بعد از مشاهده ترازنامه شرکت، عدد سرفصل “جمع حقوق صاحبان سهام” شرکت برای آخرین دوره را بنویسید. مثلاً فرض کنید که مبلغ جمع حقوق صاحبان سهام این شرکت چیزی معادل ۶۹۶ میلیارد تومان است. در ادامه به صورت کامل به آموزش محاسبه nav در اکسل می پردازیم.
آموزش محاسبه nav در اکسل سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس
در مرحله بعدی بایستی دارایی‌های این شرکت را آپدیت کنید. اگر دارایی‌های این شرکت در ترازنامه را ببینید، از مجموع ۳۵۲ میلیارد تومان دارایی کل این شرکت، مبلغ ۶۴۰ میلیارد تومان را سرمایه‌گذاری‌های این کمپانی تشکیل داده است که می‌بایستی تا اندازه نیاز این عدد به روز شود. برای به روزکردن این عدد می‌شود از شکل وضعیت پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری بهره‌برداری کرد.
پس از آموزش محاسبه nav در اکسل، می‌بایستی بدانید که شرکت‌های سرمایه‌گذاری وظیفه دارند در گزارشی به صورت ماهانه آخرین وضعیت پرتفویشان را بر روی کدال انتشار دهند. در این گزارش شرکت‌های سرمایه‌پذیر، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، قیمت تمام شده خرید سهام آن‌ها، تعداد سهام تحت تملک خود در آن‌ها و … را به اطلاع همه برسانند. مطالعه مقاله "تعداد سهام پرتفوی" میتواند مفید باشد.
یک شرکت سرمایه‌گذاری احتمال دارد در ۵۰ ، ۱۰۰ ، ۲۰۰ یا هر میزان دیگری از شرکت‌های متعدد سرمایه‌گذاری کند.
توضیح محاسبه nav در اکسل
محاسبه nav در اکسل نیازمند مقداتی هست که ابتدا باید از آن‌ها اطاع داشته باشید. به طور مثال شرکت پارس توشه در بخش توضیحات کدال خودش بیان کرده است که در پرتفوی خودشان از سهام چه شرکت‌هایی خریداری کرده است و همین طور این که چه شرکت‌هایی تحت تملک خودشان است.
در پرتفوی این شرکت در کدال بیان شده است که، درصد مالکیت شرکت از سهام خریداری شده، قیمت تمام شده هر سهم که خریده شده است برای پارس توشه و همچنین ارزش روز سهام این کمپانی در تاریخ پایان دوره (انتهای ماه) به چه صورتی است. در ستون انتهایی این مشصات در سامانه کدال هم مبلغ کاهش یا افزایش ارزش سهامی که به خرید رفته است، برای هر شرکت بیان می‌شود. جهت آشنایی بیشتر با کدال مطالعه مقاله "کدال افزایش سرمایه" را به شما پیشنهاد می کنیم.
کاری که یک سرمایه‌گذار می‌بایستی به ان عمل کند در اصل به‌روزرسانی ارزش این سرمایه‌گذاری‌ها است. همانطور که بیان شد شرکت سرمایه‌گذاری در بخش وضعیت ماهانه پرتفوی‌اش، ارزش روز سهامی را که دارد بیان می‌کند اما این ارزش ماهی یکبار گزارش می‌شود و می‌توانید اگر اواسط ماه نیاز به بروز کردن اطلاعات داشته باشید، ارزش بازار سهام را از نو آپدیت کنید.
مثلاً، یکی از شرکت‌های زیرمجموعه، پتروشیمی زاگرس را به صورت نمونه مثال می‌زنیم. پارس توشه تعداد ۱.۱۹۸.۱۶۸ سهم این شرکت را در پرتفوی‌اش دارد. قیمت نهایی خرید هر سهم این شرکت برای نماد پارس توشه معادل ۱۲۱.۱۱۵ ریال است. ولی ارزش روز هر سهم پتروشیمی زاگرس در وب سایت رسمی TSETMC معادل ۱۸۰.۸۵۴ ریال است.
برای مابقی سهم‌های پرتفوی پارس توشه هم می‌بایستی به‌همین شکل محاسبه و جمع آن کاهش یا افزایش‌ها با عنوان “ارزش افزوده پرتفوی بورسی” به محاسبات NAV ملزوم گردد. کاهش یا افزایش ارزش روز سهام حدود ۶۳ شرکت زیر مجموعه پرتفوی بورسی شرکت پارس توشه در دی ماه سال گذشته معادل ۵۵.۴۹۰.۶۶۳ میلیون ریال است.
تا اینجای کار، دو قدم از مراحل محاسبه NAV را بیان کردیم: اولی جمع حقوق صاحبان سهام و دومین قدم هم عبارت بود از ارزش افزوده پرتفوی بورسی.
محاسبه nav در اکسل و ارزش روز پرتفوی سهام شرکت های خارج از بورس
در این بخش، در همان گزارش ماهیانه پرتفوی که پیشتر بیان شد؛ اگر به صفحات پایین‌تر بروید، متوجه می‌شید که شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه در سهام بعضی شرکت‌های دیگری نیز سرمایه‌گذاری نموده که سهامشان در بازار بورس معامله نمی‌گردد. به اصطلاح به آن‌ها “پورتفوی خارج از بورس” می‌گویند. حالا می‌بایستی ارزش افزوده پرتفوی خارج از حساب‌های بورس شرکت را هم حساب کنید.
ولی در پرتفوی غیر بورسی به خاطر این که سهام شرکت های پرتفوی به هیچ وجه در بازار معامله نمی‌گردد، قیمت روز سهام هم به راحتی حساب نمی‌شود. برای حساب نمودن نرخ روز سهام غیربورسی می‌شود از نسبت P/E بهره برد. برای حساب نمودن ارزش روز سهام با نسبت P/E نیاز به EPS پیش‌بینی زیرمجموعه‌ها دارید.
این اعداد پیش‌بینی از EPS را هم می‌شود در گزارش پیش‌بینی شرکت مرکزی بررسی کنید. اگر گزارش پیش‌بینی سود شرکت پارس توشه را دیدید، پیش‌بینی EPS هر یک از زیرمجموعه‌های غیربورسی در آن گزارش به صورت دقیق آمده است.
نحوه محاسبه ارزش روز سهام شرکت های خارج از بورس
اکنون برای محاسبه ارزش روز هر سهم به کمک نسبت P/E می‌شود عدد ۵ به عنوان متوسط P/E بازار را در عدد EPS پیش‌بینی زیرمجموعه مورد نظرتان ضرب کنید تا ارزش روز شرکت حاصل شود.
همانطور که بیان شد شرکت بازرگانی پارس شید در گزارش ۶ ماهه منتهی به ۹۹/۰۹/۳۱ این توانایی را داشته که ۲۰۹ ریال EPS کسب کند. اگر در نظر بگیریم که در ۶ ماهه دوم سال نیز بشود همین مقدار سودآوری را در بازار داشته باشد، به همین منوال سود کل سالین شرکت معادل ۴۱۸ ریال است.
محاسبه nav در اکسل و سود (زیان) ریزمعاملات سهام
در مرحله چهارم، از نو به سراغ صورت وضعیت ماهانه پرتفوی بایستی رفت. در صفحات نهایی صورت وضعیت پرتفوی، جدولی با عنوان سهام واگذارشده موجود است. هر یک از سهام واگذارشده معمولاً برخوردار از سود یا زیان واگذاری سهام‌‍‌اند. مشخصات این ویژگی در جدول زیر آماده‌است:
در اصل، در این بخش، نخست می‌بایستی جمع سود (زیان) جاری از فروش (واگذاری) سهام شرکت‌های پرتفوی را به صورت جامع در گزارش‌های ماهیانه شرکت مرکزی که پس از تاریخ ترازنامه فراهم گشه است را جمع‌آوری کنیم. به طور مثال ترازنامه مورد بررسی در مرحله اولیه، برای تاریخ ۳۱ آذرماه ۱۳۹۹ تهیه شده است. ما می‌بایستی تا گزارش‌های ماهیانه منتهی به ۳۱ دی ماه و همچنین گزارش‌های از این پس به بعد را مشاهده کرده و عدد سود سهام حاصل از واگذاری سهام پرتفوی را با هم جمع کنیم:
| سود حاصل از واگذاری سهام پرتفوی | |
| سود حاصل از واگذاری سهام طی دی ماه ۱۳۹۹ | ۳۳.۱۶۰ |
| جمع کل سود حاصل از واگذاری (میلیون ریال) | ۳۳.۱۶۰ |
محاسبه ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها
در آخر، در انتهای گزارش ماهیانه پرتفوی شرکت می‌بایستی به دنبال عددی با عنوان “ذخیره کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌ها” باشید. این عدد در گزارش صورت وضعیت پرتفوی "شرکت سرمایه‌گذاری پارس توشه" معادل عدد صفر است.
موارد ضروری که در محاسبه NAV نادیده می‌گیرند
اگر شرکت مادر (مرکزی/ اصلی) در تاریخ پس از ترازنامه، مجمع عمومی عادی سالیانه (جهت تقسیم سود) برگزار بشود و سودی تقسیم کند، مقدار سود تقسیمی اثر منفی در محاسبات NAV شرکت است و یک آپشن کاهنده است.
احتمال دارد زیرمجموعه‌های اصلی شرکت مرکزی در تاریخ پس از ترازنامه محاسباتی که انجام دادید در NAV، مجمع تقسیم سود برگزار شده است. از آن پس برای این که عدد تقسیم‌شده در صورت سود یا زیان و به تبع آن ترازنامه شرکت مادر قرار نگیرد، می‌بایستی به محاسبات NAV را هم در نظر داشت.
کاهش قیمت سهام شرکت‌ها بعد از تاریخ مجمع به خاطر افزایش سرمایه زیرمجموعه‌های اصلی در محاسبه NAV بسیار با ارزش و مهم است. به همین خاطر می‌بایست این کاهش قیمت با در نظر گرفتن مطالبیاد گرفته شده در مقوله مجامع در محاسباتتان تعدیل بشود.
اگر درصد مالکیت شرکت سرمایه‌گذار در سرمایه‌پذیر بالا باشد (سهام مدیریتی)، برطبق نظر تحلیلگر، قیمت روز سهام زیرمجموعه را می‌شود چند درصدی (حدود ۲۰ الی ۳۰ درصد) بیشتر از قیمت تابلو اصلی پیش بینی شود.
و در آخر...
همچنین برای انجام محاسبات در اکسل نیازمند این هستید تا از فرمول اکسل محاسبه nav کمک بگیرید. با کمک فرمول اکسل محاسبه nav به راحتی می‌توانید کلیه محاسبات خودتان را در اکسل انجام بدهید و به نتیجه برسید.