صورت های مالی در بازار اغلب یکی از مزیت‌های مهم برای تحلیلگران بنیادین به حساب می‌آید. شرکت‌هایی که در حال حاضر در بازار بورس ایران فعالیت می‌کنند، وظیفه دارند تا همه ذی‌نفعان را که در برگیرنده سرمایه‌گذاران و سهام‌داران می‌شوند، با نحوه فعالیت شرکت و همین طور وضعیت مالی آن آشنا سازند.
صورت های مالی به چه معنی است؟
این‌طور می‌شود تعریف کرد که در واقع در طول یک بازه زمانی، شرکت به ارائه گزارشاتی می‌پردازد که به آنها "صورت های مالی" گفته می‌شود. این گزارش‌ها باید به نوعی باشند که در واقع از یک چارچوب مشخصی برخوردار بوده و طبق استانداردهای اصول حسابداری نوشته شوند. به همین خاطر است که اطلاعات دقیق و جامعی درباره فعالیت و وضعیت بازار ارائه می‌دهند.
هدف از تدارک گزارشات مالی چیست؟
در واقع می‌توان گفت هدف از تدارک گزارشات مالی این است که بازتاب اطلاعات به نحوی دسته‌بندی شده باشد که به صورت خلاصه‌وار بتواند وضعیت شرکت، نوع عملکرد و همین طور انعطاف پذیری مالی را به صورتی که کلیه ذی‌نفعان این توانایی را داشته باشند که از آن برای گرفتن تصمیمات اقتصادی‌شان (در جهت مقایسه و ارزیابی زمان و مبلغ، پیش بینی، عدم قطعی بودن جریان‌های نقدی که ممکن است اتفاق افتد) بهره برداری نمایند، بیان کند.
در ادامه به بررسی انواع صورت های مالی در شرکت‌ها و واحدهای تولیدی و تجاری می‌پردازیم.
انواع صورت های مالی کدام‌اند؟
این‌که صورت های مالی چیست و چه کاربردی دارند را دانستید، حالا نوبت به این رسیده است تا با انواع گوناگون آن در بازار آشنا شوید که به قرار ذیل هستند:
- ترازنامه
- صورت‌حساب مربوط به زیان و سود انباشته
- صورت‌حساب مربوط به گردش سود و زیان همه‌جانبه
- صورت گردش کلیه وجوه نقد شرکت
- صورت های مالی مخصوص میان دوره‌ای شرکت
- صورت سرمایه
از شماره یک تا چهار را به این دلیل که جزو صورت‌های مهم مالی‌اند، به اصطلاح "صورت های مالی اساسی" می‌گویند. حالا در ادامه قرار است تا هریک از این صورت‌های اساسی را به همراه مزایا و کاربردهایی که دارند برای شما شرح نماییم تا بتوانید به یک نظرگاه کامل درباره این‌که صورت‌ها چه کاربردی دارند و برای چه عنوانی مورد استفاده قرار می‌گیرند برسیم.
1) تراز نامه :
در واقع این مورد بیانگر وضعیت مالی یک شرکت در طول یک بازه زمانی معین است. ترازنامه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که سه گروه عمده دارایی، بدهی و سرمایه را به عنوان عناصر اصلی تعیین می‌کند. می‌شود این‌طور هم گفت که در واقع ترازنامه به زبان ساده مشخص می‌کند که شرکت چه حدودی دارایی دارد و از چه مقدار بدهی و سرمایه برخوردار است.
2) صورت های سود و زیان:
این صورت‌ها هم در طول یک بازده زمانی مشخص تعیین می‌کنند که شرکت چه مقداری سود یا زیان حاصل کرده است. همین طور میزان درآمد و هزینه را هم روشن می‌کند.
3) صورت های سود و زیان جامع:
به این شکل است که یک گزارش همه‌جانبه باتوجه‌به این‌که درآمدها و هزینه‌ها افزایشی بوده یا کاهشی (چه تحقق یافته باشند و چه تحقق نیافته) در اختیار قرار می‌دهد.
4) صورت جریان وجوه نقد:
یک گزارش که در برگیرنده وجوه نقد یک شرکت ناشی از به سرانجام رساندن فعالیت‌های عملیاتی برای انجام عملیات مربوط به سرمایه‌گذاری در یک بازده زمانی معین است.
زمینه های تجزیه و تحلیل صورت های مالی کدام‌اند؟
یک سری از زمینه‌های مخصوص و ویژه‌ای که در این باره وجود دارد به قرار زیر است:
- بررسی نمودن نسبت‌های نقدینگی موجود
- بررسی و ارزیابی میزان توانی که شرکت از لحاظ مالی برای بازپرداخت بدهی‌های کوتاه مدت و همین طور تسهیلات مالی که درگذشته دریافت کرده است، دارد.
- بررسی نمودن جهت استفاده صحیح و درست از دارایی‌های ثابت و همین طور منابع سرمایه‌ای.
- بررسی موقعیت ساختاری منابع انسانی و همین طور ساختار سرمایه
- ارزیابی طرح‌های در دست اجرا و پروژه‌ها
- بررسی قدرت و همین طور توان تجاری برای حفظ مشتریان گذشته و جذب مشتریان جدید
- تجزیه و تحلیل درباره کلیه اقلام هزینه شده و قیمت نهایی کالاها و محصولات تولیدی و به فروش رفته.
- بررسی نمودن نسبت‌های عملیاتی نظیر گردش کالا و تولید به شکلی که بشود پروسه را از زمان تأمین مواد اولیه، تولید محصولات و کالاها و همین طور مدت انتظار برای توزیع و فروش محصولات و در آخر، زمان نقدشوندگی را بررسی و تحلیل کرد.
در اصل تمام این مواردی که بیان شد جزو موارد پرکاربردی است که می‌شود به کمک صورت مالی شرکت حاصل کرد و برای انواع تحلیل بنیادی خودمان از آن استفاده نمود. به همین خاطر برای این‌که بتوانید در بازار بورس به حد قابل اعتنایی از سود برسید، خوب است که در تحلیل بنیادی خودتان حتماً این عامل را مد نظر قرار بدهید تا کمتر دچار اشتباه در انتخاب یک شرکت مناسب برای سرمایه‌گذاری شوید.
کاربرد گزارشات مالی چیست؟
این‌که بتوانید "سود خالص" یک شرکت را به نحو مطلوبی تجزیه و تحلیل نمایید، یکی از کاربردهای جذابی است که گزارش مالی شرکت در اختیارتان قرار می‌دهد. همان طور که گفتیم این‌طور می‌شود بیان نمود که در طول یک بازه زمانی، شرکت گزارش‌هایی را ارائه می‌دهند که دارای یک چارچوب معین بوده و مطابق با استاندارهای اصول حسابداری نیز نوشته شده است و به این گزارشات، صورت های مالی می‌گویند.
این گزارشات می‌توانند اطلاعات کاملی در زمینه فعالیت و همین طور وضعیت بازار بیان می‌کنند.
از این مقاله بایستی به این موضوع برسیم که برای این‌که بتوانیم یک سرمایه‌گذاری بی‌دغدغه و راحت داشته باشیم، برویم به سراغ تحلیل‌های مالی و صورت های مالی شرکت‌ها. البته در کنار تحلیل بنیادین اگر تحلیل تکنیکال را هم عجین کنید، قطعاً اشتباهتان در تشخیص و علامت‌گذاری سهم جهت شکار به حداقل کاهش پیدا می‌کند. مطالعه "نرم افزار تحلیل تکنیکال اتوماتیک" می تواند مفید باشد.
البته نباید تنها از این صورت برای ارزیابی عملکرد یک واحد تولیدی یا یک شرکت استفاده کرد. اما برای این‌که به محاسبه مقدار سود دقیق شرکت بعد از کسر مالیات و استهلاک و هزینه‌هایی از این قبیل برسید، می‌تواند بسیار مفید و کارآمد باشد و به شما یک الگوی کلی از میزان سودی بدهد که یک شرکت در طول یک بازده زمانی مشخص حاصل کرده است.
در این جا یک موضوع دیگر که تا حدودی قابل بحث است، "حاشیه سود عملیاتی" خواهد بود. از معیارهای مهمی که سوددهی و همین طور کارایی واحد تجاری را برای ما مشخص می‌سازد. منظور از این عبارت این است مقادیری که یک واحد تولیدی یا شرکتی قبل از کسر بهره و مالیات حاصل کرده را با درآمد کسب شده از طریق فروش عملیاتی مقایسه می‌کنیم.
حاشیه سود عملیاتی در واقع به تحلیلگران بازار سرمایه این امکان را می‌دهد تا دریابند که مدیران شرکتی تا چه مقداری در کنترل کردن هزینه‌هایشان و تشکیل درآمدهای سودده در ارتباط با فعالیت اصلی واحد تجاری موفق عمل کرده‌اند.
اگر "حاشیه سود عملیاتی" بالا باشد، حکایت از این موضوع دارد که شرکت توانسته به خوبی از پس کنترل هزینه‌هایش بربیاید و فروشش را با سرعت بیشتری نسبت به افزایش هزینه‌هایش بالا ببرد.
یکی دیگر از کاربردهایی که این گزارش‌های مالی فراهم می‌کنند این است که قابلیت سوددهی سهام شرکت را برای سهام‌داران مشخص می‌کنند و دارای نسبت‌های مرتبطی با سهام شرکت هستند و همین طور خود سود هر سهم یک شاخص تعیین کننده برای سوددهی واحد تجاری یا شرکت به حساب می‌آید.
همین طور نسبت قیمت به درآمد هر سهم نیز در مقیاس با نرخ سهام جاری سنجیده می‌شود که از این راه می‌شود تا حدودی به یک ارزش گذاری درست و دقیق تجاری رسید.
از دیگر فاکتورهای مهم در این باره می‌توان اشاره داشت به نسبت قیمت به ارزش دفتری تحت عنوان یک ارزش بنیادین جهت ورود برای سرمایه‌گذاری مدنظر. به این خاطر که این نسبت در واقع ارزیابی بازار از شرکت یا واحد تولیدی را با ارزش حقیقی که دارد سنجش می‌نماید. نسبت پرداخت سود هم از عمده فاکتورهایی است که جهت تجزیه و تحلیل انواع صورت های مالی برای شرکت‌ها و واحدهای تجاری به کار گرفته می‌شود.
این نسبت در اصل نشان دهنده درصدی از درآمد ثابت شرکت را در قالب سودی که بایستی تا به سرمایه‌گذاران پرداخت شود، بیان می‌کند. هر مقداری که پرداخت سود سهام بیشتر باشد، اعتماد زیادتری هم به درآمد شرکت درباره مدیریت در زمینه ثبات پرداخت‌ها برای سود و همین طور پایداری زیادتری برای شرکت مدنظر گرفته می‌شود. مطالعه مقاله محاسبه ارزش شرکت را پیشنهاد می کنیم.
در کل می‌توان این گونه در نظر گرفت که صورت های مالی یک شرکت برای این مورد مطالعه قرار می‌گیرند که ببینیم با چه شرکتی طرف هستیم.
آیا این شرکت برای ورود جهت سرمایه‌گذاری مناسب است یا خیر؟ همین طور که خواندید و اطلاع پیدا کردید، فهمیدید کلیه این موارد در جهت استفاده از تحلیل بنیادین برای بررسی سهم مدنظر گرفته می‌شود تا در کنار سایر موارد سنجیده شود که بازار سهم در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت به چه شکلی است.
و در آخر ...
ما در این مقاله تلاش کردیم تا مواردی را برای شما عزیزان بیان کنیم که جزو پرکاربردترین‌ها برای کمک به تعیین صورت مالی شرکت‌ها هستند و می‌توانید از آنها برای تحلیل بنیادی خودتان استفاده نمایید؛ لذا اگر می‌خواهید در بازار بورس به سود بسیار خوبی دست یابید، حتماً این عوامل را مد نظر قرار دهید تا در انتخاب یک شرکت مناسب برای سرمایه گذاری دچار اشتباه نشوید.
ممنون از این‌که تا انتهای این مقاله ما را همراهی کردید. لطفاً نظرات و پیشنهادات خودتان را با تیم ما در میان بگذارید.