تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۴۰۰ - ۰۹:۳۸

هر چند که بودجه نقش بسیار مهمی در اقتصاد کشور دارد و می‌تواند دورنمای مالی سال را مشخص کند اما امسال به دو دلیل، اثرگذاری کمتری بر روند بازار سرمایه و آینده اقتصادی کشور خواهد داشت.

به گزارش صدای بورس طولانی شدن اختلاف نظرات بین دولت و مجلس بر سر بودجه باعث شد که رفت و آمدهای بودجه‌ای پروسه طولانی‌تری را به خود اختصاص دهد و همین موضوع از تب و تاب بودجه تا حدودی کاست. علاوه بر این باید به این نکته نیز توجه داشت که در سال  ۹۹ بازار سرمایه  از آیتم‌های بسیاری متاثر شد که به همین دلیل تاثیر بودجه را تا حد زیادی پوشش داد.
یکی از مهمترین آیتم‌هایی که بازار سرمایه به شدت تحت تاثیر آن قرار گرفت را باید خروج پول حقیقی از بازار دانست.فارغ از در نظر گرفتن هر متغیر بنیادی که البته بودجه یک متغیر کلان اقتصادی است اما باید گفت به حدی آیتم‌های اثرگذار بر بورس در سال۹۹ گسترده بود که در شرایط فعلی حتی متغیرهای سودآوری شرکت‌ها و گزارشات مثبت آن‌ها نیز مورد توجه قرار نمی‌گیرد. در واقع باید به این نکته توجه کرد که درست است  در سال‌های گذشته نقش بودجه در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران قالب بود، ولی امسال مواردی به جز بودجه  اثرگذاری بیشتری را بر سرمایه‌گذاری، سهامداران و به طور کلی روند بازار  اعمال کرد. هر چند در دل بودجه۱۴۰۰ موضوعاتی نظیر اثراتی از آینده نرخ دلار استخراج می‌شود ولی امسال بازار سرمایه خیلی اثر قابل توجه مثبت یا منفی از بودجه دریافت نکرد.
با توجه به این مسائل، لازم است که در خصوص بودجه ۱۴۰۰ انتشار اوراق که به عنوان یکی از منابع اصلی دولت برای کسب درآمد بوده است را لحاظ کرد چرا که قطعا این مساله اثرگذاری خود را بر بازار سرمایه داشته، چراکه  انتشار اوراق بر بازار سرمایه در سال‌های اخیر نیز اثرگذار بوده است.
بخش بزرگی از مشکلات بازار سرمایه را در شرایط فعلی باید به مساله کمرنگ شدن اعتماد مردم نسبت به این بازار   قلمداد کرد. در حقیقت موضوع این است که بخش بزرگی از سهامداران بازار خیلی مشتاق به سرمایه‌گذاری در این بازار نیستند که مصداق این موضوع خروج قابل توجه پول حقیقی در ماه‌های گذشته بوده است. با این وجود باید گفت که مسلما در سال۱۴۰۰ بحث انتشار اوراق بر بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود.هر چند در نیمه دوم  سال آینده دولت  جدید  قطعا با گرایش سیاسی متفاوت روی کار خواهد آمد اما احتمال انتشار اوراق همچنان وجود خواهد داشت .البته به نظر می‌رسد در آن مقطع انتشار اوراق با صبوری بیشتری شکل بگیرد ولی ممکن است گشایش‌های سیاسی احتمالی سبب شود که چنین اتفاقی رخ ندهد.
اگر از مساله انتشار اوراق عبور کنیم و موضوع مالیات را در بودجه ۱۴۰۰ مورد ارزیابی قرار دهیم.موضوع قابل توجهی که در خصوص مالیات شرکت‌های بورسی و یا مسائل مالیاتی که بر سرمایه‌گذاری در بورس اثرگذار باشد، در بودجه ۱۴۰۰ به چشم نمی‌خورد. هر چند درآمدهای مالیاتی دیگری که از سمت فرار مالیاتی و موارد این چنینی حاصل می‌شود در بودجه ۱۴۰۰ مورد توجه بیشتری قرار گرفته است .البته این موارد همواره وجود داشته  و ما هر ساله در زیرساخت‌های مالیاتی مشکلات اساسی و دیرینه‌ای داشته‌ایم و فقط شرکت‌ها و بخش شفاف اقتصاد ما مالیات می‌دهند و برای بخش غیرشفاف اقتصاد ، همچنان زیرساخت مناسبی برای دریافت مالیات وجود ندارد.
در بودجه ۱۴۰۰ تصمیمات در خصوص نرخ حامل‌های انرژی تاثیرگذار است.تصمیماتی در مورد نرخ حامل‌های انرژی صنایع پتروشیمی و فولاد گرفته شده است اما اگر بخواهیم از لحاظ تحلیلی و بنیادی به این مسائل نگاه کنیم با توجه به اینکه این قیمت‌ها افزایش پیدا کرده اما تاثیرات جدی و قابل توجهی بر سودآوری شرکت‌ها  ندارد.در سال‌های گذشته تغییرات قیمتی در نرخ حامل‌های انرژی یا بهره مالکانه و غیره می‌توانست سودآوری این شرکت‌ها را تا حد بسیاری تحت‌الشعاع خود قرار دهد ولی امسال  این موضوع چنین تاثیری نداشته و در بودجه ۱۴۰۰ نیز این تاثیر، خیلی قابل توجه نیست. این موضوع برای شرکت‌های بورسی با توجه به اثر پوششی قیمت‌های فروش و نرخ‌های جهانی در حالی که  افزایش  نرخ حامل‌های انرژی نیز بر آن‌ها اعمال شود تاثیر قابل توجهی بر آن‌ها نخواهد داشت.
با این حال  هرچند بودجه ریل‌گذاری اقتصاد کشور است ولی بودجه ۱۴۰۰ به حدی درگیر مسائل سیاسی و حاشیه‌ای شد که مساله اثرگذاری آن بر بازار به محاق رفته است. هر چند بودجه‌ریزی در کشور ما همواره با مشکلاتی روبه‌رو بوده‌است با این حال این موضوع بر انتشار اوراق اثرگذار است و در دیگر موارد تاثیر چندانی ندارد. اگرچه بودجه سال آینده ریسک جدیدی بر بازار سرمایه نگذاشت اما این موضوع که احتمال کسری بودجه در سال ۱۴۰۰ وجود خواهد داشت و  چشم‌ انتظاری برای کاهش شدید نرخ دلار  که به نظر خیلی انجام شدنی نیست، از دیگر آیتم‌های تاثیرگذار در تعیین روند بازارخواهد بود.

امیر وفائی، قائم مقام مدیرعامل سبدگردان الگوریتم
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۳