بازدهی بورس یعنی چه + بهترین روش برای محاسبه

روش های محاسبه بازدهی بورس چگونه می باشد ؟

چهار روش برای محاسبه کردن بازده سهام وجود دارد که قرار است ما در این مطلب به صورت تعریفی و همین طور فرمولی به توضیح کاربرد بازدهی بورس و روش‌های محاسبه آن خواهیم پرداخت که به قرار زیر هستند:

• روش سود بر قیمت

در روش نسبت سود بر قیمت بازده سهام سهامدار برای یک دوره مشخص به قرار روبرو معین میشود: ke=e/p

Ke که عبارت است از  بازده هر سهم

E  که عبارت است از سود سالیانه هر سهم

P  که عبارت است از قیمت خرید سهم ارزش بازار) نکته : در این فرمول تغییرات قیمتی سهام در نظر گرفته نشده است در حالی که قسمت مهمـی از افـزایش دارایی ســهامداران سر منشاْ گرفته از تغییــرات قیمــتی ســهامدار بازار بورس است و ایــن روش تاکنون کمتــر مورد استقبال سرمایه گذاران قرار گرفته است)

• روش پیش بینی سود نقدی

بازدهی بورس یعنی چه ؟ در این روش فرض بر این هست که سهامدار، سهماش را برای همیشه نگهـداری مـیکنـد به همین جهت منفعت ناشی از تغییرات قیمتی سهام او نیز (به خاط عدم مبادله سهم) هیچ گاه به سهامدار تعلق نمی‌گیرد، همین طور سهامی که دارای افزایش سرمایه است ، به جهت عدم احتمال فروش در آینده قابل پیش بینی، به فروش نمی‌رود. به همین خاطر تنهـا منفعتـی کـه از خریـدن و نگهـداری این نوع سـهام نصیب سرمایه گذار می گردد، سود نقدی (یا سود تقسیمی) آن است. در این روش، برای محاسبه نمودن بازده سهامدار از فرمول زیر استفاده می گردد:

فرمول پیش بینی سودنقدی عبارت است از Ke : نرخ بازده مورد نظر سهامداران Dt: سود نقدی در پایان سال .P : قیمت هر سهم در اوایل دوره.

اگر سهامداران منتظر سود نقدی به همراه رشد سالیانه ثـابتی باشد، محاسبه بازدهی بورس بـه شکل زیر محاسبه می شود:

فرمول بازده سهام با رشد سالیانه ثـابت و مدل ارائه شده گوردون D1: سود تقسیمی هر سهم g : نرخ رشد سود تقسیمی هر سهم.

مدل بالا به مدل گوردون شهرت دارد و یکی از مدل های معمولی برای محاسـبه نمودن بـازده مـورد نظر سهام داران است. برای یک دوره زمانی سه ساله مدل ارائه شده گوردون به این شرح است:

نکته : محاسبه بازدهی بورس این مدل بازده بیشتر مورد استفاده سرمایه گذارانی هست کـه سـهام را بـه جهت نگهداری بلند مدت خریداری می نمایند و هدف آن ها در واقع سفته بازی سـهام در زمان کوتـاه نیسـت. بر این منوال فرض بر این هست که سهام در اوایل یک دوره ای مشخص خریـداری شـده و در انتهای همان دوره نیز به فروش می‌رسد. این الگو برای محاسبه بازده مورد نظر در پروسه محاسـبه میانگین موزون هزینه های سرمایه‌ای استفاده گشته است.

• روش بازده کل (یا بازده واقعی)

در این روش، بازده سهام از نظرگاه شرکت برای سهامداران محاسبه مـی گردد. بـازده یـک سهم از دو بخش عمـده تشـکیل شده است:

• بازده ناشی از دریافت نمودن سود سهام
• بازده ناشی از افزایش نرخ قیمت سهام در پایان دوره نسبت به ابتدای دوره

بازده واقعی یا همان بازده کل، مجموعه مزایایی هست که در طول یک سال بـه سـهام تعلـق مـی گیـرد.  مجموعه این مزایا شامل مواردی به قرار زیر است.

1. سود نقدی خالص هریک از ورقه سهام که بر طبق مصوبه مجمع عمومی به صاحبان سهام پرداخت می گردد.
2. افزایشی که نرخ قیمت سهام در پایان سال مالی نسبت به اوایل سال دارد.
3. مزایای ناشی از حق تقدم خریداری سهام که قابل تقویم به ارزش ریالی را دارا است.
4. مزایایی که از سود سهمی یا سهام جایزه جاری می شود.

فرمول محاسبه این روش به قرار ذیل است:

فرمول بازده واقعی یا بازده کل Re که عبارت است از بازده کل سهام نسبت به نخستین نرخ قیمت در اوایل دوره. پیش از تجزیه و بررسی این روش می‌بایستی تا شرح مختصـری دربـاره هـر نوع از اجـزاء تشکیل دهنده آن را بدانیم:

سود نقدی چیست ؟

سود نقدی، سود مصوب شده در مجمـع عمـومی صـاحبان سـهام برای تقسیم نمودن بین سهامداران هست. سود نقدی از تقسیم کردن آن برتعداد ورقه سهام شرکت، سود هر سهم جاری می‌شود.

مزایای حق تقدم کدامند ؟

در محاسبه بازده حقیقی نخست تلاش بر این است که سهامداران از حـق تقدم بهره ببرند، ثانیاً سهامداران حق تقدم خودشان را تا آخر دوره محاسبه، نگهداری و بعد آن را به همراه اصل سهم در بازار به فروش می رسانند. با در نظر گرفتن این موارد ارزش حق تقدم بـه شکل زیر محاسبه می گردد:

درصد افزایش سرمایه × (مبلغ اسمی هر سهم ـ آخرین قیمت سهم در انتهای دوره) = ارزش حق تقدم

مزایای سود سهمی به چه شکلی است ؟

تا به این جا فهمیدید که بازدهی بورس یعنی چه؟ در فرمول محاسبه بازده کل باور کلی بر این هست که سـهامدار، سـود سهمی دریافتی‌اش را تا انتهای دوره نگهداری کرده و بعد آن را به همراه خود سهم و به احتمال قوی حق تقدمشان به فروش می رساند. با این پیش فرض ارزش سود سهمی برای سهامدارن به نرخ قیمت سـهام، در پایـان دوره برای محاسبه در نظر گرفته می شود.

درصد افزایش سرمایه × آخرین قیمت = ارزش سهام جایزه

• روش ارزش ذاتی

کاربرد بازدهی بورس در الگوهای مبتنی بر ارزش ذاتی سهام برخوردار از دو بخش اصلی اند:

1. پیشبینی جریـان هـای نقـدی آینـده.
2. نرخ تنزیلی که با کمک گرفتن از آن ، ارزش کنونی این جریان هـای نقـدی مورد محاسـبه واقع مـی شـود.

اغلب در روش مبتنی بر ارزش ذاتی پیش بینی می شـود کـه جریـآن هـای نقـدی آینده را می شود تـخمین زد. کاربرد بازدهی بورس در روش ارزش ذاتی بر این باور مبتنی شده کـه سـرمایه گـذاران از ریسـک هـای مربـوط بـه خرید دارایی های مالی خود آگاهی فراوان دارند و نـرخ تنزیلـی کـه آن هـا بـرای مشخص نمودن ارزش کنونی بـه کـار گرفته می شوند که معکوس کننده درجه ریسک این اوراق هست.

اوراق بهادار دارای ریسک های گوناگونی است چون ریسک مـالی و تجاری، ریسک نوسان نرخ بهره، ریسک تورم می شود . اگر فرد تنها در یک نوع اوراق بهـادار سرمایه گذاری کند نرخ تأمین مالی که مورد بهره قرار می دهـد انعکاس کـل ریسـک آن اوراق است. اگر آن اوراق بهادار بخشی از یک مجموعه (پرتفـوی) باشـد، نـرخ تنزیل بر طبق ریسک سیستماتیک آن اوراق مشخص می شود.

عوامل موثر در بازده سهام

بازدهی بورس یعنی چه؟ بر طبق پیشینۀ پژوهش و مرور کامل مطالعات صورت پذیرفته در حوزه عوامل موثر در بازده سهام شرکت‏های پذیرفته‌ شده در بازار بورس تهران، عوامل گوناگونی در بازده سهام  تأثیر دارند؛ ولی به صورت کلی ویژه ‏ترین این عوامل عبارتند از: نسبت‏ های اهرمی، ‏نسبت های نقدینگی،  نسبت‏ های سودآوری، نسبت‏ های فعالیت،  نسبت‏ های بازار، نسبت‏ های واقف بر جریان ‏های نقدی، شاخص ‏های ریسک، مدیریت سود، پیش‌بینی سود، سرمایه ‏گذاری حقیقی و ویژگی ‏های شرکت هستند. بر این طبق، فرضیه ‏های پژوهش به‌ قرار زیر هستند:

• نسبت‏ های نقدینگی در بازده ورقه سهام شرکت‏ ها موثر هستند.
• نسبت‏ های اهرمی در بازده ورقه سهام شرکت ‏ها موثر هستند.
• نسبت‏ های فعالیت در بازده ورقه سهام شرکت ها موثر هستند.
• نسبت‏ های سودآوری در بازده ورقه سهام شرکت ‏ها موثر هستند.

خلاصه

همان طور که گفته شد، سعی شد توضیح داده شود که بازدهی بورس یعنی چه در اصل، بازده واقعی میزان عملی و حقیقی بازده‌ای هست که سرمایه‌گذار به دلیل سرمایه‌گذاری خود در پایان مدت سرمایه‌گذاری‌اش کسب می‌کند. در فرمول محاسبه بازده سـهامدار، سـود دریافتی‌ را تا انتهای دوره نگهداری کرده و بعد آن را به فروش می رساند. این بازده روش‌های محاسبه گوناگنانی دارد که هر یک برای مشخص نمودن سود حاصله از سهام برای افراد قابل استفاده هستند.