طبیعتا سود تحقق یافته در شرکتها در نخستین گام بین سهامداران تقسیم میشود یا انباشته و به برنامههای توسعهای شرکت و پروژههایی که در دست دارند، تخصیص پیدا میکند. به هر میزان که وضعیت نقدینگی شرکتها بهتر باشد برای راهاندازی طرحهای توسعهای خود و سرمایهگذاری جدید در تأمین مالی با مشکلات کمتری مواجه میشوند و بدون تحمیل هزینههای مالی سنگین میتوانند پروژههای خود را راهبری کنند و پیش ببرند.
اما اگر شرکتها از لحاظ نقدینگی بنیه مالی قوی نداشته باشند طبیعی است که مجبورند برای اجرای پروژههایشان بهسراغ استفاده از روشهای تأمین مالی مختلف بروند و طبیعتا از این محل هزینههای مالی مختلفی را متحمل شوند که میتواند ریسکهای مالی آنها را نیز افزایش دهد. هنگامی که شرکتها قدرت نقدینگی خوبی داشته باشند میتوانند از این موضوع در بهبود وضعیت بهای تمام شده و خریدهای خود بهرهبرداری کنند و از این محل، سودهای خود را در بعضی از صنایع افزایش و از مزایای نقدینگی خوب در تقویت قدرت چانهزنی با شرکا، تأمینکنندگان و مشتریانشان استفاده و منافع اقتصادی بیشتری را نصیب بنگاه خود کنند. همچنین میتوانند از فرصتهای سرمایهگذاری که در زنجیره ارزش خود پیش میآید بهرهبرداری کرده و منافع بزرگتری را برای بنگاه خود رقم زنند. اما افزایش سود تقسیمی برای سرمایهگذاران خرد اغلب جذابتر است هرچند که به میزان سود تقسیمی، سهمها ریزش قیمتی را تجربه میکنند. اما از آنجایی که اگر چشمانداز سودآوری بنگاه مثبت باشد خیلی زود میتواند کاهش قیمت ناشی از سود تقسیمی را جبران کند، گروه زیادی از سرمایهگذاران در تصمیمگیریهایشان به سود تقسیمی اهمیت زیادی میدهند. پیشینه شرکت در تقسیم سود نقدی و کیفیت و پایدار بودن چشمانداز سودآوری نیز برای گروهی از سرمایهگذاران حقوقی و نهادی حائز اهمیت است و از تصمیم حضور پررنگتر آنها در سهام شرکتهایی با این ویژگیها پشتیبانی میکند. اما در خصوص ترغیب شرکتها و سهامداران آنها به کاهش سود تقسیمی مواردی نظیر عملکرد قبلی مدیران در استفاده از منابع در اختیار و بازده حاصل از سرمایهگذاریهای پیشین آنها، رویکرد مدیران به میزان و نحوه اعمال افزایش سرمایهها، برنامههای آتی شرکت و بهرهوری نقدینگی بنگاه در کنار لحاظ کردن مشوقهای مختلف حاکمیتی نظیر معافیتهای مالیاتی ناشی از جهش سودآوری، توسعه و یا اعمال افزایش سرمایه از محل سود انباشته و بهبود رتبه اعتباری بنگاهها و ... حائز اهمیت است. همچنین شفافسازی مدیران بنگاهها در خصوص برنامههایشان برای تخصیص سود نقدی تقسیم نشده و اثرات احتمالی آن بر سودآوری آتی بنگاه و به تبع آن ارزش آتی سهام شرکت میتواند به جلب اعتماد سهامداران و حمایت آنها از کاهش تقسیم سود نقدی مؤثر باشد و بهنظر میرسد بتوانند رضایت سهامداران عمده و خرد را در تخصیص قسمت بزرگی از سود حاصله به سود انباشته جهت تقویت قوای مالی شرکت جلب کنند.
احسان رضاپور، مدیرعامل شرکت بتیکو
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس، شماره ۳۹۸