میانگین کم کردن یعنی چه؟
پیش از آموزش این که میانگین کم کردن یعنی چه و آشنایی با آن، هر معامله‌کننده در بازار سرمایه باید این مطلب را قبول کند که احتمال اشتباه وجود دارد و هیچ فردی حتی متخصصین بازار هم این توانایی را ندارند که ادعا نمایند کلیه معاملاتشان با سود همراه است؛ ولی برای برطرف نمودن این ایراد چه باید کرد؟ آیا باید در این شرایط با زیان از معامله خروج کرد؟ خوشبختانه جواب این قبیل سؤال‌ها خیر است.
در چنین شرایطی راه حل میانگین کم نمودن، روش معدودی از سرمایه گذاران در بازار است؛ ولی می‌بایستی توجه کرد که میانگین کم نمودن در بازار بورس اغلب هم این توانایی را ندارد که کار درستی باشد و البته در مواردی هم می‌تواند شرایط را بدتر کند به همین خاطر می‌بایستی به طور هوشمندانه عمل نموده و اطلاع یابیم چه هنگامی باید میانگین کم نماییم تا زیان معامله‌ی صورت پذیرفته را به سود تبدیل کنیم. در ادامه این مطلب به صورت کامل به آموزش میانگین کم نمودن در بازار می‌پردازیم.
میانگین کم کردن در بورس چیست؟
هنگامی که معامله‌گری بر طبق تحلیل‌های بنیادی برای سهام، را ارزشمند می‌بینیم و به خرید اقدام می‌نماییم ولی به علل مختلف از جمله جو حاکم بر شرایط بازار، اخبار انتشار یافته پیرامون صنعت سهم و...، سهم وارد یک جریان نزولی می‌گردد و افت قیمتی را تجربه می‌کند و اگر سهام‌دار در نرخ پایین مجدداً اقدام به خریداری سهام شرکت مورد نظر نماید، میانگین خرید سهام او کم می‌گردد و با زدن استارت روند صعودی سهم، سهام‌دار سریع‌تر وارد سود می‌شود؛ به این حالت معامله در اصطلاح میانگین کم کردن (averaging down) اطلاق می‌شود.
روش میانگین کم کردن در بورس چیست؟ روش میانگین کم کردن کم کردن تا حدی مانند خرید پله‌ای در بورس است با این تمایز که خرید پله‌ای هنگامی استفاده می‌شود که فعالان پویا در بازار پس از تحلیل سهم و در اوایل ورود به آن به شکل پله‌ای استارت خرید در قیمت‌های گوناگون را بزنند تا از صحت تحلیلشان اطمینان حاصل کنند اما کم نمودن میانگین در بازار بورس در روندهای نزولی حاکم در بازار و هنگامی که سهم با افت قیمتی بسیاری مواجه گشته، بکار می‌رود.
پس تا به این جا فهمیدیدم که میانگین کم کردن در بورس چگونه انجام می‌شود. به همین خاطر در کل، میانگین کم نمودن عبارت است از این که شما کاری می‌کنید پیش از این که نرخ سهم در روند صعودی به قیمت خرید اولیه شما نزدیک شود. نه اینکه منتظر شوید تا قیمت سهمی که دارید به قیمت خرید اولیه شما نزدیک شود تا زیانتان جبران گردد؛ در اصل شما با کم کردن میانگین مدت زمان خارج شدن از زیان را تا حدودی کم می‌نمایید.
میانگین کم کردن در بورس چگونه انجام می‌شود؟
یک فرمول میانگین کم کردن در بازار بورس و اوراق بهادار که اکثر فعالان حرفه‌ای بازار سرمایه از آن بهره می‌برند روش مارتینگل بوده که توسط یک شخص آمریکایی ایجاد شده است. در این الگو شما می‌بایستی سرمایه اولیه‌تان را که برای خرید یک سهم مد نظر گرفته‌اید به بخش‌های نامساوی (از توان‌های ۲) تقسیم نمایید و پس از آن با کاهشی شدن نرخ سهم در قیمت‌های گوناگون بر مبنای این ضرایب که حاصل شده است اقدام به خرید از نو کنید.
مثلاً اگر سهمی را در پله نخست به اندازه ۱۰۰۰ سهم در قیمت ۱۰۰۰ تومان خریده‌اید، و انتظار رشد آن را در مدت زمانی خاص دارید ولی به خاطر علل گوناگون سهم با افت روبرو شد؛ بر طبق این روش کم نمودن میانگین، شما پس از افت ۵ درصدی سهم در قیمت ۹۵۰ تومان می‌بایستی پله دوم خریدتان و به اندازه دو برابر پله پیش یعنی ۲۰۰۰ سهم بخرید.
در گام سوم با افت ۵ درصد دیگر از قیمت سهمتان می‌بایستی به مقدار ۴۰۰۰ سهم دیگر در قیمت ۹۰۲ تومان بخرید؛ به این منوال در این مرحله میانگین قیمت به اتمام رسیده هر سهم برایتان ۹۳۰ تومان تعیین می‌گردد و فقط با رشد ۳.۵ درصدی سهم از این نقطه سودی برایتان حاصل می‌شود و نیازی نیست که سهم به مبلغ ۱۰۰۰ تومان برسد تا خریدتان منجر به سود سرمایه شود.
چه زمانی باید میانگین کم کنیم و چگونه میانگین کم کنیم؟
حقیقت این است که الگوی کم کردن میانگین هم این توانایی را دارد تا ضررتان را کاهش بدهد و هم منجر گردد شما به سود سهام برسید و هم این توانایی را دارد تا باعث شود به مقدار زیانتان اضافه گردد؛ پس پیش از آن که شروع به کم کردن میانگین نمایید می‌بایستی اطلاع داشته باشید که آیا کم کردن میانگین در سهام مد نظرتان خوب است یا خیر و پس از آن در زمان مناسب شروع به کم کردن میانگین نمایید.
تا به این جا چگونه میانگین کم کنیم را فهمیدیم. پس در زمانی که ما از بنیاد یک سهم اطمینان حاصل کنیم و بر طبق تحلیل‌های بنیادی خرید نماییم، مجاز به کم کردن میانگین هستیم به این دلیل که در خیلی از موقعیت‌ها بازار در یک بازه‌ی زمانی کوتاه مدت درباره قیمت بعضی از سهم‌ها دچار اختلال می‌گردد و قیمت بیش از حد افت می‌کند.
اگر شما هم از بنیاد این قبیل سهم‌ها مطمئن باشید، در این شرایط بهترین فرصت برای کم کردن میانگین و شکار سهام است. مشاهده مقاله "انواع تحلیل بنیادی" در خصوص انواع تحلیل در بازار بورس می تواند مفید باشد.
به همین خاطر اگر شما سهمی بنیادی انتخاب نمایید، این توانایی را دارید تا با خیالی آسوده اقدام به کم نمودن میانگین کنید به این خاطر که شرکت در آینده‌ی نه چندان دور شاهد رشد چشمگیری است. برای کم نمودن میانگین هم این توانایی را دارید با بهره‌گیری از تحلیل تکنیکال استراتژی بسیار خوبی را بچینید و در نقاط مناسبی اقدام به این کار نمایید. هم چنین در مقاله "بهترین نرم افزار تحلیل تکنیکال" به صورت کامل به معرفی نرم افزارهای مناسب برای این نوع تحلیل پرداخته ایم.
در نقطه مقابل سهم‌هایی که ارزش حقیقی زیادی ندارند این توانایی را دارند تا با افت‌های قیمتی وحشتناکی که حد و مرزی هم برایشان تصور نمی‌شود، روبرو گردند و اگر شما در این سهم ها به کم کردن میانگین اقدام کنید؛ بعد از آن که شما پله آخرین خود را هم خریداری نمودید باز نیز شاهد افت قیمتی سهم می‌شوید و در نهایت نه تنها کم کردن میانگین به شما کمکی نمی‌کند بلکه به میزان ضررتان نیز اضافه می‌گردد.
بازار بورس جای اشتباه های متوالی نیست
به عنوان یک معامله‌گر باید قبول کنید که احتمال دارد اشتباه نمایید. تمام معامله گران بزرگ دنیا اشتباهاتی کرده‌اند اما تفاوت آنها با معامله‌گران تازه وارد در پذیرفتن اشتباهاتشان است. افراد مبتدی زمانی که ضرر می‌کنند به جای فروش سهمی که دارند می‌خواهند به بازار ثابت نمایند که رئیس کیست؟! این جریان بازار است که اشتباه دارد می‌رود و تحلیل آنها درست است.
اگر معامله‌گران این توهمات را در کاری که می‌کنند داشته باشند تمام سرمایه‌شان را در مدت زمان کمی از دست خواهند داد و در نهایت بازار، جهت حرکت باد، توییت‌های رؤسای کشور یا افزایش گازهای گل خانه‌ای را باعث این ضرر می‌دانند ولی خودشان و تحلیلشان را به هیچ وجه! مطالعه مقاله "تحلیل رفتارشناسی در بورس" را پیشنهاد می کنیم.
این که شما عجولانه و بدون دید کلی یک سهام را خریداری نمایید یا این که یکی از سهام‌های طولانی مدتتان که همچنین سود خیلی زیادی هم از آن حاصل کرده‌اید بر حسب اتفاق به سمت شکست پیش برود، جزء واقعیت‌هایی است که بهترین کار در این هنگام پذیرش آن است! بدترین اقدامی که می‌شود انجام دهید این است که از روی غرورتان حقیقت را انکار کنید و باز با تزریق پول‌های تازه، سرمایه گذاری شکست خورده خودتان را روبه‌جلو ببرید و نفهمید که میانگین کم کردن یعنی چه.
هر زمان که قیمت سهام شما کاهش چشمگیری پیدا کرد، تلاش نمایید دلایل تغییر را ارزیابی کنید که آیا این شرکت جهت سرمایه گذاری برای آینده نزدیک و آینده دور خوب است یا نه؟ اگر چنین نبود، به جیبتان رحم کنید!