طبق اصل یادگیری مشاهده ای، قرار نیست مفاهیم سواد مالی در قالب آموزش مستقیم و مانند کلاس درس به کودک آموخته شود. این انتقال مهارت است که موضوعیت دارد، یعنی ایجاد رفتاری که روزانه در بطن زندگی تکرار میشود. قرار نیست کودکان از همه اخبار اقتصادی جهان و روز مطلع باشند، بلکه باید تحت نظارت والدین از مشکلات آگاه شوند و بدانند مشکلات راهحلهای متعدد دارند. خوب است این تعامل، دوطرفه باشد و کودکان نیز درباره مسائل مالی با خانواده صحبت کنند. تجربه نزدیک و مشورت با آنها در تصمیمگیریهای مالی، این مهارت را نهادینه میکند.
اولین گام
کودکان باید خودشان تجربه کنند که با پولشان چگونه رفتار کنند. اولین گام برای اینکه با موضوعی مثل سواد مالی و مهارت های آن آشنا شوند، این است که پول را بشناسند؛ یعنی بدانند پول چیزی است که با آن میتوانند به نیازها و خواستههایشان پاسخ دهند. شاید واقعاً درک نکنند نیاز و خواسته چیست؛ اما می دانند این پول، برای آنها کارکرد دارد. پس از طی این مراحل اولیه و ورود کودک به مدرسه، زمان مناسبی برای پرداخت پولتوجیبی است. پولتوجیبی اولین گام آموزش است و به کودک توانایی تصمیمگیری میدهد.
موقعیت خرج و پس انداز
پولتوجیبی نیز فرآیندی مرحلهای است و نباید از ابتدا، به صورت هفتگی یا ماهانه باشد. وقتی کودک بدون هیچ تجربه عملی، با پول و قدرت انتخاب زیادی روبهرو میشود، احتمالاً از پس مدیریت آن برنمیآید. البته باید موقعیت خرج و پس انداز فراهم شود که یکی از راههایش، تهیه قلک است.
وقتی والدین به فرزندشان پولتوجیبی میدهند، باید مطمئن باشند در میزان اولیه موفق عمل کرده است. آنها باید رصد کنند که آیا فرزندشان توانسته پول کم و روزانه را درست خرج کند یا خیر. اگر مدیریت روزانه را خوب انجام داده، طول زمان و مبلغ را افزایش دهند. همچنین باید آموزش دهند که این پول سه بخش دارد: پسانداز، خرجهای روزانه و بخشش تا کودک بداند افراد برای پول های خود بودجه دارند و آن را به سه موضوع تخصیص میدهند. ابزارهای سواد مالی مثل پولتوجیبی و کارهایی که کودکان میتوانند انجام دهند، راهی است برای آموزش مهارتهایی مثل صبر کردن و تشخیص فرق نیاز و خواسته و برنامهریزی.
- مریم دلاوری - آکادمی هوش مالی