حبیب علیزاده- گزارش چشم‌انداز بازارهای کالای بانک جهانی که چندی قبل منتشر شد، نشان می‌دهد اقتصاد جهان در مسیر احیا قرار دارد و نرخ رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۱ با افزایش قابل توجهی روبه‌رو خواهد شد.
با این حال، تحقق این پیش‌بینی به چند عامل مهم بستگی دارد: نخست، ادامه روند واکسیناسیون و پیشرفت در مهار بیماری کرونا؛ دوم، تداوم برنامه‌ها و اقدامات حمایتی در اقتصادهای توسعه‌یافته و سوم، سیاست‌های تولیدی در کشورهای تولیدکننده اصلی کامودیتی‌ها.
بررسی روند نوسان قیمت کامودیتی‌ها از آوریل ۲۰۲۰ تاکنون نشان می‌دهد که قیمت بیشتر کالاها به سطح پیش از همه‌گیری کرونا رسیده است. به طور کلی انتظار می‌رود که میانگین قیمت‌های انرژی در سال ۲۰۲۱ بیش از یک سوم میانگین قیمت‌های سال گذشته باشد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که قیمت فلزات ۳۰ درصد و قیمت محصولات کشاورزی ۱۴ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ رشد داشته باشند. به باور کارشناسان، افزایش فعالیت‌های اقتصادی و عوامل مربوط به بخش عرضه، به ویژه برای نفت خام، مس و برخی محصولات غذایی، از جمله دلایل رشد قیمت‌ها به شمار می‌روند. یک مقام بانک جهانی در این باره گفت: برنامه واکسیناسیون همچنان ادامه دارد و رشد اقتصادی جهان تاکنون بیش از حد انتظار بوده است. با این حال، پایداری روند بهبود اقتصاد جهان بسیار شکننده است.
رشد عمومی قیمت‌ها
همانگونه که در نمودار شماره یک مشاهده می‌شود، قیمت کالاها در سه گروه انرژی، فلزات و کشاورزی به بالای سطوح ثبت شده در یک سال قبل رسیده است. این موضوع به ویژه درباره نفت خام بیش از همه نمود دارد. یک سال قبل، قیمت این کالای استراتژیک با سقوط شدیدی مواجه شده بود اما با افزایش نسبی تقاضا و سیاست‌های تولید گروه اوپک پلاس (کاهش تولید و عرضه نفت) در مسیر رشد قرار گرفت. البته به دلیل ظرفیت بالای مازاد تولید کشورهای تولیدکننده، این احتمال وجود دارد که افزایش قیمت نفت متوقف یا محدود شود. با این حال در صورت کنترل میزان تولید، انتظار می‌رود که با رشد آرام تقاضا به دلیل رفع محدودیت‌های کرونایی و تداوم سیاست‌های عرضه اوپک پلاس، روند صعودی قیمت نفت خام در سال ۲۰۲۱ ادامه پیدا کند. بر این اساس، میانگین قیمت هر بشکه نفت برنت برای سال جاری بیش از ۶۵ دلار پیش‌بینی می‌شود.
حال خوش فلزات
در سه ماه نخست امسال، روند صعودی قیمت فلزات ادامه یافت و از سطوح پیش از بحران کرونا گذشت. علت این اتفاق، افزایش تقاضای چین، بهبود اقتصاد جهان و اختلال در روند عرضه برخی فلزات بوده است. در ماه مارس، قیمت مس، قلع و سنگ آهن به بالاترین سطح در ۱۰ سال گذشته رسید. به گفته کارشناسان، لایحه زیرساختی دولت آمریکا و برنامه جهانی‌گذار به انرژی سبز می‌توانند به رشد هر چه بیشتر قیمت فلزات کمک کنند. در نمودار ۲ روند حرکت قیمت مس و شاخص مدیران خرید از سال ۲۰۱۸ تاکنون مشاهده می‌شود.
در اوج ۷ ساله
در سه ماه نخست ۲۰۲۱ شاخص قیمت کشاورزی بانک جهانی به بیش از ۹ درصد رشد فصلی دست یافت. در حال حاضر قیمت کالاهای کشاورزی نسبت به سال قبل بیش از ۲۰ درصد افزایش نشان می‌دهند و تقریبا در بالاترین سطح ۷ سال گذشته قرار دارند. به گفته کارشناسان، عوامل متعددی در رشد قیمت کالاهای کشاورزی نقش داشتند که از مهمترین آنها می‌توان به کمبود عرضه (به ویژه ذرت و دانه سویا)، تقاضای قوی چین و کاهش ارزش دلار اشاره کرد. روند حرکت قیمت برخی کالاهای کشاورزی در نمودار ۳ قابل مشاهده است.
کم فروغ شدن طلا
در سه ماه نخست امسال به دلیل افزایش نرخ بازده اوراق دولتی آمریکا، تقاضا برای طلا از سوی سرمایه‌گذاران کاهش یافت. به همین دلیل قیمت این فلز ارزشمند تا ۴ درصد افت کرد. افزایش نرخ بازده اوراق قرضه آمریکا از جذابیت طلا به عنوان ابزار سرمایه‌گذاری و سپر تورمی کم می‌کند. همچنین در چند ماه گذشته اندوخته صندوق‌های ETF با پشتوانه طلا به شدت کاهش یافته و حجم خرید طلای بانک‌های مرکزی نیز روندی نزولی داشته است. با این حال، برخی پیش‌بینی‌ها از رشد دوباره قیمت طلا در پایان امسال یا اوایل سال آینده حکایت می‌کنند.
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۳۹۹