به گزارش صدای بورس، بازار سرمایه در سال ۹۸ وضعیت خوبی داشت، به طوری که خیلی‌ها که هیچ آشنایی با بورس نداشتند، ترغیب شدند تا در این بازار وارد شوند. کارشناسان و خبرنگان این بازار می‌دانستند که اوضاع در این بازار همیشه به کام سهامداران نخواهد بود برای همین مدام هشدار می‌دادند که سهامداران خرد و تازه‌وارد مراقب باشند این هشدارها با ورود به سال ۹۹ جدی‌تر شد.
از سوی دیگر دولت روحانی که در آخرین ماه‌های فعالیت خود به سر می‌برد و منتقدان بسیاری دارد، تاحدی بی‌تفاوت به هشدارها رشد بورس به عنوان یک دستاورد مناسب خود قلمداد کرد و از سوی رئیس جمهور در سخنرانی‌های مختلف گزاره‌ای قریب به این مضمون تکرار شد که مردم وارد بورس شوند. اما به هرحال ماه‌عسل بورس در مرداد امسال به اتمام رسید. به ویژه این ماه عسل برای سهامداران تازه‌وارد تمام شد چرا که هنوز سهامداران عمده و خبرگان این بازار راه‌وچاه حفظ دارایی‌شان در بازارهای مالی را می‌دانند.
جوک‌هایی بورسی که نشان می‌دهد حال سرمایه‌گذاران خرد خوب نیست
با ریزش شاخص طی ماه‌های اخیر و به قول برخی کارشناسان اصلاح منفی بازار سیلی از محتواها در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌دهد بازندگان بازار سرمایه حال و روز خوشی ندارند. در این میان حجم انبوهی از محتوهای طنزگونه، لطیفه و جوک بورسی هم در کانال‌های مجازی و سایت‌ها منتشر می‌شود. محتواهایی که با استقبال هم مواجه می‌شود و بازدیدهای زیادی از آنها می‌شود.
جوک‌هایی مانند این موارد:
- «بورس رو گذاشتن دنده خلاص تو جاده چالوس، همه تا الان امید داشتن که یکی پشت فرمونه و حواسش هست. الان فهمیدن هیشکی پشت فرمون نیست.»
- «دوستم با ۱۰ میلیون تومان اومد توی بورس، صاحب یه خونه ۵ میلیاردیه الان. شاید بپرسید چجوری، توی دو ماه اول غنوش رو خرید و پولش ۱.۵ برابر شد. توی سه ماه بعدش آپ رو خرید و پولش سه برابر شد. ولی باباش توی خساپا بود و سهامش ریزش کرد سکته کرد و مرد. خونه ۵ میلیاردیش ارث رسید به این!»
- «از شنبه آینده علاوه بر آمار کرونا، آمار بورس هم اعلام میشه، مثلا امروز شنبه تعداد سکته مغزی ۸۵ نفر، سکته قلبی ۹۲ نفر، فوتی ۲۷ نفر، ترخیص شده از بیمارستان با ویلچر ۱۵۲ نفر، ورودی زندان هم ۱۸ نفر»
- «طرف پول عمل دماغشو گذاشته توی بورس، الان نه پول داره نه قیافه!»
- «ریزش بورس به کارمندا یاد داد که بیشتر به مدیراشون احترام بذارن»
- «رفیقم ماشین چهارصد تومنیشو فروخته رفته توی بورس چهارصدتومنش شده ششصدتومن ماشینش شده نهصد تومن»
جوک‌سازی خیلی سریع در اینترنت جاافتاد
پدیده لطیفه و لطیفه‌سازی در فرهنگ ایرانی موضوع بیگانه‌ای نیست، پدیده‌ای که بعدها با واژه فرنگی «جوک» نامیده شد و البته در بعضی موارد رنگ‌ولعاب غربی هم به آن اضافه شد. این پدیده خیلی سریع در دوران رشد اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ایران خود را با آن همخوان کرد و به سرعت جایگاه خود را شبکه‌های اجتماعی و رسانه ها پیدا کرد. به طوری که امروز یک دسته از سایت‌های پربیننده فارسی مربوط به همین عرضه کننده جوک‌ها هستند. یا کانال‌های تلگرامی با تعداد عضوهای بالا که هر روز با خلاقیت ادمین‌هایش جوک‌های متناسب با مسایل روز در آنها عرضه می‌شود. موضوعاتی که مخاطبان‌شان با جدیت آنها را دنبال می‌کنند و گویی احساس نیازی به محتوای عرضه شده دارند.
طنز فضای جدی را تلطیف می‌کند
از نگاه سیمین کاظمی، جامعه شناس و استاد دانشگاه –که در رابطه با جوک‌سازی مصاحبه‌ای با ایرنا انجام داده است- علت اینکه مخاطبان به محتوای طنزگونه و جوک نیاز دارند این است که طنز فضای جدی، سخت و گاه بی رحمانه موجود در جامعه را تلطیف و قابل تحمل می کند. در هر جامعه ای ارزش ها و هنجارها هستند که به عنوان قوانین رفتاری عمل می کنند. طنز به دلیل جدی نبودن و تهدید به شمار نیامدن آن می تواند، این هنجارها را به چالش بکشد. در واقع طنز نوعی مصونیت برای انتقاد از شرایط و وضعیت موجود جامعه ایجاد می کند و چون زهر و گزندگی اش تا حدودی گرفته شده بیشتر تحمل می شود.
جوک یک واکسن مقابل ستم اقتصادی است
کاظمی معتقد است طنز و لطیفه را می توان پاسخی اعتراض آمیز به قدرت مسلط دانست که ممکن شامل قدرت سیاسی، قدرت والدین در خانواده، قدرت معلمان در مدرسه، قدرت پزشکان در بیمارستان، قدرت مذهب یا کلیسا یا همچنین می تواند واکنشی به ستم طبقه اقتصادی مسلط، کجروی و فساد و ...در جامعه باشد. لطیفه ها در واقع بازگو کننده دغدغه های یک جامعه و میزان نگرانی و حساسیت جامعه به مسایلی است که در آن وجود دارد. یعنی ما می توانیم با توجه به تبادل آنها در میان مردم به افکار، نگرش ها، بیم ها، امیدها، ترس ها و شادی ها، میزان پذیرش هنجارها و حتی وضعیت اخلاقی یک جامعه تا حدودی پی ببریم.
این جامعه شناس با اشاره به کارکردهای جوک، طنزهای اجتماعی را دارای امکان کارکردی مثبت معرفی می کند و می گوید: این جوک ها با نقد یک وضعیت و برجسته کردن ابعاد مختلف یک قضیه، زبان اعتراض و انتقاد جامعه باشد. حتی بعضی لطیفه ها می توانند آگاهی بخش باشند و جنبه هایی را از موضوع را روشن کنند که از نگاه افکار عمومی دور بوده است. گاهی یک جوک می تواند وضع موجود را بهتر از یک مقاله یا سخنرانی و مصاحبه ی طولانی به مخاطب تفهیم کند و آن وضعیت را به چالش بکشد.