شاید یکی از مهمترین دلایل مؤثر بر رویکرد بانک محوری در تأمین مالی به ویژه برای بخش خصوصی، موانع موجود در مسیر تأمین مالی از بازار سرمایه در مقایسه با سیستم بانکی است.

در حال حاضر تأمین مالی از طریق بازار سرمایه سهم ناچیزی در تأمین مالی اقتصاد کشور دارد، هر چند در سال‌های اخیر تلاش‌هایی برای افزایش سهم بازار سرمایه در فرآیند تأمین مالی صورت گرفته و سهم تأمین مالی از بازار سرمایه به حدود ۱۵ درصد رسیده است. به طوری که در سال ۱۳۹۹ بیش از ۶۰۰ هزار میلیارد تومان تأمین و تجهیز منابع اقتصاد کشور از طریق بازار سرمایه صورت پذیرفت.
شاید یکی از مهمترین دلایل مؤثر بر رویکرد بانک محوری در تأمین مالی به ویژه برای بخش خصوصی، موانع موجود در مسیر تأمین مالی از بازار سرمایه در مقایسه با سیستم بانکی است. هرچند تنوع روش های تأمین مالی در بازار سرمایه (عمدتاً شامل انتشار اوراق بدهی، عرضه سهام در بورس ها، افزایش سرمایه) و همچنین بلندمدت بودن آن در مقایسه با تأمین مالی بانکی از مزیت های بازار سرمایه به شمار می رود. به‌نظر می‌رسد طولانی بودن و دشواری فرآیندها (که در بسیاری از موارد، تأمین مالی از بازار سرمایه را به دلیل از دست دادن زمان، از حیز انتفاع خارج می کند)، موانع موجود در زمینه ارائه ارکان به ویژه رکن ضمانت در انتشار اوراق (که موجب افزایش هزینه مؤثر تأمین مالی می‌شود) و عدم امکان تأمین مالی خرد در بازار سرمایه، از مهمترین چالش های پیش‌روی تأمین مالی در بازار سرمایه باشد. در مقایسه با بخش خصوصی، دولت کمتر درگیر موانع و پیچیدگی فرآیندهای حاکم در بازار سرمایه برای انجام تأمین مالی است. بنابراین در حال حاضر مشتریان اصلی بازار سرمایه، دولت، شرکت های دولتی و شرکت‌های با مقیاس بزرگ هستند؛ به گونه ای که دولت طی سال های اخیر، عمده ظرفیت تأمین مالی در بازار سرمایه را به خود اختصاص داده است. البته طی یک سال اخیر برخی اقدامات در مسیر مانع‌زدایی تأمین مالی در بستر بازار سرمایه، از جمله گسترش سازوکار رتبه‌بندی اعتباری، راه اندازی فرآیند تأمین مالی جمعی و اصلاح فرآیند پذیرش شرکت ها در بورس در کنار برخی مشوق ها، در این خصوص انجام شده و می توان انتظار افزایش سهم بخش خصوصی در تأمین مالی از بازار سرمایه را در سال‌های آتی داشت.

  • وجیهه خلیلی- مدیر تأمین مالی شرکت تأمین سرمایه امید