ثبات قوانین در بازارهایی مانند بورس که مردم قصد سرمایه‌گذاری در آن را دارند از اهمیت بالایی برخوردار است. تغییر در قوانین و مقررات بازارهای مالی علاوه بر سردرگمی، سرمایه‌گذاران را با ضرر و زیان مالی مواجه می‌کند و آنان را از سرمایه‌گذاری در این بازارها مانند بورس، مسکن و ... پراکنده و دور می‌کند.
اهمیت ثبات قوانین هنگامی که سرمایه‌گذاران خارجی نیز در بازار وجود دارند حساس‌تر و بیشتر می‌شود زیرا برای آنان این موضوع بسیار حائز اهمیت است به‌خصوص که در حال حاضر به سمت گشایش مذاکرات، برجام، افزایش روابط بین‌الملل و ... پیش می‌رویم و لازم است ثبات در قوانین و مقررات به عادت تبدیل شود. متأسفانه در چند سال اخیر تغییر در قوانین و مقررات بازار سرمایه بسیار افزایش پیدا کرد که شاید یکی از دلایل آن این باشد که در این سال‌ها حدود چهار رئیس در سازمان بورس عوض شد و هرکدام تدابیر و تغییرات خاص خود را اعمال و اجرا کردند و همین موضوع باعث ایجاد سردرگمی در سرمایه‌گذاران شد؛ هنگامی که یک تیم در رأس کار باشد معمولا تغییرات زیادی صورت نمی‌گیرد اما وقتی تیم‌ها متعدد عوض می‌شوند این تغییرات دو چندان می‌شود. یکی دیگر از دلایل تغییرات زیاد در بورس این است که مدیران برنامه‌ریزی‌های بلندمدت برای بازار نمی‌کنند، به همین جهت با یک سری دستورات و تدابیر خلق‌الساعه و کوتاه‌مدت به استقبال مسائل و مشکلات بازار می‌روند زیرا خود نیز به این موضوع آگاه هستند که ممکن است چند ماه دیگر از سمت خود جابجا شوند به همین جهت کمتر سراغ برنامه‌های بلند مدت می‌روند.
اما بازاری که برنامه‌ریزی و استراتژی بلندمدت داشته باشد نیازمند این‌گونه تغییرات سریع قوانین نیست، هنگامی که عمر مدیریت کوتاه باشد حتما عمر برنامه‌ریزی مدیریت هم کوتاه خواهد بود یعنی مدیران ناچار هستند به‌دلیل اینکه نمی‌دانند آیا ۵ سال آینده همچنان هستند یا خیر برنامه‌های کوتاه مدت ۲تا۳ ماهه وضع کنند. از سوی دیگر احتمال دارد ضعف دانش مدیران و تیم‌ها باعث شده است که این‌گونه قوانین و مقررات خلق‌الساعه و کوتاه‌مدت را وضع کنند. متاسفانه بورس در کشور ما بسیار دولتی است و وزیر اقتصاد می‌تواند در آن بسیار دخالت کند، یکی از ایراداتی که isco سازمان بین‌المللی نهادهای ناظر بورس‌ها در سال‌های پیش به سازمان بورس ما گرفت و سازمان بورس ایران را عضو خود نکرد همین موضوع بود که معتقد بود بورس ایران دولتی است و دو وزیر در شورایعالی بورس هستند و وزیر اقتصاد نیز رئیس شورایعالی بورس است بنابراین می‌گفت دولتی هستید و نهاد مستقل نیستید. در شرایط فعلی این موضوع کاملا قابل درک است و شاهد این خواهیم بود که ۴ ماه دیگر وزیر جدید می‌آید و تغییرات بنیادی رخ می‌دهد، اولین کار این است که رئیس سازمان را عوض می‌کند و بدنه سازمان و تمامی سلیقه‌ها تغییر می‌کنند زیرا تاحدودی سلیقه‌های شخصی و دیدگاه‌های فردی ورود پیدا می‌کند و تبدیل به قانون می‌شود که اصولا نباید اینطور باشد.
بیشتر بخوانید:
«مشترک تدبیرگران فردا» صدرنشین شد
به‌دلیل اینکه بورس ما مستقل از دولت نیست با عوض شدن دولت بورس دچار تغییرات بنیادی می‌شود، ثبات که از بازار برود عده‌ای از سرمایه‌گذاران نیز از بازار سرمایه خارج می‌شوند و بازار خالی از نقدینگی می‌شود و این بسیار به ضرر بورس است. لازم است در بازار جایی به اسم اتاق فکر داشته باشیم که در واقع کار این اتاق فکر ایده‌سازی برای بهبود و گسترش بازار سرمایه است و معمولا تعدادی از افراد خوش‌فکر و صاحب ایده دور هم جمع می‌شوند و توفان فکری ایجاد و ایده‌سازی می‌کنند که چطور بازار سرمایه را توسعه دهند.
در هر بازاری می‌شود اتاق فکر داشت و بازار سرمایه جزو بازارهایی است که حتما به اتاق فکر نیاز دارد. وقتی اتاق فکر نباشد برنامه‌ریزی و راه‌حل‌های بلندمدت هم پیدا نمی‌شود، چون مدیری که می‌خواهد راه‌حل و برنامه‌ریزی بلندمدت داشته باشد با ده‌ها مسئله دیگر رو به‌روست و فرصت نمی‌کند در مورد مشکلات وقت بگذارد، به‌همین خاطر سراغ راه‌حل سریع و کوتاه‌مدت می‌رود و ممکن است بعدا متوجه شود که این راه‌حل اشتباه بوده و آن را تغییر می‌دهد. مانند دامنه نوسان نامتقارن که نقدینگی را کامل از بازار خارج کرد. در سال گذشته به سبب دخالت‌های دولت، شفافیت از بازار رفت و نتیجه آن هم ضرر و زیان‌های متعدد مردم و نبود اطمینان نسبت به بازار بود، در بازار فعلی علاوه بر نبود شفافیت و نقدشوندگی تامین مالی هم انجام نمی‌شود که متاسفانه اینها نتیجه همین قوانین کوتاه‌مدت و خلق‌الساعه است و علت دیگر هم مستقل نبودن بازار سرمایه و شورایعالی بورس است، بورس یک نهاد مستقل خود انتظام است و نباید استقلال آن مخدوش شود.
اگر این روند ادامه‌دار باشد بورس بعد از مدتی به نهادی غیرقابل اطمینان برای افراد تبدیل می‌شود و فقط عده‌ای خاص در این بازار خواهند ماند و کارایی بزرگ خود را از دست خواهد داد. بورس یکی از محورهای اصلی توسعه اقتصادی کشور است و اگر این‌گونه با آن بازی شود کارایی این محور از دست می‌رود و بعد از مدتی نمی‌توان از آن برای توسعه و کارهای اقتصادی بنیادی استفاده کارا کرد.
- ابوالفضل شهرآبادی - مدیرعامل شرکت سبدگردان داریک پارس
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۰۰