صدای بورس، بازار سرمایه یکی از مهمترین بازارهای امروز ایران، میلیون‌ها نفر کاربر جدید دارد. هیجانی عمل کردن یکی از بزرگترین شاخصه‌های بازار سرمایه کنونی است.
دلایل ریزش های اخیر بازار سرمایه
مجید شکراللهی مدیرعامل یکی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری و کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با صدای بورس گفت: صعود افسار گسیخته بورس طی چند ماه گذشته ناشی از سیل نقدینگی بود که به بورس سرازیر شده بود، تدابیر سازمان بورس و اوراق بهادار در جهت عرضه سهام به منظور کنترل قیمت ها توسط دولت، نهادها و حقوقی های بزرگ به دلیل فقدان برنامه ریزی مشخص و عدم نظارت و مدیریت منسجم، منجر به عرضه‌های بی برنامه، دستوری و فاقد تحلیل شد. بطوری‌که در سهم‌های بزرگ شاهد تغییر شناوری سهم از 10 ده درصد به بیش از 25 درصد بودیم.
عرضه‌های دستوری و بی برنامه؛ دومینوی ریزش بازار را رقم زد
شکراللهی افزود: این عرضه های دستوری بی‌برنامه که گاها بدون توجه به روند سهم اتفاق می افتاد، به محض مثبت شدن سهم، به دلیل دستوری بودن، شاهد عرضه سنگین سهام بدون توجه به نیاز زمانی برای تنفس و متعادل شدن آن می‌شد. این عرضه ها به علت عدم توجه به میزان نقدینگی ورودی به بورس (توازن خروج با ورود نقدینگی و تعادل نگهداری روند مثبت بازار) فرصت تنفس کشیدن را از بین برد و با شروع اصلاح سهم‌ها، به دلیل فقدان بازارگردانی مناسب سهم‌ها و عدم تخصیص منابع کافی برای بازارگردانی آنها، منجر به ایجاد ترس شد.
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دیدگاهان نوین بیان کرد: در مرحله بعد شاهد خروج نقدینگی حقیقی‌ها از بازار شدیم و به تبع این رفتار حقیقی‌ها، حقوقی‌ها نیز صرفا برای حفظ سودآوری و پاسخگویی به سهامداران خود و عدم تعهد در مقابل سهم هایی که مالکیت آنرا داشتند شاهد رفتار مشابه در این‌خصوص بودیم که این رفتارها منجر به ایجاد دومینوی در جهت ریزش بازار شد.
دلیل ترس‌هایی که منجر به صف فروش شد
شکراللهی در ادامه با اشاره به عرضه‌های سنگین دولت تصریح کرد: عرضه های بسیار سنگین دولت و سهامداران حقوقی بزرگ طی دو ماه گذشته بدون توجه به میزان نقدینگی ورودی و فقدان تخصیص منابع کافی برای بازار گردانی سهم ها موجب شد (سازمان بورس باید الزام تخصیص حداقل 20 درصد منابع خارج شده توسط دولت و حقوقی ها را برای بازارگردانی مناسب از سهم ها می نمود)، افراد حقیقی شاهد ریزش های مکرر و فقدان حمایت جدی از بازار سرمایه مواجه شدند.
وی با بیان اینکه اظهارنظرهای غیرتخصصی آفت است، افزود: به نوعی این شائبه ایجاد شد که دولت و سهامداران حقوقی بزرگ تامین نقدینگی خود را انجام داده و حمایت جدی از سهم های خود را رها نمودند و دیگری اظهار نظرهای غیرتخصصی و نامرتبط توسط مسئولان متعدد در کشور که منجر به بی اعتمادی به بازار سرمایه شد.
فقدان مدیریت منسجم و برنامه دار عامل بی اعتمادی سرمایه گذاران
مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری دیدگاهان نوین تصریح کرد: شرایط کنونی نشان‌دهنده فقدان مدیریت منسجم و برنامه‌دار بر بازار سرمایه توسط دولت بود که منجر به بی اعتمادی سرمایه گذاران به دولت در جهت حفظ منافع آنها شد. ایجاد ذهنیت اینکه نگاه دولت به بازار سرمایه صرفا در جهت تامین نقدینگی کوتاه مدت و کسری بودجه خود بوده و نگاه بلند مدت با حفظ منافع سرمایه گذاران ندارد، البته بنظر می رسد نگاه مدیران بورس به بازار براساس تجارب قبلی خود بوده است. این مدیران از تحلیل واقعیات جدید و رفتار انبوه سهامداران غیرمتخصص جدیدی که به بازار سرمایه وارده شده اند، غافل بوده اند و یا صراحت در مخالفت با رفتار و نظرات غیر تخصصی مسئولان بالا دستی متعدد را نداشته اند.
تصمیم هوشمندانه برای مهار سیل نقدینگی وجود نداشت
وی با اشاره به سیل نقدینگی به بازار سرمایه بیان کرد: به جز فقدان وحدت فرماندهی و برنامه ریزی منسجم با نظر به تغییرات اساسی بازار سرمایه که بیشتر متاثر از نگاه اقتصاد رفتاری بوده، سیل نقدینگی است که به بازار سرازیر شد، هزاران سال هست، تصمیم هوشمندانه انسان‌ها این بوده که برای مهار سیل از مخازن احتیاطی استفاده می‌شده که بتواند جریان سیل را مهار کرد و از طرفی بتواند بعد از سیل و خشکسالی حاصل از آن، منابع ذخیره شده ای را برای مصرف مهیا کند.
جسارت بیان پیشنهاد وجود نداشت
شکراللهی افزود: در مورد بورس هم دوستان متخصص و مسئول سازمان باید جسارت این را می داشتند که در کنار عرضه های سنگینی که به عنوان پیشنهاد ایجاد نمودند، چه دولت چه نهادهایی که عرضه های سنگینی را رقم زدند، این را نیز الزام می کردند که حداقل 20 درصد از این منابعی را که دریافت کردند برای حمایت از این خشکسالی پس از سیل (بازارگردانی سهم ها) در نظر می گرفتند. عدم توجه به این نکته و عدم تخصیص منابع کافی نمی تواند ترس حاصل شده ساماندهی نموده و تاخیر در این امر موجب افزایش رفتار هیجانی در بازار شود.
پیش بینی روند بازار سرمایه در هفته آینده
این کارشناس بازار سرمایه گفت: بنظر می رسد منابع جدی برای حمایت از بازار تخصیص نیافته و منابع اعلام شده در مقابل خروج نقدینگی اتفاق افتاده، میزان نقدینگی مورد نیاز برای بازارگردانی سهم ها و ترس ناشی از آن نمی تواند منجر به ایجاد اعتماد و مهار ترس بوجود آمده، شود و رفتار هیجانی سهامداران حقیقی در خروج از بازار، نگاه سهامداران حقوقی صرفا در جهت سود کوتاه مدت خود و تامین نقدینگی دستوری که الزام آنرا دارند و تخصیص منابع ناکافی نمی تواند بازار را در هفته آینده مثبت نگه داشته و اثر این منابع ناکافی جدید به سرعت از بین خواهد رفت.
محبوبه قرمزچشمه