فرابورس چیست؟
بازار فرابورس، شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی با بازار بورس دارند. به همین دلیل است که معمولا افراد تازه وارد این دو بازار را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند. به عنوان تعریف فرابورس، می‌توان گفت که دومین بازاری است که پس از بورس، در بازار سرمایه به وجود آمده است. فرابورس یا همان Over the Counter Market، با نام اختصاری OTC، به معنای خارج از بورس، در بازار سرمایه فعالیت می‌کند.
به دلیل رشد بازار سرمایه پس از انقلاب، بسیاری از شرکت‌ها قصد سهامی عام شدن و ورود به بازار سرمایه را داشتند، اما به دلیل قوانین خاصی که در بازار بورس وجود داشت، خیلی از آن‌ها شرایط پذیرش را نداشتند. به همین دلیل و برای حمایت و پشتیبانی از این شرکت‌ها، بازار دومی نیز در کنار بازار بورس به نام بازار فرابورس شکل گرفت.
بازار فرابورس تهران در ابتدا در سال ۱۳۸۷ شمسی، شکل گرفت و به سرعت نیز شرکت‌های زیادی در آن زمان پذیرش و در نهایت در این بازار عرضه اولیه ( IPO ) شدند که مورد استقبال زیاد سهامداران نیز قرار گرفت. در واقع بازار بورس، پلی برای شرکت‌ها بود تا با حداقل شرایط بورسی شدن، وارد بازار سرمایه شوند و از تمامی امکانات بازار بورس استفاده کنند.
اگر قصد این را دارید که در ارتباط با عرضه‌اولیه بیشتر بدانید، این عبارت را در همین سایت جستجو کنید.
تفاوت بازار بورس و فرابورس
پس از آن که به سوال فرابورس چیست؟ پاسخ داده شد. حالا نوبت به آن می‌رسد که تفاوت این دو بازار را برای شما بیان کنیم.
در هر دو بازار بورس و فرابورس، نحوه معاملات سهام مانند یکدیگر است و قیمت بر اساس عرضه و تقاضای سهامداران کشف خواهد شد و معاملات در طی روزهای شنبه تا چهارشنبه ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ قابل انجام است.
• با توجه به اینکه شرکت‌ها در بازار فرابورس راحت‌تر پذیرفته می‌شوند، نیازی به ارائه گزارشات ماهانه به‌صورت منظم در سایت کدال ندارند، به همین دلیل نیز سرمایه‌گذاری در بازار فرابورس به نسبت بورس، دارای ریسک معاملاتی بیشتری است و امکان بسته شدن سهم برای چندین ماه وجود دارد.
• نوسانات قیمتی بازار بورس و فرابورس به‌صورت کلی یکسان نیست و در برخی از بازارهای فرابورس، به دلیل ریسک بالا، نوسانات قیمتی -+۵ نیست.
• معمولا اکثر شرکت‌های بزرگ در بازار بورس فعالیت می‌کنند، اما بیشتر شرکت‌های کوچک‌تر به دلیل قوانین ساده‌تر در فرابورس پذیرفته شده‌اند، به همین دلیل نیز نقدشوندگی بازار بورس بیشتر از بازار فرابورس است و در هنگام رشد یا نزول قیمت، امکان خرید یا فروش سهام شرکت‌های بورس راحت‌تر است.
• کارمزد معاملات در بازار فرابورس به دلیل ریسک بیشتر، مقدار کمی از بازار بورس کمتر است.
• همچنین زیرمجموعه‌های بازارهای بورس و فرابورس به‌صورت کلی با یکدیگر تفاوت دارند اینگونه که بازار بورس دارای دو بازار اول و دوم بورس است اما فرابورس از هفت بازار که شامل بازار اول تا سوم، ابزارهای نوین مالی ( انواع اوراق بدهی )، شرکت‌های کوچک و متوسط ( SME ) و بازار پایه است.
بازارهای فرابورس
همانطور که گفته شد، بازار فرابورس تهران دارای هفت بازار است که هرچه از سمت بازار اول به سمت دیگر بازارها حرکت کنیم، به همان میزان نیز ریسک سرمایه‌گذاری بالاتر می رود. به طور مثال: بازار اول فرابورس نسبت به بازار سوم ریسک سرمایه‌گذاری پایین‌تری دارد. آخرین بازار فرابورس نیز، بازار پایه است که دارای بیشترین ریسک سرمایه‌گذاری به نسبت سایر بازارها به شمار می‌رود.
• به‌صورت کلی، در بازارهای اول، دوم و شرکت‌های متوسط و کوچک فرابورس ( بازار SME )، معاملات شرکت‌های سهامی عام صورت می‌پذیرد.
• بازار سوم فرابورس مخصوص انتشار اوراق بهادار مانند: حق تقدم سهام پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و پذیره نویسی شرکت ها است.
• همچنین در بخش بازار ابزارهای نوین مالی نیز انواع اوراق بدهی مانند، اوراق صکوک، اوراق اجاره و اوراق خزانه اسلامی توسط دولت و شرکت‌های بزرگ قابل انتشار است. این بخش از بازار فرابورس، به دلیل انتشار اوراق دولتی، معمولا بیشتر زیر نظر شورای عالی بورس است و به دلیل سود ثابت بیشتر اوراق‌ها، امکان سفته بازی تا حدود زیادی در این بازار وجود ندارد.
• بازار دیگری که در فرابورس وجود دارد، بازار مشتقه است که مخصوص معامله اوراق اختیار خرید و فروش است.
• آخرین بازاری که در این گروه حضور دارد، بازار پایه است که در ادامه نیز توضیحات بیشتری را در ارتباط با آن خواهیم داد. این بازار ریسک بسیار بالایی دارد و سهام‌هایی که گزارشات ماهانه و فصلی خود را در سایت کدال خیلی به‌صورت کم انتشار می‌دهند، حضور دارند. توجه کنید که بسیاری از سهام شرکت‌های ورشکسته در این گروه قرار دارند.
مزایای ثبت شرکت‌ها در فرابورس
• تامین مالی: بر همین اساس، مهم ترین مزیت ثبت شرکت‌ها در فرابورس به حساب می‌آید. زیرا با ارائه سهام شرکت به سهامداران کلان و خرد، امکان واگذاری به عموم یا افزایش سرمایه برای تامین نقدینگی به راحتی برای شرکت‌ها امکان پذیر خواهد بود.
• معافیت مالیاتی: شرکت‌ها با ثبت در فرابورس، می‌توانند تا ۲۰ درصد مالیات درآمد عملیاتی خود را پرداخت نکنند. همین مساله موجب می‌شود تا سودآوری شرکت ۱۰-۲۰ درصد بالاتر رود.
• معرفی شرکت و ایجاد اطمینان برای سرمایه‌گذاران کلان: ثبت شرکت در فرابورس، به‌صورت خودکار موجب خواهد شد تا تبلیغ شرکت بین رقبا شکل بگیرد و فروش آن به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند.
• شفافیت مالی و اطلاعاتی: به دلیل اینکه سهام شرکت‌ها مجبور هستند تا گزارشات مالی خود را در سایت کدال ارائه دهند، موجب شفافیت و دید بهتر سرمایه‌گذاران خواهد شد.
• کشف قیمت روی تابلو بر اساس عرضه و تقاضا و نه قیمت‌گذاری دستوری: بر همین اساس نیز همه چیز روی تابلو قیمتی و تنها بر اساس عرضه و تقاضا مشخص خواهد شد.
• وثیقه گذاری سهام
• تخفیف زیاد در نقل و انتقال سهام