یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر افزایش  قیمت سکه در شهریور ماه ۱۳۹۷ بعد از نوسانات شدید ارزی و به دنبال آن افزایش قیمت سکه در بازار نقدی، بازار قراردادهای آتی سکه طلا بود که به بهانه خط دادن به بازار نقدی بسته شد.

این در حالی بود که بازار قراردادهای آتی موفق‌ترین بازار مشتقه در بازارسرمایه ایران بود و تا بحال هیچ کدام از دارایی‌های پایه نظیر زعفران و زیره سبز نتوانستند مانند قراردادهای آتی سکه طلا در بین فعالان بازار جایگاه مناسبی بدست بیاورند. بعد از بسته شدن قراردادهای آتی سکه طلا شاهد افزایش قیمت سکه تا محدوده ۷میلیون تومان بودیم تا عملا ثابت شود که افزایش قیمت سکه در بازار تابع متغیرهای کلان اقتصاد کشور نظیر کسری بودجه، تورم و ریسک سیستماتیک اقتصاد ایران است و بازارهایی مثل قراردادهای آتی تاثیر چشم‌گیری در افزایش قیمت‌ها ندارند. یکی از مهم‌ترین کارکردهای بازارهای مشتقه علاوه بر شفافیت بالای این‌گونه بازارها ایجاد بستری امن برای پوشش ریسک تورم و نوسانات ارزی است؛ امری که در اقتصاد تورمی ایران برای سرمایه‌گذاران بسیار ضروری است.
بازار گواهی سپرده سکه طلا بازار شفاف دیگری است که این روزها با بی‌مهری روبرو شده است.گواهی سپرده سکه طلا با هدف ایجاد بستری امن و شفاف برای سرمایه‌گذاران با استقبال بسیار خوب فعالان بازار روبرو شد که با تشکیل صندوق‌های طلا این بازار به بلوغ خود رسید. یک‌بار دیگر با افزایش قیمت سکه به دلیل افزایش نرخ جهانی طلا و همچنین نرخ ارز شاهد ایجاد محدودیت‌هایی در این بازار هستیم.

طلا در طول تاریخ  و در همه کشورها همواره به عنوان یک دارایی با ارزش ذاتی برای سرمایه‌گذاری  شناخته شده و سرمایه‌گذاران برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری خود و البته حفظ سرمایه در مقابل تورم بخشی از پرتفوی خود را به طلا اختصاص داده‌اند. به همین خاطر با حذف بازارهای شفافی نظیر قراردادهای آتی و گواهی سپرده سکه طلا باید منتظر رونق بازارهای غیرشفافی نظیر بازار سبزه میدان بود، بازارهایی که سیاست‌گذار نمی‌تواند به راحتی آنها را کنترل کند، علاوه  برآن احتمال زیان سرمایه‌گذاران و سوءاستفاده‌های احتمالی دلالان را به همراه خواهد داشت.

به نظر می‌رسد در صورتی که سیاست‌گذار بتواند به بازار گواهی سکه طلا عمق لازم را  ببخشد و با ایجاد مکانیزم‌های لازم ورود سکه به خزانه‌های بانک‌های عامل را افزایش دهد علاوه بر کنترل حباب قیمتی گواهی سپرده سکه طلا و به تعادل رسیدن قیمت‌ها در بورس‌کالا می‌توان انتظار داشت  به دلیل شفافیت بالای این بازار، از به وجود آمدن شبکه‌های سازماندهی شده دلالی سکه و ارز جلوگیری شود  تا دیگر شاهد ظهور سلطان سکه و ارز نباشیم. به نظر می آید  با افزایش تعداد بانک‌های عامل در گواهی سپرده سکه طلا و همچنین تسریع فرآیند انبارداری و تحویل سکه در خزانه‌داری بانک‌ها، شاهد توسعه روزافزون بازار گواهی سپرده سکه طلا خواهیم بود . 

  • هفته نامه ۳۵۴ اطلاعات بورس، صفحه ۱۵