به گزارش صدای بورس، در سه ماهه نخست امسال، بورس کالا سال ۱۴۰۰ خورشیدی شاهد معاملات به ارزش یک میلیاردو ۲۵۸ میلیون و ۸۲۳ هزارو ریال در مجموع بازارهای فیزیکی ، آتی ،اختیار معامله و بازار مالی بوده است که نسبت به مدت زمان مشابه سال قبل رشد ۲۱۰.۱۷ ٪ را نشان می دهد
طی سه ماه ابتدایی سال جاری، ۹میلیون و ۲۶۲ هزار و ۸۲۱ تن انواع کالا به ارزش بیش از ۱۱۹۸ هزار میلیارد ریال در بازار فیزیکی بورس کالای ایران مورد دادوستد قرار گرفت که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب رشد ۲۳.۷۵ و ۲۱۰.۱۷ درصدی را در حجم و ارزش معاملات تجربه کرد.
تالار محصولات صنعتی و معدنی بورس کالای ایران، طی سه ماه گذشته میزبان معامله ۴,۷۰۱,۹۸۱ تن انواع کالا به ارزش بیش از ۶۶۹ هزار میلیارد ریال بود.
در این تالار بیش از ۳ میلیون و ۲۶۴ هزار تن انواع فولاد، ۵۰ هزار و ۶۲۰ تن انواع مس، ۱۵۳۰ تن کنسانتره مولیبدن، ۴۸ هزار و ۴۵۰ تن آلومینیوم، ۱۰۰۰ تن کک، ۷۰۴ هزار تن سنگ آهن، ۲۰۰ تن چدن و ۳۵۰ تن سرب ۷۰ هزار تن آهن اسفنجی و همچنین ۵۵۰ هزار و ۲۸۰ تن سیمان که بعد از قریب به ۱۰ سال برای اولین بار از تاریخ ۹ خرداد در بورس کالای ایران عرضه شداز سوی مشتریان خریداری شد.
همچنین در تالار فرآورده های نفتی و پتروشیمی بورس کالای ایران نیز طی این مدت ،افزون بر چهار میلیون و ۵۰۸ هزار تن انواع کالا به ارزش بیش از ۵۲۲ هزار میلیارد ریال در دو بخش داخلی و صادراتی معامله شد.
بیشتر بخوانید:
در این تالار بالغ بر ۱ میلیون و ۱۵۸هزار تن انواع قیر برای صادرات ، ۷۶۲ هزار و ۶۴۶ تن انواع مواد پلیمری، ۴۲۲ هزار و ۱۱۳ تن مواد شیمیایی، ۴۰ هزار و ۸۱۶ تن روغن و یک میلیون و ۴۹۰ هزار و ۸۰۰ تن وکیوم باتوم به فروش رسید.
از دیگر کالاهای معامله شده در این تالار می توان به دادوستد ۱۲ هزار و ۶۲۰ تن گوگرد، ۱۶۵۰ تن عایق رطوبتی و ۴۰۰ هزار و ۷۰۰ تن لوب کات اشاره کرد.
تالار محصولات کشاورزی بورس کالای ایران نیز شاهد معامله ۲ هزار و ۵۰۰ کیلوگرم زعفران بود.
بازار فرعی بورس کالای ایران نیز طی مدت مذکور معامله ۵۵ هزار و ۳۲۲ تن انواع کالا را تجربه کرد.
نگاهی به جداول مربوطه تاثیرگذاری بالای حجم و ارزش بازار فیزیکی بورس کالا را نشان میدهد
در بازار فیزیکی به مقایسه تالارهای مختلف پرداختیم و نتایج درجدول زیر تشریح شده است
اتفاقات مهم در ۳ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ :
یکی از رخدادهای مهم اولین ماه سال ۱۴۰۰ ورود سنگ آهن دانه بندی و کلوخه به تابلوی معاملات بورس کالا بود که از نظر حجم و ارزش به ترتیب ۲۱٪ و ۲٪ از کل معاملات بازار فیزیکی را در فروردین ۱۴۰۰ به خود اختصاص داده است ( معاملات سنگ آهن صرفا برای مصرف داخلی کشور بوده است ) ، در ادامه در اردیبهشت ماه شاهد پذیرش و شروع معاملات آهن اسفنجی با عرضه ۱۰ هزار تن توسط شرکت پارس فولاد سبزوار بودیم که با پذیرش و معاملات سنگ آهن و کنسانتره و گندله و آهن اسفنجی در بورس کالا می توان نسبت به تکمیل شدن عرضه زنجیره فولاد در بورس کالا اطمینان پیدا کرد
از اتفاقات دیگر برداشته شدن لزوم تیک تایید صادراتی وزارت صمت برای فولادسازان پس از عرضه حد نصاب اعلام شده ( ۷۵% از تولیدات فولاد در بورس کالا )و احراز سایر شرایط از جمله عدم وجود تعهد ارزی و به شرط ارزآوری برای کشور باعث سهولت در امر صادرات برای تولید کنندگان فولاد و آلومینیوم و مس می شود
از دیگر اتفاقات جالب در اردیبهشت ماه می توان به پذیرفته شدن شرکت های سیمانی اشاره کرد که بعد از نزدیک به ۱۰ سال از روز ۹ خرداد ۱۴۰۰ مجددا روی تابلوی معاملات بورس کالا مورد دادو ستد قرار گرفتند ، البته بورس کالا برای پذیرش و عرضه محصولات دیگر کارخانجات سیمانی نیز اعلام آمادگی کرده است
در خرداد ماه با پذیرش تایر خودرو در بورس کالا امکان نرخ گزاری عادلانه برای یک صنعت دیگر هم فراهم شد ، چرا که این صنعت با توجه به تقاضای بالا و تشکیل بازار سیاه در برخی نقاط کشور زمینه ایجاد رانت و تخصیص سود به سفته بازان را فراهم نموده بود که با شروع معاملات در بستر بورس کالا می تواند سود را به شرکت های تولید کننده و نهایتا سرمایه گذاران و سهامداران این صنعت منتقل نماید .
بیان این مورد از آن جهت حائز اهمیت می باشد که تالار بورس کالا با پذیرش انواع دارایی های پایه توانسته به تعادل بخشی و شفافیت و حذف دلالی در صنایع مختلف ایفای نقش نماید
به گزارش صدای بورس، در سه ماه ابتدایی سال ۱۴۰۰ شاهد دادوستد ۲۰.۶۲۱.۰۲۰ گواهی سپرده کالایی به ارزش ۱۳.۶۷۱.۲۰۰ میلیون ریال روی ۸ دارایی پایه بودیم ، از نکات قابل ذکر در این بازار به اضافه شدن نماد برنج طارم شمال در این لیست اشاره کرد
پیش بینی نیمه اول سال ۱۴۰۰ :
صادرات قیر و سایر فرآورده های شیمیایی و پلیمری با توجه به فرو نشست پاندمی کرونا و رونق مجدد بازارهای جهانی تداوم و گسترش پیدا خواهد کرد و در کنار آن محصولات صنعتی همچون آلومینیوم مس و شمش فولادی نیز مجال خوبی برای شناسایی بازارهای صادراتی پیدا خواهند کرد ، انتظار می رود تالار صادراتی بورس کالای ایران متاثر از اخبار خوب برجامی می تواند روزهای خوبی را در ادامه نیمه اول سال ۱۴۰۰ تجربه کند.
در حوزه نفت و فرآورده های شیمیایی : با توجه به پیشبینی مدیر گروه ویتول مبنی بر احتمال رشد نرخ نفت خام به محدوده ۷۰ تا ۷۵ دلاردر ۳ ماهه سوم سال میلادی و همچنین پیش بینی بانک سرمایه گذاری گلدمن ساکس برای رشد نرخ نفت برنت به محدوده ۸۰ دلار در ۶ ماه آینده ، می توان انتظارات رشد قیمتی در این صنعت را مفروض دانست .
انتظار میرود با افزایش کرک اسپرد محصولات پتروپالایشی شاهد رونق بیشتر در تالار صادراتی بورس کالا باشیم .
در ادامه لازم هست به انتظارات رشد در سایر کامودیتی ها نیز اشاره کرد که ناشی از شروع مجدد فعالیت ها در حوزه تولید و کاهش و کمبود ذخایر معدنی در شرکت های بزرگ جهانی هم زمان با واکسیناسیون بین المللی برای کنترل پاندمی کرونامی باشد، هر چند این امر متاثر از شیوع بیشتر کرونا در جنوب شرق آسیا و به ویژه هند ، باعث نوسان هایی در این بازار شده است
در کنار آنچه گفته شد باید به فاکتورهای سیاست گذاری حوزه زیست محیطی در چین و آمریکا نیز اشاره کرد که با تعطیلی و ایجاد محدودیت برای برخی شرکت های آلوده کننده و مصرفی کربن به ویژه در حوزه فولاد و پتروشیمی ، به رشد قیمت ها دامن زده است.
زنجیره فولاد با توجه به برنامه های توسعه زیرساختی در چین اهمیت ویژه برای این کشور پیدا کرده البته با عنایت به تنش های سیاسیی با استرالیا که یکی از منابع تامین سنگ آهن مورد نیاز کشور چین هست نرخ های جهانی محصولاتی چون سنگ آهن و زغال کک را دچار افزایش کم سابقه ای نموده و همچنان انتظارات تورمی در کامودیتی ها را تقویت کرده است
فارغ از برنامه های توسعه ای چین در گوشه دیگر از جهان ، ایالات متحده با نرخ تورم بالای ۴ در آپریل مواجه شده که این امر باعث تقویت نرخ های کامودیتی و کاهش ارزش نرخ اوراق قرضه ۱۰ ساله این کشور و همچنین شاخص دلار شده است که خود اهرمی برای تقویت نرخ کامودیتی ها می باشد .
در بیان دقیق و تحلیلی ، نگاهی به استخراج و مصارف مواد معدنی در چین و بررسی سیاست های جهانی در زمینه کاهش آلایندگی محیط زیست و هدف گذاری برای تولید دی اکسید کربن کمتر تا سال ۲۰۵۰ میلادی ، می توان به کاهش منابع با عیار بالای معدنی در کشورهای صادر کننده و مصرف کننده در سال های آتی با مشکلات مربوط به تامین خوراک خطوط تولید مواجه خواهند بود و برای استفاده از منابع کم عیار نیازمند هزینه سرسام آور و استفاده از تکنولوژی های به روز خواهن بود و این مساله می تواند بهای تمام شده را زیاد و نرخ کامودیتی ها را تقویت کند ، برای مثال در مورد سنگ آهن ، معادن بزرگ که به مرحله کاهش عیار سنگ آهن می رسند و یا مجبور به استفاده از ذخایر سد باطله می شوند ، باید به سمت تکنولوژی بهره برداری SMR پیش بروند که می تواند حتی سنگ آهن با عیار ۱۳ % را به ۶۰ % تبدیل کند
عوامل مربوط به اتمام اعتصابات کارگری در شیلی و استفاده از روبوتراک برای استخراج معادن در مناطق با خطرات احتمالی در برزبل و همچنین انگیزه بسیاری از شرکت های سرمایه گذار در زمینه معادن برای تسریع در بهره برداری به جهت حاشیه سود خوب در شرایط فعلی باعث فشار بر قیمت های کامودیتی ها در ماه های آینده خواهد بود
در عین حال عواملی همچون دوران پساکرونا و ایجاد تقاضا با شکلگیری و شروع مجدد کسب و کارها در کنار بودجه های تورمی کشورها و افزایش هزینه و رشد نرخ حمل و نقل دریایی در ماه های گذشته که باعث می شود همچنان محرک قیمتی برای رشد کامودیتی ها فراهم باشد و البته سیاست گذاری های کشورهای مختلف مثل تعرفه روسیه برای صادرات کامودیتی و فلزات همچنین اعمال تحریم اقتصادی در پی تنش سیاسی بین چین و استرالیا و سیاست های زیست محیطی اتحادیه اروپا برای کنترل واردات کشورهای عضو می تواند نوسانات قیمتی در ماه های آینده را تشدید کند
خودرو و بورس کالا : اخبار و شنیده های حوزه خودرو و احتمال عرضه آن در تابلوی بورس کالا نیز همچنان به تیتر خبرهای روزانه تبدیل شده است . البته تعاریف مختلف از این طرح در کمیسیون های صنایع و اقتصاد مجلس بر ابهامات در این زمینه افزوده است . با این وجود عرضه خودرو در بورس کالای ایران می تواند شفافیت و عمق بخشی را به بورس در متن جامعه بیفزاید .
- حسن حسین نیا، کارشناس بازارهای سرمایه و کالایی