دلایل متعددی برای بسته شدن نماد وجود دارد و زمان بسته ماندن نماد نیز به دلایلی که به واسطه آن نماد بسته شده است بازمی گردد. برگزاری جلسه هیأت مدیره در خصوص افزایش سرمایه، برگزاری مجمع عمومی، تغییرات نماد زمانی که از تابلو یا تالاری به صورت صعودی یا نزولی به تابلو یا تالار دیگر می‌رود، عدم اظهار نظر حسابرس و یا اظهارنظر مردود بازرس قانونی نسبت به صورت‌های مالی شرکت و دلایلی از این دست، باعث بسته شدن نمادهای مختلف می‌شود.
کف و سقف بسته شدن
مدت زمان بسته شدن نماد در هر یک از این موارد متفاوت است .زمانی که نماد یک شرکت برای برگزاری مجامع عمومی صاحبان سهام خود متوقف می‌شود از ۲۴ ساعت قبل از برگزاری مجمع است .همچنین از ۲۴ساعت قبل از برگزاری جلسه هیأت مدیره در خصوص افزایش سرمایه نیز نماد شرکت‌ها بسته می‌شود.
توقف حداکثر از ۴۸ ساعت قبل در نماد نیز مربوط به زمانی می‌شود که سررسید پرداخت سود علی‌الحساب اوراق بهادار و اوراق مشارکت برسد. تغییر طبقه‌بندی اوراق بهادار از تابلو یا تالاری که در آن فعالیت دارد به صورت صعودی یا نزولی ، در این حالت هم نماد ۴۸ساعت متوقف خواهد شد. عدم رعایت ضوابط اطلاع‌رسانی مطابق مقررات نیز، نماد را برای زمان حداکثر ۷۲ روز متوقف خواهد کرد. اگر اظهار نظر «مردود» یا «عدم اظهار نظر» حسابرس و بازرس قانونی نیز نسبت به صورت‌های مالی یا حساب‌های اوراق بهادار صورت بگیرد نیز نماد تا زمان رفع چنین ابهاماتی متوقف می‌ماند.
همچنین گمانه زنی درباره دستکاری قیمتی یا تخلف در معاملات یک نماد که به تایید ناظر برسد نیز نماد مربوطه را تا مدت زمان حداقل ۲۴ ساعت متوقف خواهد ساخت . علاوه بر این در صورتی که ارائه اطلاعات با اهمیت در خصوص تغییر سود از سمت شرکتی صورت بگیرد نماد متوقف و پس از ارائه اطلاعات بازگشایی می‌شود. البته علی رغم پیگیری‌ها، برای بررسی علل بسته بودن برخی نمادهای خاص پس از مدت زمان تعیین شده و آخرین وضعیت این شرکت‌ها ، پاسخی از سوی مسئولان مربوطه داده نشد و تلاش ما تا لحظه تنظیم این گزارش بی‌نتیجه ماند.
پیشتازی «آکنتور» و «وانصار»
بر اساس این گزارش، تا ۲۲تیرماه ۱۴۰۰ حدود ۵۱نماد بورسی و ۵ نماد فرابورسی بسته هستند.در این میان «آکنتور»با توقف بیش از ۵سال صدرنشین قدیمی‌ترین و طولانی‌ترین توقف نمادها را دارد. نماد این شرکت از ۱۳شهریورماه ۱۳۹۵ متوقف شده است.در این میان پس از آکنتور، نماد «وانصار» از تاریخ ۶مرداد ماه ۱۳۹۷ بسته شده است.
یکی از مسائل مهم در خصوص نماد شرکتی چون کنتورسازی این است که همچنان پس از گذشت سال‌ها، هنوز که هنوز است بحث‌های مربوط به مسائل حقوقی آن تعیین تکلیف نشده است.خصوصی‌سازی ناموفق این شرکت باعث شده است که پس از گذشت بیش از ۱۰ سال از این اتفاق همچنان کارگران این شرکت به حق و حقوق خود نرسیده و سهامداران این شرکت نیز نتوانسته‌اند مطالبات خود را از این شرکت دریافت و یا بتوانند با باز شدن نماد آن اقدام به فروش کنند.
پس از کنتورسازی، بانک انصار دومین سابقه‌دار لیست نمادهای متوقف بورس است. این بانک به واسطه ادغام بانک‌های نظامی در بانک سپه که شامل بانک‌های انصار، مهر اقتصاد، حکمت، قوامین و مؤسسه اعتباری کوثر بود ودر آذر ماه سال قبل صورت گرفت ، اما با این حال نه تنها در خصوص این نماد موضوع در روزنامه رسمی ثبت نشده است بلکه این ابهام همچنان پابرجاست که چرا با وجود این مسئله که در گزارشات کدال شاهد گزارش تسویه سهامداران این بانک هستیم البته اسم این نماد همچنان در لیست نمادهای متوقف بورسی قرار دارد و ابهامات بسیاری پیرامون آن ایجاد شده است.
عدالتی های بسته
همچنین در سایر نمادهای متوقف اسامی نمادهایی به چشم می‌خورد که علت توقف نماد برگزاری مجامع عمومی است اما در این موارد نیز با وجود برگزاری مجمع و تایید شدن افزایش سرمایه ، همچنان شاهد آن هستیم که این نمادها هنوز باز نشدهاند. در لیست نمادهای بسته بورس اسامی ۱۲ شرکت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت نیز به چشم می‌خورد که همگی از تاریخ یکم خرداد۱۴۰۰ بسته شده و همچنان پس از گذشت نزدیک به ۲ماه هنوز وضعیت باز شدن نماد این شرکت‌ها مشخص نیست.
ناظر شفاف سازی کند
بنا به اطلاعاتی که به دست ما رسیده است، سازمان بورس به بهانه عدم برگزاری مجامع برای یک سری از مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی پرونده تخلفاتی تشکیل داده است در حالی که خود دولت نیز نتوانسته است این مجامع را برگزار کند.در واقع سازمان بورس به این واسطه سلب صلاحیت یک سری از مدیران شرکت‌های سرمایه‌گذاری را انجام داده است.
برخلاف ماده ۱۳۵ و۱۳۶ قانون تجارت آخرین مدیران ثبتی که مکلف به انجام امور جاری شرکت هستند از جمله شرکت‌های ناشر بورسی افشای به هنگام اطلاعات را باید انجام دهند، دسترسی مدیران مستقر را به سامانه کدال مسدود کرده و در این راستا به دلیل عدم افشای به هنگام اطلاعات نماد تعلیق شده است.برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت به دلیل برگزاری مجامع بسته شده اند اما برخلاف لغو مجامع شاهد آن هستیم که نماد این شرکت‌ها هنوز بازگشایی نشده است.
عوامل برجسته در بسته شدن نماد
سعید واشقانی فراهانی ،کارشناس مسئول مدیریت نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص علل بسته شدن نمادهای مختلف و تاخیر قابل توجه در بازگشایی برخی از آن‌ها گفت: بر اساس الزامات دستورالعمل‌های اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس تهران و فرابورس ایران نمادهای معاملاتی سهام شرکت‌ها بر اساس ضوابط مشخصی متوقف و بازگشایی می‌شوند.البته نحوه توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی در دستورالعمل های مشخصی تشریح شده است. ضمن اینکه توقف نمادهای معاملاتی به دو دسته متوقف شده و تعلیق شده طبقه‌بندی می‌شوند. نمادهای متوقف تا حدکثر ۵ روز معاملاتی را نمادهای «متوقف شده» نمادهای متوقف بیش از ۵ روز معاملاتی را نمادهای «تعلیق شده» می‌نامند.
واشقانی فراهانی ادامه داد: چنانچه توقف نمادهای معاملاتی به دلیل برگزاری مجامع عمومی ناشر باشد، عموما نماد معاملاتی پس از افشای تصمیمات مجامع عمومی در سامانه کدال و حسب مورد محاسبه قیمت تعدیل شده (در خصوص مجامع عمومی فوق‌العاده با موضوع افزایش سرمایه و مجامع عمومی عادی با موضوع تقسیم سود نقدی) بازگشایی می‌شود. همچنین ضوابط بازگشایی نماد معاملاتی در خصوص جلسه هیات مدیره ناشر با موضوع افزایش سرمایه نیز مشابه همین رویه است. البته در این خصوص برخی موارد استثنا نیز وجود دارد از جمله اینکه در مواردی که در جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده یا جلسه هیات مدیره ناشر، افزایش سرمایه به میزان ۲۰۰ درصد یا بیشتر صرفا از محل صدور سهام جایزه تصویب می‌شود، بازگشایی نماد معاملاتی منوط به ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جدید است.
وی با اشاره به مواردی که منجر به توقف نمادهای معاملاتی شرکت ها می‌شود بیان داشت : افشای اطلاعات با اهمیت موضوع ماده ۱۳ دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان در سامانه کدال از جمله دیگر مواردی است که منجر به توقف نمادهای معاملاتی شرکت‌ها می‌شود. همچنین حسب ضوابط مشخص و طبق دستورالعمل‌های اجرایی نحوه انجام معاملات در بورس و فرابورس، سازمان بورس و اوراق بهادار و یا بورس مربوطه نیز می‌توانند به منظور بررسی وضعیت افشای اطلاعات و یا بررسی معاملات سهام ناشر اقدام به «توقف» و یا «تعلیق» نماد معاملاتی شرکت کنند.
نمادهای معاملاتی متوقف و بسته شده بورسی تا ۲۲/۰۴/۱۴۰۰
عمده دلیل نمادهای بسته شده بورسی به دلیل افزایش سرمایه اتفاق افتاده است. همچنین نمادهای لحاظ شده در جدول نسبت به سایر نمادها مدت زمان طولانی‌تری را در تعلیق یا بسته بودن داشته‌اند.
-
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۰۷