ورود جمعیت قابل توجهی از مردم به این بازار به واسطه آزادسازی سهام عدالت و به علاوه واگذاری‌های دولتی در قالب صندوق های ای تی اف که اخیرا شاهد آن بوده‌ایم باعث شده نقش شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه پر رنگ‌تر از همیشه شود.
پیرامون مسایل مذکور در گفتگویی نظرات احسان حاجی علی اکبر مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه‌گذاری هدف حافظ در خصوص دغدغه‌های کنونی شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری و بررسی برخی مسائل پیرامون بازار سرمایه جویا شدیم .
جایگاه شرکت‌های مشاورسرمایه‌گذاری را چگونه می بینید ؟
در کشور ما به علت وجود تورم بالا، سرمایه گذاری های افراد با دید میان‌مدت و بلند مدت غالبا منجر به سود خواهد شد ، این موضوع نیاز جامعه به لزوم اخذ مشاوره از افراد متخصص را کمرنگ می کند. اما واضح است که بسیاری از سودها به دلیل عدم پوشش تورم زیان محسوب می شوند. همین موضوع باعث شده اصولا فرهنگ کشور ما به گونه‌ای باشد که افراد به سختی بابت اخذ خدمات مشاوره تخصصی هزینه کنند. قبل از سال ۱۳۹۰ خدمت مشاور سرمایه گذاری و مدیریت دارایی از طریق کارگزاری ها بطور رسمی تر و از طریق بسیاری از مجموعه های غیر رسمی ارائه می شد. اما سازمان بورس از ابتدای سال ۹۰ تعریف جدیدی از این شرکت ها ارائه و شروع به ارائه مجوز کرد. اکنون پس از ۹ سال از فعالیت شرکت های مشاور سرمایه گذاری، معتقدم خدمات این شرکت ها بطور مستقل سودآور نیست. اگر فعالیت شرکت‌های مشاور را فقط مشاوره ببینیم نمی‌توانند به ارتزاق خود ادامه دهند .شاید بتوان گفت با این حساب این شرکت‌ها زیان‌ده محسوب می‌شوند. به طور کلی باید گفت هنوز شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری به جایگاه واقعی خود نرسیده‌اند.
چالش شرکت‌های مشاورسرمایه گذاری در حال حاضر چیست؟
بخش فرهنگ سازی و اطلاع‌رسانی چالش فعلی این شرکت‌ها است، هر چند طی سال های گذشته سازمان بورس تلاش‌هایی کرده اما کافی نیست. اطلاعات در دسترس عموم مردم قرار ندارد. عدم آگاهی عمومی در خصوص بازار سهام و نبود فرهنگ سرمایه گذاری در میان مردم باعث میشود شرکت‌های مشاور بطور مستقل هزینه آگاهی بخشی و فرهنگ سازی برای مردم را با صرف هزینه و زمان به دوش بکشند. البته شرایط خاص بازار طی ماه های گذشته، سهام عدالت و واگذاری های دولتی عمق بازار بورس را بسیار زیادتر کرده و موضوع بورس و سهام را به اغلب خانه های مردم وارد کرده است. فکر میکنم از این پس، نقش شرکت های مشاور در ارائه راهکار های مناسب سرمایه گذاری و جلوگیری از زیان افراد تازه کار بسیار جدی و پررنگ تر خواهد شد.
تحولات سال ۹۹ بر تاریخ بازار سرمایه ایران چه آثاری خواهد داشت ؟
در سال جاری افراد بسیاری به لحاظ تعدادی به این بازار واردشده اند. همچنین ورود نقدینگی قابل توجهی به بازار سرمایه؛ باعث شده رونق بی‌سابقه‌ای در این بازار شکل بگیرد. امسال جمعیت کثیر مربوط به سهام عدالت نیز به این بازار ملحق میشود که به خودی خود تاثیر به سزایی بر این بازار دارد.به طور کلی باید گفت به شکل ریالی و تعدادی میزان ورود به بازار سرمایه در سال جاری بی سابقه است. بخشی از این سرمایه موقتا به بازار وارد می شوند اما مسلما بخش زیادی از این افراد و سرمایه ها پس از اینکه با فرصت جدید سرمایه گذاری آشنا شده اند حتی در شرایط بعد از ریزش و اصلاح نیز از این بازار خارج نخواهد شد. بنابر این از آغاز سال ۱۳۹۹ ، شاهد بازاری بسیار بزرگ تر و عمیق تر نسبت به سال های گذشته هستیم .همچنین بایدگفت بازار سرمایه ایران به دو بخش قبل و بعد از سال ۹۹ تقسیم خواهد شد.
افزایش ورود افراد و حجم ریالی وارد شده به بازار، چه اثری بر شرکت‌های مشاور می‌گذارد؟
این موضوع میتواند نقش مشاوران سرمایه‌گذاری را بسیار جدی تر از گذشته کند.در شرایط فعلی و رونق بازار افراد ضرر خاصی نمی‌بینند اما به محض اینکه اصلاحی در بازار رخ دهد یا رونق و صعود بازار تا حدودی از بین برود، نقش مشاوران سرمایه‌گذاری و استفاده از این بخش پررنگ‌تر خواهد شد.
شتاب واگذاری‌های دولتی در سال جاری، چه چالش هایی را برای سال‌های آینده اقتصاد به همراه خواهد داشت ؟
اگر این واگذاری‌ها به سمت خصوصی‌سازی واقعی پیش برود اتفاق خوبی را شاهد خواهیم بود، چرا که بخشی از کنترل دولت بر شرکت‌ها برداشته میشود. اما در پاسخ به سوال شما باید گفت اتفاق ناخوشایندی که ممکن است در این خصوص پیش‌بینی شود رها شدن بازار سرمایه به حال خود پس از پایان دولت فعلی است. در واقع اگر دولت با پایان دوره‌اش یک بازار سرمایه بادکرده و حباب‌دار را که تنها برای جبران کسری بودجه‌اش از آن ارتزاق کرده، پس از آن به حال خود رها کند، چالش و بحران احتمالی اقتصاد خواهد بود. بر این اساس دولت تلاش کند برای پاسخ گویی به نقدینگی موجود در جامعه فرآیند ورود شرکت ها به بازار را تسهیل و تسریع کند تا به جای افزایش قیمت های هیجان گونه در شرکت های فعلی، بخشی از عطش خرید دارایی به سمت تملک شرکت تازه وارد به بازار هدایت شود . البته باید دید تا پایان سال چه اتفاقی خواهد افتاد.
آیا دولت در شرایط فعلی تنها برای ارتزاق سال پایانی خود ، با اقداماتی چون واگذاری ETF های دولتی از بازار سرمایه حمایت میکند؟
به نظر میرسد رونق بازار سرمایه و واگذاری های دولت از قبل قابل پیش بینی بوده است. نقدینگی افسار گسیخته موجود در جامعه به هر سمتی روانه شود افزایش قیمت های نجومی را به همراه خواهد داشت. افزایش نرخ دلار هم موضوعی ناگزیر است. هر دو این موضوعات می توانند بازاری دلچسب برای سرمایه گذاری بسازند. از طرف دیگر دولت برای جبران کسری بودجه طبق پیش بینی ها در بودجه سال جاری باید بخشی زیادی از دارایی های خود را به فروش برساند. سیاست های بانک مرکزی هم طی سال های گذشته به سمت کاهش نرخ سود بانکی و تشویق کننده به خروج منابع از سپرده ها بوده است که به تازگی با کاهش ۵ درصدی نرخ سپرده شدت نیز گرفته است. پس همه شرایط مهیاست تا دولت نیز بازار سرمایه را داغ بسازد تا بتواند با واگذاری های چند مرحله ای مشکلات خود را برطرف کند.
از طرف دیگر باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که واگذاری‌های دولت در قالب صندوق های ای تی اف در سه نوبت و با فاصله های چند ماهه انجام میشود. پس بهتر است بازاری مثبت پر رونق با نوسانات جزئی اما در جهت رشد وجود داشته باشد. البته که با وجود نقدینگی سیل آسا در جامعه و عمیق شدن بازار، به نوعی نمی‌توان گفت که دولت همه کاره بازار بورس بوده و کلید روشن و خاموش بورس در دست اوست. اما یقینا به عنوان یک کاتالیزور و محرک میتواند نقش ویژه ای داشته باشد. دولت قصد دارد در مقاطع مختلف واگذاری‌هایش را انجام دهد و باید در مقاطع بعدی هم بازار را حمایت کند. به نظر میرسد بازار سرمایه از دید دولت هنوز جای رشد داشته باشد.
بر این اساس، ورود نقدینگی به بازارهای دیگر مدنظر دولت نخواهد بود؟
به نظر نمیرسد که دولت تعیین کننده اصلی در جابجایی نقدینگی بین بازارها باشد. اما باید گفت بازار سرمایه و رشد های بالا در این بازار اثر پذیری اجتماعی کمتری نسبت به بازار ملک و ارز دارد. روزانه ۱۱۰۰ میلیارد تومان پول جدید در کشور تولید میشود. این حجم از پول و انتظارات تورمی عطش قابل توجهی برای خرید دارایی از هر نوعی ایجاد میکند. فکر می کنم بازار سرمایه، خصوصی سازی و واگذاری های دولتی و نهادی بهترین محل برای جذب این نقدینگی هستند .
سود امسال ناشران بازار سرمایه چه میزان با واقعیت های اقتصادی ، هماهنگ است ؟
بخش قابل توجهی از سودی که درشرکت های بازار سرمایه ساخته می شود ناشی از تورم است و باید میزان تورم از میزان سود سالانه شرکت ها کسر شود. اما این سود ناواقعی تنها مربوط به امسال نیست، بلکه به سال‌های قبل نیز باز می‌گردد.
کاهش نرخ بهره بانکی چه میزان بر ورود نقدینگی به بازار سرمایه موثر بود؟
یکی از دلایلی که باعث افزایش تقاضا در بازار سهام طی ماه های گذشته شد را باید کاهش نرخ سود بانکی دانست.این موضوع باعث شد نرخ قیمت به درآمد سرمایه گذاری بدون ریسک(risk free)
از ۵ به ۷ تغییر کند که به طور طبیعی میتواند رشد ۴۰ تا ۵۰ درصدی بازار سرمایه را در پی داشته باشد. بنابر این تصمیم اخیر بانک مرکزی ، عامل قابل توجهی از رونق بورس طی چند ماه گذشته به شمار می آید .
خدمات مشاور سرمایه گذاری هدف حافظ در چه زمینه هایی است ؟
مشاور سرمایه‌گذاری هدف حافظ از قدیمی ترین شرکت های مشاور در بازار هست که با دریافت مجوز سبدگردانی و عرضه پذیرش طی سال های گذشته، خدمات متنوعی را به سرمایه گذاران و افراد حقیقی و حقوقی ارائه داشته است . در حقیقت تنوع ارائه خدمات در هدف حافظ مشابه شرکت تامین سرمایه بوده ، اما در اندازه های کوچک تر است . مشاوره سرمایه گذاری در قالب جلسات حضوری و ارائه تحلیل های کاربردی و اخبار بورسی در وبسایت هدف حافظ از جمله خدمات شرکت است . همچنین مدیریت دارایی مشتریان در قالب صندوق سرمایه گذاری و قرارداد سبد اختصاصی جزو خدمات حرفه ای هدف حافظ به علاقه مندان بورس و سرمایه گذاری قرار دارد. شرکت در حال حاضر مدیریت سه صندوق سرمایه گذاری را در بازار عهده دار است.
یکی از آنها صندوق درآمد ثابت بانک ایران زمین بوده که تا یک ماه گذشته ۴ هزار میلیارد تومان از منابع بازار را جذب خود کرده بود. این صندوق به تازگی مجوز ۵ هزار میلیارد تومانی شدن، از سازمان بورس اخذ کرد و در روز اول بازگشایی توانست ۶۰۰ میلیارد تومان منابع جدید به صندوق وارد کند و اکنون نزدیک به ۵ هزار میلیارد تومان دارایی دارد. بازدهی این صندوق نسبت به سایر صندوق‌های درآمد ثابت مناسب بوده و سال گذشته توانستیم از محل مدیریت دارایی‌ها در بازار سهام سود مطلوبی را شناسایی و بازدهی سرمایه گذاران را به ۲۴ درصد سالیانه برسانیم. همانطور که می دانید حدود یک سالی هست که بانک ها سود سپرده ها رو به حداقل مانده سپرده مشتری در ماه پرداخت می کنند که صندوق ایران زمین چنین محدودیتی را نداشته و سود پرداختی آن روز شمار است. مزیت دیگر صندوق نسبت به سپرده بانکی نرخ سود بالاتری است که پرداخت می کند.
سودهی امسال این صندوق را چطور ارزیابی می‌کنید؟
سال گذشته سود ۲۴ درصدی را به سرمایه گذاران پرداخت کردیم و با توجه به عملکرد مطلوبی که در مدیریت منابع داشته ایم سال جاری نیز قطعا بازدهی بالای ۲۰ درصد را به سهامداران خود تقدیم خواهیم کرد.
اتفاق خوبی که امسال نسبت به سال گذشته شاهد آن هستیم این است که درصندوق بانک ایران زمین تمامی سود ناشی از معاملات بازار سهام تا پایان سال ذخیره و یک جا به سرمایه گذاران پرداخت نمی شود. بلکه از یک الی دو ماه آینده سودهای مازاد ایجاد شده در بازارسهام بصورت ماهانه و همزمان با پرداخت سود عادی صندوق به حساب سرمایه گذاران واریز خواهد شد.
در ارتباط با سوددهی سایر صندوق‌های زیر مجموعه چه پیش بینی دارید ؟
پیشنهاد دیگر ما برای سرمایه های خرد و افراد ریسک پذیر ورود به صندوق حافظ است. دارایی فعلی این صندوق حدود۱۸۰میلیارد تومان است و طی یک سال گذشته بازدهی ۳۸۰ درصدی را نصیب سرمایه گذاران خود کرد. صندوق حافظ را یک تیم متخصص ۸ نفره اداره می کنند و ورود و خروج به صندوق هیچ هزینه ای برای سرمایه گذاران ندارد. معمولا افراد با سرمایه های ۱ میلیون تومان تا یک میلیارد تومان را به سمت این صندوق هدایت می کنیم. توصیه اکید برای افراد تازه کار و علاقه مند به بازار این است که ابدا اقدام به خرید و فروش مستقیم سهام در بازار نداشته و سرمایه های خود را از طریق صندوق های سرمایه گذاری به بازار وارد کنند. در این حالت سرمایه گذاران بدون پرداخت هیچ هزینه ای یک تیم حرفه ای مدیریت دارایی را به استخدام خود درآورده و از بازدهی صندوق ها بهره خواهند برد.
صندوق بازارگردانی افتخار حافظ نیز از دیگر صندوق‌های تحت مدیریت بوده که وظیفه آن تامین نقد شوندگی معاملات برخی از نمادها در بازار است .
به طور کلی در شرکت مشاور هدف حافظ در سال مالی ۹۸ توانستیم سه برابر سال مالی قبل سود نصیب سهامداران کنیم و امسال نیز چنین هدفی را دنبال خواهیم کرد.
آیا خدمات مشاوره برای سهامداران جدید با سرمایه‌های خرد چه خدماتی ارائه می دهید ؟
در بخش خدمات مشاوره‌ای، نسخه جدید سایت هدف حافظ که به تازگی رونمایی شد و خدمات جدیدی را ارائه می‌دهد که از جمله بخش مشاوره سرمایه‌گذاری آنلاین رایگان است . افراد میتوانند با مراجعه به وب سایت هدف حافظ بخش مشاوره سرمایه گذاری آنلاین، پس از پاسخ دهی به سوالات مطرح شده توصیه‌هایی در زمینه سرمایه‌گذاری را دریافت کنند.
شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری در زمینه تامین مالی نیز فعالیتی دارند؟
بخش دیگر فعالیت هدف حافظ در حوزه تامین مالی است . به طور کلی شرکت‌هایی که قصد تامین مالی از طریق انتشار اوراق جدید سهام یا بدهی دارند می توانند با مراجعه به این شرکت های مشاور فرآیند تامین مالی خود را شروع کنند. یکی دیگر از خدمات این شرکت‌ها را نیز می‌توان پذیرش شرکت‌ها دانست که چند صباحی است به بحث داغ بازار تبدیل شده است . همچنین شرکت‌هایی که علاقمندند به عنوان ناشر، سهامشان را در بازار سرمایه وارد شود، باید از طریق شرکت های مشاور اقدام کنند .
- هفته نامه ۳۵۶ اطلاعات بورس، صفحه ۹