سید نیما فاضلی کارشناس ارشد بازار سرمایه می گوید : بحثی که در حال حاضر در بین مردم رواج پیدا کرده، این است که گمان می‌کنند با وجود ضامن نقدشوندگی عامل پرقدرتی از سرمایه آنها حمایت می‌کند. در واقع تحقیق و ارزیابی می‌کنند تا به نتیجه برسند که کدام صندوق ضامن نقدشوندگی دارد که یونیت آن را خریداری کنند. فاضلی افزود : این موضوع یک استراتژی برای خرید سهامداران شده است و در واقع خیلی از مجموعه‌ها وجود دارند که با دارا بودن ضامن نقدشوندگی عملکرد خوبی ندارند.
وی بیان داشت : این تصور که در شرایط بحرانی، ضامن نقدشونده تمام مخاطرات را در هر حالتی برعهده می‌گیرد، اشتباه است، چرا که در آن شرایط، ضامن نقدشوندگی از منابع خود، آن هم به میزان تعهد خود پرداخت داشته و مبلغ پرداختی را در روزهای آتی از صندوق ذینفع دریافت می‌کند. البته تفاوت اصلی صندوق‌هایی که ضامن نقدشوندگی دارند و صندوق‌هایی که ندارند، صرفاً در زمان پرداخت و تسویه با سرمایه‌گذاران است.
همچنین در این بین، بانک و مجموعه‌های نهادی هستند که صندوق راه‌اندازی کردند و ضامن نقدشوندگی را نیز خود بر عهده گرفته‌اند که بتوانند به این شکل مشتری جذب کنند. عموم مردم هم با مشاهده این موضوع و بدون اطلاعات کافی از صندوق، صرف اینکه ضامن نقدشوندگی آن بانک است، در آن صندوق سرمایه‌گذاری می‌کنند، در صورتی که این روند کاملا اشتباه است و این اصل باید یکطرفه شود.
کارشناس ارشد بازار سرمایه گفت : وقتی یک صندوق برای ضمانت با یک بانک یا مجموعه‌ای قرارداد می‌بندد، هزینه ضمانت را از پول سرمایه‌گذار که واحد صندوق را خریداری کرده است، کسر می‌کند و به ضامن پرداخت می‌کند.لازم به ذکر است، زمانی که فردی تصمیم می‌گیرد در صندوقی سرمایه‌گذاری کند در واقع ریسک را هم قبول کرده است، البته صندوق‌ها تحت نظارت سازمان بورس هستند و این سازمان بر عملکرد آنها نظارت دقیق دارد.
فاضلی افزود : مردم باید عملکرد صندوق‌ها را بررسی کنند و صرفا به جهت دارا بودن ضامن نقدشوندگی صندوق اقدام به سرمایه‌گذاری در آن صندوق نکنند. همچنین وقتی سهامداران صندوق از عملکرد راضی باشند و الزامات سازمان بورس توسط صندوق‌ها به درستی رعایت شود و تخلفی صورت نگرفته باشد، احتیاجی به ضامن نقدشوندگی ندارد. در واقع لازمه ضمانت صندوق‌ها، سرمایه‌های مردم است.
در مجموع پیشنهاد بنده ، رتبه‌بندی و در نظر گرفتن بازدهی سالانه بر مبنای عملکرد هر صندوق است. برای مثال سازمان بورس، صندوق‌های برتر و عملکرد و بازدهی سالانه هر صندوق را نسبت به سال گذشته به ترتیب الف و ب نمایش دهد تا سرمایه‌گذار راحت‌تر برای سرمایه‌گذاری تصمیم بگیرد.
بازار گردان قوی جایگزین شود
الهه ظفری مدیر صندوق تامین سرمایه بانک ملت می گوید : با حذف شدن ضامن نقدشوندگی ممکن است درصد اطمینان افراد کاهش پیدا کند. به عنوان مثال شما وقتی می‌خواهید وارد صندوقی شوید یا اوراقی بخرید، اولین چیزی که معمولا بررسی می‌کنید، ضامن نقدشوندگی است. این ضامن نقدشوندگی به نوعی کردیت (اعتبار) محسوب می‌شود و باعث کاهش ریسک می‌شود. البته جایگزینی که بتواند جای این رکن را بگیرد، شاید بازارگردان باشد (بازارگردان قوی که در هرزمان روی هر قیمتی حاضر به معامله باشد) یا اینکه کسی که انتشاردهنده اوراق است، از اعتبار قوی برخوردار باشد.
مدیر صندوق تامین سرمایه بانک ملت گفت : ضامن نقدشوندگی سیگنالی برای خریدن و نخریدن صندوق به حساب نمی‌آید و دارا بودن ضامن به معنی تضمین عملکرد خوب و بالای یک صندوق نیست و صرفا وجه خوبی را برای صندوق ایجاد می‌کند. این موضوع بحث جلب اعتماد است و رکنی محسوب می‌شود که قرار است ریسک نقدشوندگی را از بین ببرد.
ظفری تاکید کرد : قطعا هر چقدر این ریسک کاهش پیدا کند، اعتماد افرادی که شناخت کمتری دارند و ریسک‌گریز هستند، بیشتر می‌شود و جذب منابع می‌شود. همچنین با حذف شدن ضامن در صورت وجود یک بازارگردان قوی و نظارت دقیق بر صندوق موافق هستم چون در غیراین‌صورت اگر ضامن نقدشوندگی حذف شود و نظارتی نباشد و بازگردان قوی هم وجود نداشته باشد، باعث افزایش ریسک می‌شود و اعتماد به این سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند.
فراهم شدن صرفه جویی هزینه‌های صندوق
سهراب حسین زاده کارشناس بازار سرمایه گفت : صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در حال حاضر ضامن نقدشوندگی ندارند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت هستند. البته با عنایت به مفاد امیدنامه این صندوق‌ها، عمده دارایی‌های آنها شامل سپرده و گواهی سپرده‌های بانکی و همچنین اوراق بهادار با درآمد ثابت است.
حسین زاده افزود : عملا به دلیل اینکه در نقد کردن این دارایی‌ها، مانعی وجود ندارد و قسمت اعظم آن خود نقد است، ریسکی متوجه صندوق سرمایه‌گذاری نیز نخواهد بود. بنابراین و به دلیل اینکه ریسک نقدشوندگی وجود ندارد، نقش ضامن نقدشوندگی نیز ضرورت پیدا نخواهد کرد.
همچنین از آنجایی که اساسنامه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت مبین آن است که در صورت عدم وجود ضامن، مسئولیت و همچنین ریسک نقد کردن دارایی‌های صندوق با مدیر صندوق است، سرمایه‌گذاران از این بابت متحمل ریسک نخواهند شد.
این کارشناس بازار تصریح کرد : علاوه بر موارد فوق، در صورت حذف شدن ضامن نقدشوندگی، در مبلغ کارمزد این رکن و به صورت کلی در هزینه‌های صندوق، صرفه‌جویی خواهد شد و به گونه‌ای می‌توان عنوان کرد که حذف این هزینه، به‌صلاح سرمایه‌گذاران نیز خواهد بود. همچنین با عنایت به موارد فوق‌الذکر، حذف رکن ضامن نقدشوندگی در "صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت" سیگنال و نشانه‌ای مبنی بر خرید یا عدم خرید صندوق‌های مذکور نخواهد بود. چرا که مسئولیت‌های مدیر، تمامی تعهدات مربوط به نقد کردن دارایی‌های صندوق را پوشش خواهد داد و ریسکی متوجه سرمایه‌گذاران نمی شود .
- زهرا مالمیر، خبرنگار
- هفته نامه ۳۵۶ اطلاعات بورس، صفحه ۳