اگر در بازار بورس تهران فعالیت می‌کنید یا اینکه قصد سرمایه‌گذاری در این بازار شفاف را دارید، لازم است تا با یک سری از سامانه‌ها و اصطلاحات کلی در این باره آشنا شوید. یکی از مهم‌ترین سامانه‌هایی که باید با آن به صورت کامل آشنا شوید، سامانه تدان است. قطعاً تابه‌حال اسم این سامانه جامع به گوشتان خورده است.
تدان چیست؟
همان طور که می‌دانید، یکی از مهم‌ترین مزایای بازار بورس نسبت به بازارهای موازی دیگر مانند طلا، مسکن و خودرو شفافیت بالای آن است. به همین دلیل نیز معمولاً افراد زیادی در این بازار سرمایه‌گذاری می‌کنند. معمولاً سهام‌داران خرد یا همان افراد عادی با سرمایه‌های کم و متوسط، برای دریافت اطلاعات شرکت اعم از صورت سود و زیان، تصمیمات هیئت مدیره و گزاراشات ماهانه، به سامانه کدال مراجعه می‌کنند.
همچنین یک سامانه کاربردی دیگر به نام تدان که زیر مجموعه کدال محسوب می‌شود، چند سالی می‌شود که راه‌اندازی شده است. در این سامانه افراد حقوقی می‌توانند به راحتی سؤالات و ابهامات خود را از مدیران شرکت‌های بورسی بپرسند و آن‌ها موظف به پاسخگویی به افراد حقوقی هستند.
شرکت بورس تهران، این سامانه را طراحی کرده است تا سرمایه گذاران حقوقی به راحتی هرچه‌تمام‌تر، بتوانند تا با مدیران شرکت‌ها در ارتباط باشند و ابهامات خود را برطرف کنند.
شاید برای شما این سؤال پیش بیاید که تدان مخفف چه کلماتی است؟ برای پاسخ به سؤال شما، می‌توان گفت که تدان مخفف کلمات " تحلیل داده‌های ناشران " است که برای راحتی کار کاربران، به این نام تغییر داده شده است.
محتویات کلی سامانه تدان
به صورت کلی، محتویات سامانه تدان، به دو بخش کلی: پاسخ به سؤالات سهام‌داران حقوقی و تحلیل گزارشات کدال تقسیم شده است. در ادامه قصد داریم برای آشنایی بیشتر شما عزیزان، هر بخش را به صورت کلی توضیح دهیم.
بخش اول: رفع ابهامات سهام داران کلان و افراد حقوقی
همان طور که گفته شد، افراد حقوقی و سهام‌داران کلان، قادر خواهند بود تا سؤالات خود را از مدیران شرکت بپرسند و آن‌ها موظف به پاسخگویی هستند. اما نکته مهم در این زمینه این است که، معمولاً سهام‌داران کلان دارای اطلاعات جامع‌تری هستند و به همین دلیل سؤالات مهم‌تری نیز از مدیران می‌پرسند.
همچنین با دنبال کردن این سؤالات، به شناخت مهمی از شرکت خواهید رسید که در نهایت موجب اطمینان خاطر شما جهت سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها خواهد شد. در ادامه سعی شده است تا برخی از این سؤالات را به عنوان نمونه برای شما بیان کنیم:
- پروژه‌های ناتمام شرکت و در حال انجام
- دارایی‌های مهم شرکت که در ارزندگی آن تأثیر گذار خواهد بود.
- عرضه اولیه شدن شرکت‌های زیر مجموعه شرکت اصلی و تأثیر بر سودسازی در سال آتی
- اطلاع از افزایش سرمایه از محل‌های مختلف توسط مدیر شرکت
- ارزش روز دارایی‌ها و سرمایه شرکت (برای محاسبه ارزش شرکت می توانید به مقاله مربوطه مراجعه نمایید.)
- اهداف شرکت برای میزان فروش در سال‌های بعد
- تجدید ارزیابی‌های شرکت و نگاه به سودسازی
- میزان فروش شرکت با توجه به ظرفیت تولید
برای آنکه با این مبحث بهتر آشنا شوید، در تصویر زیر، سؤالاتی که "مونا حاجی علی اصغر مشاور سرمایه‌گذاری پرتو آفتاب کیان" از مدیران شرکت آتیه داده پرداز با نام " اپرداز "، پرسیده است، آورده شده است. می‌بینیم که این فرد حقوقی، سؤالاتی در ارتباط با آخرین وضعیت پروژه‌های در حال انجام شرکت پرسیده است.
توجه کنید که با دقت بیشتر به این سؤالات، خواهید فهمید که شرکت در سال آتی چه مقدار سود سهام خواهد ساخت. در واقع یکی از پارامترهای اصلی تحلیل بنیادی توجه به سامانه تدان است.
بخش دوم: تحلیل بنیادی شرکت ها توسط تحلیل گران
بخش دیگری که در سامانه تدان، قرار می‌گیرد، تحلیل بنیادی گزارشاتی است که شرکت در سامانه کدال بارگذاری می‌کند. معمولاً انواع تحلیل بنیادی توسط مشاوران مالی شرکت‌ها، افراد دارای مجوز، تحلیل‌گران و سبدگردان‌ها ارائه می‌شود.
در اغلب مواقع این تحلیل‌ها، برای بخش سود و زیان شرکت‌ها انجام می‌شود و به همین دلیل اگر به دنبال چنین اطلاعاتی هستید، سامانه تدان، مناسب شما است.اگر به خوبی نمی دانید سبدگردانی به چه معناست مطالعه مقاله "سبدگردانی در بورس چیست" می تواند مفید باشد.
برای آنکه با این بخش نیز بهتر آشنا شوید، مثالی را در ادامه برای شما آورده‌ایم. با توجه به تصویر زیر، تحلیلگری به نام "محسن عباسی، مشاور سرمایه‌گذاری شرکت ابن سینا مدبر " به صورت جامع، گزارش فعالیت یک ماهه شرکت ملی مس ایران با نام "فملی" را در تاریخ سوم شهریور سال هزار و سیصد و نود و نه، برای سرمایه‌گذاران تحلیل کرده است.
نحوه ثبت نام در تدان
حالا که با سامانه تدان آشنایی بیشتری پیدا کردید، وقت آن رسیده است تا نحوه ثبت نام و استفاده از امکانات سامانه را نیز یاد بگیرید. همان طور که گفته شد، سامانه تدان زیر مجموعه کدال است و شما می‌توانید با ورود به سامانه کدال، بخش تدان بورس را در بالای صفحه پیدا کنید و وارد این بخش شوید.
پس از ورود به این صفحه، افراد حقیقی می‌توانند تا بدون انجام ثبت نام و ورود به سیستم تدان، نظرات تحلیلی افراد حقوقی را مطالعه کنند. همچنین سهام‌داران خرد قادر هستند تا به راحتی فهرست مشاوران را دریافت کنند و بر اساس تحلیل افراد خاص پیش بروند.
نکته مهمی که لازم به ذکر است تا گفته شود، در قسمتی از سایت، آیکن ورود به سیستم وجود دارد. اما شما نباید وارد این بخش شوید، زیرا مخصوص افراد حقوقی است و شما باید احراز هویت شوید و اگر سهام‌دار خرد هستید، ورود به این بخش امکان‌پذیر نخواهد بود.
چه زمانی شرکت موظف به پاسخ گویی در سامانه تدان است؟
سؤال دیگری که امکان دارد ذهن شما را درگیر کند، این است که، چه زمانی شرکت موظف به پاسخگویی در سامانه تدان است؟ برای اینکه به پاسخ این سؤال برسید، توصیه می‌شود تا ادامه مطالب را دنبال کنید.
برای اینکه سهام‌داران کلان و افراد حقوقی بتوانند سؤالات خود را از مدیران شرکت بپرسند، باید در ابتدا سهم به دلیل نوسانات شدید قیمتی بسته شود. حالا منظور از نوسانات شدید قیمتی چیست؟ برای پاسخ به این سؤال، می‌توان گفت که سهم مورد نظر شما باید نوسان مثبت یا منفی پنجاه درصد را به ثبت برساند. برای آموزش نوسان گیری می توانید به مقاله مربوطه مراجعه نمایید.
این یعنی اینکه حتماً اتفاق خاصی در شرکت رخ داده است که سهم رشد یا نزول پنجاه درصدی را در مدت کوتاهی تجربه کرده است. به همین دلیل، حالا مدیران شرکت باید شفاف سازی کنند و به سؤالات افراد حقوقی و سهام‌داران کلان پاسخ مناسبی دهند.
معمولاً این اتفاق در سهام شرکت‌های بزرگ کمتر اتفاق می‌افتد، زیرا این شرکت‌ها دارای نقدینگی بالایی هستند و تنها بالا رفتن تصاعدی فروش شرکت یا تورم شدید، می‌تواند منجر به چنین رخدادی شود. به طور مثال تا قبل از سال 98، سهام فولاد مبارکه در حدود 1 سال چنین شفاف‌سازی را انجام نداده بود.
و در آخر ...
برای اینکه با سامانه تدان و این اصطلاح بهتر آشنا شوید، توصیه می‌شود تا مطالب بالا را از دست ندهید. در مطلب بالا، در ابتدا تعریف کاملی از سامانه تدان آورده شده است. همچنین بخش‌های مختلف این سامانه را با ذکر مثال تصویری، به صورت کامل بیان کرده‌ایم. علاوه بر این، نحوه ثبت نام در این سامانه را نیز برای افراد علاقه‌مند در این زمینه، بازگو کرده‌ایم. در آخر نیز به سؤالات مهم در این زمینه پاسخ دادیم.