به گزارش صدای بورس، در این راستا با مهدی رادان، تحلیل گر و کارشناس بازار سرمایه گفت و گویی انجام داده ایم که در ادامه می‌خوانید:
وضعیت شستا را چگونه بررسی می کنید؟ این سهام به چه سمت و سویی خواهد رفت؟
شستا مانند عمده سهام شرکت های بزرگ ماه پیش وضعیت خوبی را سپری نکرد زیرا عرضه های زیادی در بازاربه وجود آمد. بزرگترین دارایی شستا تاپیکو است که متاثر از پتروشیمی ها است که ماه گذشته پتروشیمی و پالایشگاهی ها هم وضع خوبی نداشتند. تاپیکو هم در شاخص شستا ۴ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان کاهش ارزش داشت و این برای کاهش ارزش شستا مزیت علت شد.
این که شستا یک هدینگ سرمایه گذاری هست و ما بخواهیم ارزش آنرا بر اساس ارزش های جاری بازار در نظر بگیریم چیزی حدود ۲ هزار ۸۰۰ تومان "ان ای بی" سهام شستا است. لزوما نمی توانیم بگویم قیمت پائینی دارد اما می توان گفت ازقیمت مناسبی برخوردار است و ماه آینده باید افت شکاف بازده خودشان را نسبت به سهم های کوچک به دست آورند.
۱۰۹ میلیارد تومان مجموع سودی است که شستا طی ۶ ماه گذشته از فروش سهام به دست آورده است. بنابراین شستا هم سودآوری خوبی دارد و هم این که ارزش دارائی متناسبی دارد برای همین پیش بینی می شود ماه آینده برای شستا خوب باشد.
برخی ها اعتقاد داشتند ریزش های اخیر به خاطر عرضه اولیه ها بوده است آیا عرضه اولیه ها می توانند به بازار کمک کنند یا نه؟
عرضه اولیه به رشد بازار کمک خاصی نمی تواند کند اما درهیجان بازار تاثیر گذار است ولی عمده نقدینگی عرضه اولیه ها از بازار جمع می شود. در واقع عرضه اولیه ها نمی توانند عامل مهمی در ریزش سهام باشند.
دلیل دیگری که کارشناسان و فعالان بازار سرمایه معتقدند باعث ریزش بازار می شود بحث بازارگردانی است این مساله چقدر می تواند در رشد یا ریزش بازار تاثیرگذار باشد؟
در این باره صحبت های زیادی مطرح است و یک دلیل این که مطرح می کنند بازارگردانی موجب ریزش قیمت ها می شود عادتی است که بازار به صف های خرید و فروش دارد و مدام سهامداران در این اندیشه اند کدام سهام صف فروش یا صف خرید می شود. در نتیجه همان سهم ها خریداری می شود. اما در یک ماه اخیر مدیریت بازار تلاش کرده تعادل بازار را حفظ کند و اجازه ندهد صف خرید در صف های بزرگ شکل بگیرد. این مساله باعث شده عادت خرید سهم بر اساس صف های خرید و فروش از بین برود. البته بازار در این رابطه دچار سرگردانی هم شده است . بنابراین بازارگردان اگر بخواهد کاری کند که قیمت سهمی کاهش پیدا کند نقض غرض کرده است. در واقع بازارگردان باید خودِ سهم را حفظ کند. یا این که بازارگردان کاری کند صف خرید پا برجا باشد باز هم کار درستی نیست زیرا سهم ها باید بر اساس ارزندگی سهام صورت پذیرد. باید سهامداران، فرهنگ با صبر و تامل خرید کردن را در بازار سرمایه یاد بگیرند.
نظرتان درباره سهم های پتروشیمی و پالایشگاهی و به خصوص پالایش یکم چیست؟
پالایش یکم به تنهایی عملیات خاصی را انجام نمی دهد بلکه در بر گیرنده چند پالایشگاه است بنابراین رفتارآن متناسب با رفتار چند پالایشگاه است. در ماه گذشته شاهد بودیم که سهام پالایشگاهی ها برای هر بشکه نفت از ۵ دلارعبور کرد و این خبر خوبی برای سهام شرکت های پالایشگاهی بود.
پالایش یکم هم از قیمت پذیره نویسی پائین تر رفته و سهامدارانی که آن زمان خرید کرده اند زیان دیده اند. بنابراین دولت قصد دارد سهام صندوق های مختلف را با عناوین متفاوت عرضه کند که انتظار می رود مورد استقبال قرار بگیرد و وضعیت سوددهی آنها هم رشد کند.شرکت های پتروشیمی هم در حوزه متانول و اوره و سایر موارد رشد قیمت در بازارهای جهانی داشتند و می توان رشد آنها را در ماههای آینده شاهد بود.
نظرتان درباره صندوق دارا سوم چیست؟ آیا ارزندگی دارد و چقدر مورد استقبال قرار می گیرد؟
دارا سوم هم مانند دارا یکم دربرگیرنده ی سهام بانکی و بیمه خواهد بود و تا حد زیادی با دارا یکم مشابهت دارد.استقبال و عدم استقبال از این صندوق به وضعیت بازار و تخفیفی که بازار برای این صندوق در نظر می گیرد بستگی دارد.
دارایکم الان به ارزندگی رسیده و برای خرید مناسب است یا این که همچنان سیر نزولی دارد؟
دارایکم هم متاثر از سهام هایی است که در دل آن قرار دارند . شرکت های بانکی و بیمه ای با توجه به پایان سال وضعیت خوبی دارند. الان هم لایحه بودجه در میان است و برآوردی که از ارز ۱۱ هزار تومانی شده باز تاثیر مثبتی بر روی سهام بانکی و به خصوص بانک ملت خواهد داشت و با تاثیرات مثبت بانک ها شرایط دارایکم هم مثبت خواهد بود.
کسری بودجه برای بازار سرمایه تاثیرات مثبتی بر جای می گذارد یا منفی؟
ذات کسری بودجه پدیده نگران کننده ای نیست بلکه نحوه کسری بودجه است که بر روی اقتصاد کشور تاثیر می گذارد. با توجه به این که ما به بازارهای مالی جهانی دسترسی نداریم و بازار، بدهی کشور چنان توسعه یافته نیست و راحت ترین کار برای کسری بودجه استقراض از بانک مرکزی است . این نحوه تامین کسری بودجه برای ما نگران کننده است و همیشه هم اثرات آنرا دیده ایم. ولی بازار سرمایه از دارایی های فیزیکی تشکیل شده و تورم باعث افزایش ارزش اسمی دارائی ها می شود که سهام هم یکی از این دارائی ها است. بنابراین می توان انتظار داشت بازار سرمایه سال آینده هم با رشد خوبی مواجه باشد.
رشدی که برای سال آینده بازار پیش بینی می شود مانند بهار و تابستان امسال شارپی خواهد بود یا مانند چند ماه گذشته متعادل؟
پیش بینی کردن برای سال آینده از الان ممکن نیست زیرا ریسک های داخل بازار همچنان وجود دارد . بحث انتخابات ریاست جمهوری سال آینده و سالگرد ترور سردار سلیمانی در پیش است. و ممکن است آمریکائیها مسائلی را در منطقه ایجاد کرده و آنرا منتسب به ایران کنند. بنابراین ریسک های زیادی پیش رو است که از الان نمی توان وضعیت سال آینده بازار را پیش بینی کرد. اما رشد شدید شاخص همیشه متاثر از تورم است و بهتر است به جای این که به رشد شاخص توجه شود رشد بازدهی بازار مورد توجه قرار گیرد.
آیا تهدیدهایی که در پیش است موجب می شود که بازار مجددا نزولی شود؟
این مساله بستگی به احتمال وقوع و نحوه وقوع آنها دارد ولی به هر حال چه مسائل امنیت داخلی و چه خارجی واقع شود ریسکی ایجاد می کند. بنابراین ریسک هایی که ممکن است ایجاد شود همه آنها به مدیریت ریسک ها بستگی دارد. باید سرمایه گذاران به این مساله توجه داشته باشند که همه سرمایه خودشان را در جایی نگذارند که ریسک های خارج از بازار آنها را تحت تاثیر قرار دهد. خوشبختانه الان در بازار ابزارهای غیر سهامی هم داریم مانند صندوق طلا که اگر برای شرکت ها مشکلی ایجاد شود طلا را محل امنی برای سرمایه گذاری معرفی می کنند که بخشی از سرمایه می تواند به شکل صندوق طلا نگه داری شود و در صورت رخداد ریسک هایی که بر وضعیت سهام تاثیر می گذارند سرمایه افراد ایمنی داشته باشد.
باوری در بازار شکل گرفته که شاخص تا یک میلیون و ۶۰۰ می تواند رشد کند و کمتر از یک میلیون و ۴۰۰ هم نمی آید چقدر طول می کشد که مقاومت یک میلیون ۶۰۰ شکسته شود؟
طی دو ماه گذشته مشاهده شد بازارسرمایه تا حدی مدیریت و یا مهندسی می شود و طی دو ماه گذشته سعی شد تعادل بازار حفظ شود وهمین مساله موجب شد باورها شکل بگیرد و یک کف و سقفی برای شاخص در نظر گرفته شود. بنابراین نمی توان برای بازار حکم صادر کرد که تا کی نزولی باشد و کی صعودی؟ یا تا کجا امکان صعود و نزول دارد؟ چرا که عوامل مختلفی بر بازار تاثیر می گذارد. در شرایط عادی که اختلاف خاصی در بازار ایجاد نشده می توان با ابزارهای گوناگونی مانند بازارگردانی یا سرمایه گذاری نهادی برای بازار سقف یا کفی در نظر گرفت. اما این مدیریت خطراتی را هم در پی دارد. بازار باید به نحوی مدیریت شود که شرکت های بزرگ هم به نسبت تحولات بنیادی خودشان امکان رشد پیدا کنند. چرا که اگر شرکت های بزرگ رشد متناسبی داشته باشند باعث رشد شاخص کل هم می شوند . اما نکته ای که باید در نظر گرفت این این است که امکان فعالیت و تحلیل بین سهم های مختلف و جا به جایی نقدینگی بین گروه های مختلف وجود داشته باشد. اگر بازار حالت تعادلی داشته باشد و میزان تحلیل برای گروه های مختلف وجود داشته باشد گروه های حرفه ای امکان کسب بازده اندازه ریسک خود خواهند داشت. افرادی هم که فرصت کمتری برای تحلیل و کسب دانش دارند بهتر است از صندوق ها استفاده کنند.
اگر امریکا به برجام برگردد بر بازار سرمایه ما چه تاثیراتی می گذارد؟
شکل این بازگشت بسیار مهم است زیرا می بینیم که سیگنال هایی از طرف های اروپا داده شده است که این بازگشت بدون قید و شرط باشد که اگر این گونه باشد ایران هم باز می گردد و با برداشته شدن تحریم ها قطعا شرایط بازار سرمایه بهتر می شود. زیرا خروج امریکا از برجام باعث توقف بسیاری از طرح های توسعه ای شد.
شرکت های پتروشیمی، شرکت های صادرکننده و بسیاری دیگر از شرکت نتوانستند به خوبی پیشرفت و فعالیت کنند و مشکل جا به جایی پول هم وجود داشت که با برداشته شدن تحریم ها قطعا این موارد برطرف خواهد شد.
برجام بر بازار طلا و سکه و ارز چه تاثیراتی خواهد گذاشت؟
بازار سکه و طلا متاثر از قیمت جهانی و نرخ دلاراست اما تا محدوده ۱۸۰۰ دلار برای هر انس طلا می توان پیش بینی کرد.
اگر کاهش بودجه و تامین بودجه درسال آینده ادامه پیدا کند انتظار می رود باز هم نرخ دلار افزایش هایی را داشته باشد اما اگر نرخ ارز کاهش شدید داشته باشد زنجیره تامین در اقتصاد کشور تا حدود زیادی دچارمشکل می شود. زیرا وارد کننده اگر با دلار ۲۲ تومانی جنسی را وارد کرده باشد اگر نرخ دلار به ۱۵ دلار کاهش پیدا کند سرمایه گذاران تا حد زیادی از فروش دارائی خود خودداری می کنند. خود دولت هم برای فروش دارائی های ارزی خودش هم ریال کمتری نصیبش می شود. بنابراین دولت هم تمایلی به کاهش قیمت دلار بیش از این نخواهد داشت . البته با بازگشت به برجام شاید کاهش قیمت دلار به طور مقطعی خواهیم بود اما به طور کلی و طولانی مدت با کاهش قیمت دلار رو به رو نخواهیم بود.
بازار نسبت به شایعات خیلی واکنش نشان می دهد در حالی که وضعیت کاموتی های جهانی شرایط خوبی بوده است علت تاثیر پذیری بازار از شایعات چیست در حالی که از بازارهای جهانی تاثیر نمی پذیرد؟
سال گذشته نسبت "پی بی ای" رشد کرد و بازار مبنای ارزش گذاری خود را از سود آوری پی بی ای تغییر داد بنابراین وقتی ملاک دارایی ملاک ارزش گذاری قرار می گیرد اگر سودآوری ۲۰ درصد هم رشد کند پی بی ای از منظر سود آوری جذابیتی پیدا نمی کند بنابراین در سال جاری بیشتر نگاه به ارزش دارایی ها بود. اما توجه به شایعات به خاطر رفتار توده وار سرمایه گذاران در بازار سرمایه است که تا حد زیادی به افتی به نام حد نوسان و حجم مبنا بر می گردد.
بهناز صفری