دلیل کاهش ارزش موجودی به دلیل کاهش قیمت نفت، شاهد زیاندهی در فصل زمستان بودیم. از سوی دیگر، خرید ETF بانک و بیمه با عدم استقبال روبرو شد. موضوعی که حاکی از اشتباه محاسباتی دولت در رقم تخصیصی و تعداد استقبال مردم بود. دومین اتفاق مهم، اعلام آزادسازی سهامعدالت است. بر این اساس، دارندگان سهامعدالت که روش مستقیم را انتخاب کرده اند، میتوانند درخواست فروش ۳۰% سهام خود را به بانکهای مربوطه ارائه کنند. با توجه ۱۰ میلیون فرد، انتظار عرضه ۳۰ هزار میلیارد تومانی در بازار به وجود آمد که سبب شوک شدیدی به بازار شد. همچنین پذیرش شرکتهای سرمایهگذاری استانی در دستور کار بورسها قرار گرفته است که در صورت پذیرش، شاهد عرضه قابلتوجه توسط سهامداران عدالت در این بخش و بلعیدن نقدینگی بازار خواهیم بود. البته یک برآورد اولیه جمع خروجی ناشی از سهامعدالت را حدود یکصد هزار میلیارد تومان برآورد میکند.
در بازار تلاشهای سهامداران در برخی از نمادها برای حمایت و برگشت بازار، به دلیل تشدید عرضه ها شکست خورد و صفهای خرید چند صد میلیونی به سرعت به صفهای فروش سنگین تبدیل شدند.
رونق رفتاری بازار در طی دو ماه گذشته، اکنون در دو راهی قرار گرفته است. در حالی که صفهای ورود سرمایهگذاران جدید از جلوی کارگزاریها رخت بسته است، شاهد خروج نقدینگی از سوی سهامداران حقیقی هستیم. این موضوع با اصلاح تا ۳۰% در عمده نمادها، انتظار برگشت را برای چند روز ایجاد می کند، با این حال، نگاه سرمایهگذاران به بازار اکنون متفاوت شده است .عوامل بنیادی محرک رشد اخیر نبودند، بلکه تبلیغات و هیجان عامل شروع و محرک رشد بوده است. بدینترتیب میتوان گفت که رشد و رونق بازار از عوامل بنیادی فاصله گرفته و بیشتر تحت تاثیر عوامل رفتاری مانند رفتار توده وار تشدید شده و موجی از توجهات به این بازار را تحتتاثیر عامل فیدبک ایجاد کرده است. گروهی از فعالان بازار با نگاه بازده دو سال گذشته جذابیت بالایی را برای سرمایهگذاران ایجاد کرده که این موضوع سبب موج جدید ورود سرمایه از سوی افراد حقیقی به بورس شده است.
اکنون دو دیدگاه در مقابل فعالان بازار قرار گرفته است. تغییرات اساسی و بنیادی در مبانی و مفاهیم اقتصادی و مالی یا به عبارت دیگر دستکاری باورها است یا اعتقاد به رشد غیرمنطقی مبتنی بر اصل نادان بزرگتر (greater fool). در نگاه اول پی به ای ( نسبت قیمت یک دارایی به سود آن ) بورس با بازار مسکن قیاس میشود و همچنان جذاب به شمار میرود و در نگاه دوم، با وجود اعتقاد به بالا بودن قیمتها، به دلیل روند صعودی، این نگاه وجود دارد که فردی پیدا میشود که سهامها را در روزهای بعدی با قیمت بالاتر خریداری کند. بدین ترتیب براساس یکی از نگاههای فوق، بازار جهت خود را خواهد یافت.
- هفته نامه ۳۵۳ اطلاعات بورس، صفحه ۲