به گزارش صدای بورس، فرآیند کاری این سیستم‌ها که تحت عنوان (Order Management System)OMS در بازارهای مالی شناخته می‌شوند به این صورت است که خدمات خود را به کارگزاری‌ها ارائه می‌کنند و سپس مشتریان با استفاده از خدماتی که به صورت مستقیم از کارگزاری دریافت می‌کنند، با این سیستم‌ها درگیر می‌شوند. در ماه‌های ابتدایی سال جاری که هجوم افراد و نقدینگی به سمت بازار سرمایه به صورت سیل آسا رخ داد، عملکرد سیستم‌های آنلاین نیز با مشکلاتی مواجه شد. البته در اظهارنظرهای کارشناسی، بارها تاکید می‌شد که عمده مشکلات از سمت هسته معاملات شکل گرفته و OMSها نقش چندانی در بروز آنها ندارند. هرچند در برخی موارد هم مشکل به صورت مستقیم از سوی این سیستم‌ها بود. به هر حال، آنها هم دغدغه‌های خاص خود را دارند که در طیفی از کمبود سهم درآمدی تا مهاجرت نیروی انسانی کارآمد بیان می‌شود. آن‌طور که می‌گویند در یک سال اخیر، کرونا مانع از مهاجرت تعداد زیادی از نیروی انسانی برنامه نویس متخصص در این حوزه شده و درصورتی که دوباره شراط عادی شود، احتمالا باز هم خروج نیروی انسانی را خواهند داشت. از طرف دیگر شرکت‌های OMS درگیری و یا بهتر است بگوییم تضاد زیادی با کارگزاری‌ها و مقام ناظر دارند که از BACK END سرویس تا UI آن که شامل ظاهر هر سرویس ارائه شده به کارگزاری‌ها می‌شود را در بر می‌گیرد.
برای بررسی بهتر مسائل پیرامون شرکت‌های OMS، تضادها، مشکلات، ظرفیت‌های رشد و توسعه این بخش مهم از بازار سرمایه، میزگرد هفته‌نامه بورس با حضور علیرضا حسین‌پور، قائم مقام مدیرعامل کارگزاری مبین سرمایه، علیرضا ماهیار، معاون فناوری و نوآوری شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، حجت الله فرهنگیان، مدیرعامل شرکت داتکس و حمیدرضا عبدالله‌پور، مدیرعامل شرکت رایان هم افزا برگزار شد.
طی ماه‌های اخیر، معاملات آنلاین در بورس با مشکلات زیادی مواجه بود که این مشکلات به خصوص در روزهای مثبت بازار بیشتر بود و به نارضایتی مشتریان کارگزاری‌ها منجر می‌شد. این مشکلات تا چه میزان به کارگزاری‌ها، شرکت‌های ارائه دهنده خدمات آنلاین (OMS)، هسته معاملات و شرکت فناوری اطلاعات مربوط است؟
حسین‌پور: طبعا در این مدت، مشکلی از سمت کارگزاری‌ها ایجاد نشده‌است. تمام این مشکلات یا از سمت شرکت مدیریت فناوری و خدمات بورس و یا از سمت شرکت‌های ارائه دهنده خدمات نرم افزارهای معاملاتی است. زیرا کارگزاری سرورهای خود که برطرف کننده مشکلات مشتریان خودش است را دارد و به لحاظ زیرساختی تمام تلاش خود را کردند که مشکلی پیش نیاید. البته باید توجه داشت که افزایش تعداد مشتریان به این صورت نبود که یک روند افزایشی معقول داشته‌باشد، بلکه به صورت ناگهانی زیاد شد. هرچند برخی از شرکت‌های OMS در این مدت، کم‌چالش‌تر از بقیه بودند، اما در مقاطع زمانی خاصی مشکلات اوج می‌گرفت و بازار را فلج می‌کرد که عمدتا از سوی مدیریت فناوری بود و به خود این شرکت‌ها هم مربوط نمی‌شد. در هر صورت این موضوع باعث می‌شد که کارگزاری‌ها با ضررهای زیادی مواجه شوند، زیرا مشتریان و کاربران آنلاین، بنای تصمیم‌گیری خود را بر اساس عملکرد پلتفرم معاملات آنلاین کارگزاری‌ها قرار داده بودند. عده‌ای می‌گفتند رایان قطع است به سراغ تدبیر برویم. عده‌ای برعکس این موضوع را بیان می‌کردند. برخی به سراغ داتکس می‌رفتند، اما دلیل اصلی انتخاب کارگزاری یا تغییر کارگزاری، صرفا سیستم خدمات آنلاین شده بود. بنابراین خدمات کارگزاری به حاشیه رانده‌شد.
تخمین خسارتی که این مدت برای از دست‌دادن مشتری به کارگزاری‌ها وارد شد، دارید؟
حسین‌پور: بر اساس تغییرات حجم معاملات، می‌توانستیم بفهمیم که در حال ضرر دادن هستیم یا خیر. در برخی از روزها ممکن بود که حتی قطعی معاملات ۲ ساعته هم داشته‌باشیم که طبعا در تمام این ۲ ساعت، ضرر می‌دادیم. در واقع کارمزدی که باید به دست می‌آوردیم را نداشتیم. اما وقتی که همه کارگزاری‌ها قطع بودند، شرایط عمومی بود و نمی‌شد کاری کرد. از طرف دیگر، شاکی نیز زیاد داشتیم که این موضوع هم در نهایت منجر به ضرر و زیان می‌شد. یکی الی دو مورد به شکایت حقوقی هم رسید، اما ما مقصر شناخته نشدیم و رفع شد. زیرا در زمان قطعی آنلاین، مشتریان می‌توانستند سفارش آفلاین بگذارند و یا سفارش تلفنی بدهند. هرچند این روش‌ها هم محدودیت‌های خاص خود را دارند. بنابراین کارگزاری‌ها به صورت کامل به سیستم‌های آنلاین وابسته شده‌اند.
در ایجاد عامل اختلال، OMSها چه نقشی داشتند و دلیل آن چه بود؟
فرهنگیان: قطعی سیستم و اختلال در نرم افزارها، همواره در تمامی بازارها وجود دارد. هرچقدر که بخواهیم این عدم مشکل را به ۱۰۰ درصد نزدیک کنیم، هزینه‌ها و زیرساخت‌هایی که لازم دارد، به صورت تصاعدی بالا می‌رود. روی دیگر سکه، این است که پیش‌بینی توسعه‌های زیرساختی در شرکت‌های نرم افزاری و همچنین ارکان در حوزه الکترونیکی انجام شده‌بود، اما هیچکس انتظار نداشت که به صورت ناگهانی مجبور شود این اقدامات را در نیمه اول سال جاری که با هجوم پیش‌بینی نشده مخاطبان مواجه بودیم، اجرایی کند. با این حال باز هم نمره قبولی مناسبی را به مجموعه زیرساخت‌های الکترونیکی بازار سرمایه می‌دهم، زیرا به صورت ناگهانی با چندبرابر بار بیشتر مواجه شدند. در حالی که پیش از آن داشتیم به رفع محدودیت‌ها می‌پرداختیم. نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم، این است که واقعا موضوع زیرساخت‌های آی‌تی و OMS، از نگاه مشتری و سازمان بورس، مستقل از کارگزاری نیست. زیرا عمده نگاه‌ها به کارگزاری است. یک شرکت آی‌تی محور مانند داتکس، زیرساخت را ارائه می‌کند، اما آنچه که از دید مشتری بیشتر از سرویسی که بنده ارائه می‌کنم، اهمیت دارد، تجربه مشتری از کار با کارگزاری است. از یک سو موضوع آنلاین کارگزاری‌ها به گردن OMS می‌افتد، اما از سوی دیگر مسائل و مسئولیت‌ها در شرایط خوب از گردن OMS برداشته می‌شود. در حالی که OMS و کارگزاری به صورت کاملا پیوسته با یکدیگر فعالیت می‌کنند. حال اگر کارگزاری با خدماتی که از مجموعه آی‌تی دریافت می‌کند، حالش خوب نباشد، طبعا آن را به مشتری منتقل می‌کند، حتی اگر بهترین سرویس را دریافت کند. زیرا در زمان نارضایتی مشتری، به جای حل آن، به OMS ارجاعش می‌دهند.
اتفاقا این موضوع مهمی است که می‌خواهیم به آن بپردازیم. برخوردهای شبیه به این، آیا به صورت سلیقه‌ای انجام می‌شود و یا ناشی از کمبود دانش آی‌تی کارگزاری‌هاست؟
فرهنگیان: به هر حال کمبود دانش آی‌تی بی تاثیر نیست.نگاه کارگزاری این است که من برای دریافت خدمات آی‌تی، پول پرداخت می‌کنم و اصلا کاری به نوع بیزنس شرکت OMS ندارم. به خاطر این که علاقه‌ای به این بیزنس ندارد و تخصص خود را بر بیزنس مالی و سرمایه‌گذاری می‌گذارد، اختلاف نظر در این حوزه ایجاد می‌شود. یعنی آی‌تی باید کاملا از بیزنس کارگزاری مطلع باشد و آن را حمایت کند اما به دلیل این که کارگزاری از بیزنس OMS مطلع نیست، باعث ایجاد اختلاف نظر و مشکلات زیادی می‌شود.
حسین پور: در واقع اکنون بسیاری از کارگزاری‌ها در بازار واحد آی‌تی ندارند. این موضوع یک ضعف است و به نظر نمی‌رسد که بتوانند آن را درک کنند.
شرکت رایان هم افزا، بیشترین سهم بازار را در ارائه خدمات سیستم‌های معامله‌گری آنلاین به کارگزاری‌ها دارد. در ماه‌های اخیر، چه تجربه‌ای از حل و فصل مشکلات قطعی سیستم‌ها داشتید؟
عبدالله‌پور: همانطور که آقای فرهنگیان گفتند، می‌توان نمره قبولی را به مجموعه سیستم الکترونیک بازار سرمایه داد. تصور کنید که قوانین و مقررات ما مانند سدی بود که ورود به بازار را کمی سخت نگه داشته بود، این سد به یکباره شکسته شد و سیل به راه افتاد. طبعا مانند هر سیلی، ویرانی‌هایی هم به جای می‌گذارد. کاری نداریم که ورود این تعداد سرمایه‌گذار درست بوده یا نه، اما نمی‌توان انتظار داشت که مجموعه عوامل بازار سرمایه اعم از سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه، شرکت‌های OMS، شرکت فناوری اطلاعات و کارگزاری‌ها بتوانند به صورت صددرصدی این فشار را تحمل کنند و اتفاقی نیفتد. اما به نظر می‌رسد که میزان خرابی‌ها، قابل قبول بود و حتی همین الان هم که تعداد فعالان بازارسرمایه، خیلی بیشتر از سال‌های قبل است، مشکل به خصوصی وجود ندارد. حتی در شرایطی که مجموعه آی‌تی بازار سرمایه به دلیل تحریم‌های سختی که با آن مواجه هستیم، نمی‌توانند سخت‌افزارهای حرفه‌ای را در زمان کوتاه تهیه کنند، گذر از مشکل به خوبی صورت گرفت. موضوع مهم دیگر این است که در بدنه کارگزاری‌ها، نفرات آی‌تی حضور ندارند و یا بسیار ضعیف عمل می‌کنند که این هم به مشکلات اضافه می‌کنند. از دیگر سو این باور به کارگزاران القا شده‌است که می‌توانند با شرکت‌هایOMS بازی‌های خسارتی کنند. در حالی که هم اکنون ۷۰ درصد از معاملات توسط معامله‌گران آنلاین انجام می‌شود و ممکن است نهایتا ۱۰ روز از تمام روزهای کاری یک سال را اختلال داشته باشد. اما از زمان بسیار زیادی که سیستم‌های آی‌تی درست کار می‌کند، قدردانی به درستی صورت نمی‌گیرد. مضاف بر این که سهم شرکت‌های OMS از در آمد کارگزاری‌ها کمتر از آن است که بتواند توسعه منابع انسانی و توسعه زیرساختی خود را با فراغ بال صورت دهد. بنابراین انتظار داریم که سهم درآمدی شرکت‌های آی‌تی محور نیز افزایش پیدا کند.
برای افزایش درآمد شرکت‌های OMS چه پیشنهادی دارید؟
عبدالله‌پور: از زمستان سال قبل تا کنون، به دلیل هجوم ورود سرمایه‌گذاران جدید به بازار، فرصتی برای تعیین یک مدل جدید نداشتیم. اما برای سال آینده حتما مدلی را پیشنهاد خواهیم داد. زیرا با توجه به انتظاراتی که از سوی بالادستی‌ها وجود دارد، با این مدل درآمدی، شرکت‌های آی‌تی نمی‌توانند پاسخگو باشند. بنابراین مدل‌های درآمدی باید اصلاح شود. اکنون سهم درآمد ما از معاملات، حدود ۲ تا ۵ درصد از درآمد کارمزد کارگزاری‌هاست که درصد بسیار پایینی دارد.
حل این مشکلات در اکوسیستم بازار سرمایه، به چه اقدامات زیرساختی نیاز دارد؟
ماهیار: نکته مهمی که وجود دارد، این است که برای کار در یک اکوسیستم، متناسب با ظرفیت ورودی و خروجی و همچنین آورده مالی که ایجاد می‌شود، باید سرمایه‌گذاری صورت بگیرد. مخاطب این جمله بنده کارگزاری‌ها هستند که باید با افزایش درآمد خود از طریق سیستم‌های آنلاین، در حوزه آی‌تی نیز سرمایه‌گذاری کنند. در سال ۹۸ و نیمه اول ۹۹، صنعت کارگزاری درآمد سرشاری داشت اما سوال بنده این است که آیا می‌توان به مدلی رسید که این سرمایه‌گذاری را الزامی کرد؟ البته این سرمایه‌گذاری هم می‌تواند به صورت مستقیم و هم به صورت غیرمستقیم باشد که به یک شرکت OMS داده شود. قطعا می‌توان این مدل را به ارکان نیز تعمیم داد. این سرمایه‌گذاری، الزاما در راستای توسعه است، زیرا بحث نگهداری وضع موجود یک حرف است، اما صحبت از توسعه، موضوع دیگری است.
نکته دیگر، این است که در ساختار آی‌تی کارگزاری‌ها معضلی داریم که یا ساختار آی‌تی ندارند و یا فرآیندی نیست. هم اکنون سرمایه‌گذاران، نه به واسطه خدمات خود کارگزاری، بلکه به واسطه OMS، کارگزاری‌ها را انتخاب می‌کنند. این موضوع نشان می‌دهد که پاسخگویی ضعف دارد. حال برای این که بگوییم چه اتفاقی در ورودی‌های بازار سرمایه رخ داد، به این موضوع باید اشاره کنیم که در کل سال ۹۸، ۲ میلیون نفر کد گرفتند، اما در اردیبهشت سال جاری، ۴ میلیون نفر سجامی شدند. یعنی در یک ماه به اندازه دو برابر سال قبل، ورودی داشتیم. این روند در خرداد ماه هم به همین کمیت وجود داشت. این موضوع طبعا بر روند پاسخگویی و معاملات نیز اثر می‌گذارد. نکته آخر این است که باید نظر سنجی صورت بگیرد تا ببینیم چند درصد از تماس‌های ورودی کارگزاری‌ها، منجر به گفت‌وگو شده است.در سپرده‌گذاری مجبور بودیم که پاسخگویی را به سرعت چندین برابر افزایش دهیم اما فرصت تهیه سخت افزار وجود نداشت. به طبع آن، نمی توانستیم نرم افزار خود را نیز توسعه بدهیم. بنابراین باید مکانیسم‌های دیگری را
در نظر می‌گرفتیم.
کارگزاری مبین سرمایه اخیرا اقدام به اخد مجوز OMS کرده. قبل از این که به فکر گرفتن مجوز OMS باشید، مشکلی با سیستم تدبیر نداشتید؟ به لحاظ ظاهری، back-end و ...
حسین‌پور: طبعا مشکل وجود داشته و دارد. ما حتی در بخش‌های داخلی کارگزاری هم گاهی با مشکلات مواجه می‌شویم. البته از این سیستم رضایت کامل داریم، اما دلیل اصلی که خودمان خواستیم این کار را انجام دهیم، این بود که خدماتی که می‌خواستیم برای مشتریان داشته باشیم، به صورت کامل قابل سفارش به یک شرکت پیمانکار نبود. مثلا نمی‌توانستیم پلتفرم آنلاین را به باشگاه مشتریان وصل کنیم. در واقع خواسته‌های ما، بیش تر از حد خدمات این شرکت‌ها بود. به همین دلیل ترجیح دادیم که خودمان کار را انجام دهیم.
انحصار شرکت‌های OMS یکی از مهمترین موضوعاتی است که اخیرا در فضای بازار سرمایه مطرح می‌شود، نظر شما چیست؟
حسین‌پور: طبعا انحصار در هر بازاری آسیب زننده است. اگر این انحصار وجود نداشت، در این زمان، شرکت‌های بیشتری می‌توانستند به حل معضلات بازار کمک کنند. اکنون در موضوع کارمزد، ما به عنوان کارگزاری قدرت چانه زنی نداریم. آقای عبدالله پور گفتند که بین ۲ تا ۵ درصد است، اما ما به عنوان کارگزاری هزینه بیشتری در این راه خرج کرده ایم. اکنون از کارمزد کارگزاری‌ها ۳۰ درصد به صندوق تثبیت بازار می‌رود. بین ۱۰ تا ۲۰ درصد هم به OMSها داده می‌شود. شاید رایان ارزان می‌گیرد. البته تدبیر هم گران نیست اما قرار است گران کند. بنابراین چیزی برای کارگزاری نمی‌ماند که بخواهد خدمات بیشتری به مشتریان بدهد. اگر تعداد شرکت‌های نرم‌افزاری بیشتر شود، تعادل مشتریان نیز برای استفاده ازخدمات آنها به نقطه بهتری می‌رسد. در این بازار، کسانی برنده هستند که خدمات خوب با قیمت معقول می‌دهند. شاید هم در این حالت بهتر است یا ارکان هزینه OMS را بر عهده بگیرند، یا قیمت تعیین کنند.
در خصوص شکست انحصار کارگزاری‌ها و افزایش رقبا در بازار چه نظری دارید؟ آیا بیزنس OMSها ظرفیت افزایش رقبا را دارد؟
فرهنگیان: هیچگاه انحصاری در این بازار، وجود نداشته است. همیشه، همه توانسته‌اند برای اخذ مجوزOMS اقدام کنند. بسیاری از این OMSها، در این سال‌ها، صورت خود را با سیلی سرخ نگاه داشتند و با درآمد کم، به ارائه خدمات در بازار پرداختند. صنعت مالی، صنعت تخصصی به شمار می‌آید و در دنیا جایگاه خوبی را دارد.برای خلاقیت و نوآوری آی‌تی مالی، حوزه بازار سرمایه نیز بیشتر از سایر حوزه‌ها پرداخته است. صنعت مالی در دنیا، حدود ۲۵ سال جلوتر از ایران است و تجارب زیادی در خصوص خدمات در این بخش شکل گرفته است که آزمون و خطای این حوزه را کاهش می‌دهد. امروزه وابستگی به حوزه آی‌تی آنقدر زیاد شده که عملا نه تنها فعالیت بلکه توسعه در این بازارها غیر قابل تصور است اگر از صنعت آی‌تی کمک گرفته نشود. بنابراین کاری که در حال انجام است، بر حسب نیاز و کشش بازار صورت می‌گیرد و موفقیت آن بستگی به عوامل بازار هم دارد. به طور مثال وقتی فروش تعهدی وارد بازار ایران شد، صنعت آی‌تی زیرساخت معاملات آن را فراهم کرد، اما عدم استقبال بازار نشان داد که این نیاز، واقعی نبود و از آن استفاده ای نشد.
عبدالله‌پور: انحصار به معنی آن است که ما به صورت مستقیم یا غیرستقیم مجوز کسب و کاری را به عده محدودی بدهیم و دیگر مجوز صادر نکنیم. در سال‌های گذشته، ما در صنعت کارگزاری، انحصار داشتیم، حتی اگر کسی همه شرایط را هم داشت، مجوز اعطا نمی شد. اما در صنعت OMS همیشه تبلیغ و تاکید می‌شد که در کوتاه‌ترین زمان مجوز می‌دهند که دادند. بنابراین انحصاری در کار نیست. اما این که چقدر ظرفیت برای ورود شرکت‌های جدید وجود دارد، به ظرفیت بازار مربوط می‌شود. طبعا نمی‌توان یک بازار ۳۰ هزار میلیارد تومانی را با یک بازار ۳ هزار میلیارد تومانی مقایسه کرد. به نظر بنده ظرفیت بازار باید با درصد درآمد شرکت‌های OMS مقایسه شود که اگر خدمات ما گران است، شرکت‌های نرم‌افزاری دیگر باید وارد این بازار شوند. وقتی که نمی‌آیند، احتمالا دلیلش این است که این بازار با این حجم از پیچیدگی، برای شرکت‌های جدید جذاب نیست که به صورت جدی وارد عمل نمی‌شوند.
سوال مربوط به شکست انحصار را می‌خواهم به صورت دیگری از شما بپرسم. آیا می‌توان مدلی را پیش بینی، ترسیم و اجرایی کرد که شکست انحصار از ساختار سپرده‌گذاری ایجاد شود؟ در واقع بخشی از وظایف شرکت سپرده‌گذاری‌مرکزی به OMSها تفویض اختیار شود که آنها بتوانند خدمات بیشتری بدهند، کارکرد بیشتری داشته باشند و به تبع آن، درآمد بیشتری هم کسب کنند؟
ماهیار: بحث‌های تسویه و مسائلی این چنینی که در واقع مسائل حاکمیتی هستند، خط قرمز به حساب می‌آیند و نمی توان درخصوص آنها صحبت کرد. اما در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، همواره در نظر داشته ایم که اگر پروژه‌ای وجود دارد، اولویت کاری آن با پیمانکاران بازار سرمایه باشد. مهمترین و کلیدی‌تری آنها پروژه ثبت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سپرده‌گذاری بود. این پروژه پیچیدگی زیاد در حوزه ارتباط با سجام، بک‌آفیس صندوق‌ها و همچنین تایمینگ معاملات با پست ترید سپرده‌گذاری را داشت. به همین دلیل در تعامل با OMSها، کنسرسیومی از تدبیر و رایان جلو آمدند و گفتند که با هم این پروژه را انجام می‌دهیم. این مرحله در حال آزمون مرحله آخر است که در نهایت دارندگان واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای صدور و ابطال باید سجامی باشند. در بخش مالی این پروژه هم واقعا OMSها را اذیت کردیم اما کار بزرگی بود که به نتیجه رسید. به هر حال باید باور داشته باشیم که ما در این اکوسیستم زندگی می‌کنیم، هرچقدر که ارتباط و تعامل کاری خود را بیشتر کنیم، امکان موفقیت اکوسیستم را بالا می‌بریم.
در جریان معاملات آنلاین، فارغ از بحث بازار تا چه میزان سازمان و ارکان کم کاری کردند و یا به ایجاد اختلال دامن زدند؟
حسین‌پور: مجموعه بازار سرمایه همواره تمام توان خود را راستای بهبود شرایط به کار گرفته است. اما شاید بتوان گفت موضوعی که خیلی آزار دهنده به نظر می‌رسد، تغییر ناگهانی مقررات است که در مدت زمان کوتاهی هم باید به آن عمل می‌کردیم. به طور مثال می‌توان به موضوع آپشن‌ها اشاره‌کرد که هنوز هم مشکلات زیادی دارد و یا معاملات سهام عدالت که یک شبه اعمال شد و یا دستورالعمل‌های معاملاتی که یک شبه می‌گذاشتند و قبل از این که مشتری از آن آگاه شود، اعمال می‌شد. برخی از این قوانین یک شبه از نظر کارگزاری‌ها و سهامداران چندان منطقی به نظر نمی‌آید.
فرهنگیان: وقتی که یک مقام ناظر حاکمیتی وجود داشته باشد، قطعا تضاد با بخش خصوصی ایجاد می‌شود. اما آنچه که هیچوقت حل نشده، جایگاه شرکت‌های آی‌تی است که مقام ناظر آنها را به رسمیت نمی‌شناسد، اما در عمل مانند یک شرکت تحت نظارت با آنها برخورد می‌کند. شرکت‌های آی‌تی در حال هویت‌یابی از طریق کارگروه آی‌تی هستند و تعامل خوبی هم با هم دارند. در برخی مواقع پیش می‌آید که سازمان می‌خواهد سرویس جدیدی راه بیاندازد، کارگزاری را کنار می‌گذارد و به صورت مستقیم به سراغ OMS می‌آید و می‌گوید که باید این سرویس را راه بیندازید. این موضوع زمانی به ضرر OMSها منجر می‌شود که هزینه‌های آن را کارگزاری پوشش نمی دهد و می‌گوید سازمان گفته و باید انجام بدهید.
عبدالله‌پور: به نظر بنده موضوعی که باید روی آن کار شود، این است که فناوری اطلاعات نه تنها سهم بسیار مهمی دربازار ما دارد، بلکه سهم بسیار پر اهمیتی در این خدمت دارد. پیشنهاد کردیم در سازمان بورس و اوراق بهادار، معاونت فناوری اطلاعات داشتیم اما این بخش نه تنها تقویت نشده، بلکه ضعیف‌تر هم شده است. اما هنوز هم انتظار داریم در تصمیم گیری‌های سازمان، واحد فناوری اطلاعات ورود کند، ملاحظات آی‌تی را بیان کند و به این موضوعات اهمیت داده شود. تنها شانسی که اکنون داریم، این است که مدیران فناوری اطلاعات از خوش ارتباط‌ترین مدیران هستند. در حالی که اگر این هماهنگی به درستی رخ ندهد، مشکلات بزرگتری ایجاد می‌شود.
در خصوص توقعات و موضوعاتی که دوستان مطرح کردند، چه تغییراتی در حال شکل گیری است؟
ماهیار: چرا همیشه انتقاد کنیم؟ بهتر نیست راجع به ایده‌ها حرف بزنیم؟ ما در سپرده‌گذاری در حال انتشار تمام سرویس‌ها و معرفی آنها به نهادهای مالی مختلف هستیم که بتوانند ازخدمات یکدیگر به خوبی استفاده کنند. در این میان، سازمان بورس نیز با درایتی که آقای جاویدی (معاونت اجرایی سازمان بورس) دارند، سعی داشته که این موضوع تسهیل و ارتباطات بهتر شود. به نظر می‌رسد که این دید در مدیریت اجرایی سازمان می‌تواند کمک کند که این ظرفیت شکل بگیرد. ما پس از تغییرات مدیریتی که در سازمان داشتیم، می‌توانیم پیشنهادات جدیدی را ارائه دهیم و در انتظار بازخورد مناسب در خصوص پیشنهادات باشیم.
سمیرا ابراهیمی
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره 379