چندی پیش رتبه‌بندی مشاوران پذیرش در سال ۱۳۹۹ توسط فرابورس ایران از لحاظ ابعاد کمی و کیفی منتشر و برترین‌های این حوزه معرفی شدند. بر این اساس، شرکت پردازش اطلاعات مالی نوآوران امین از لحاظ عملکرد کیفی مشاوران پذیرش توانست رتبۀ نخست را به خود اختصاص دهد. همچنین در خصوص عملکرد کمی نیز به جایگاه سوم دست یافت. تحقق این رویداد فرصتی را فراهم ساخت تا در گفت‌وگویی با علی نوروزی، مدیر عامل شرکت پردازش اطلاعات مالی نوآوران امین، نظرات ایشان را در خصوص دلایل موفقیت مذکور همراه با بیان مهم‌ترین چالش‌ها و ارائه راهکارهای عملیاتی برای تسریع روند ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه جویا شویم.
- یکی از مهم‌ترین چالش‌های متقاضیان ورود به بازار سرمایه، بحث طولانی شدن پروسۀ ورود آنها به بورس بوده، مهم‌ترین راهکارهای موجود برای کاهش این فرآیند طولانی که در حالت عادی و میانگین، حداقل یک‌سال به طول می‌انجامد چه مواردی هستند؟
باید در نظر داشت که وظیفۀ مشاور پذیرش فقط دسته‌بندی و ارسال مدارک دریافتی از طرف شرکت‌های متقاضی به بازار سرمایه نیست. نوآوران امین به عنوان مشاور پذیرش، قبل از هر گونه اقدامی برای طرح پروندۀ شرکت جهت پذیرش، کلیۀ اقدامات لازم به منظور اصلاح ساختار مالی، انجام حداقل افزایش سرمایه‌های مورد نیاز، احراز حد نصاب‌های مورد نظر هیأت پذیرش، تهیۀ صورت‌های مالی بر اساس استانداردهای حسابداری (با تعامل سازنده با حسابرس معتمد شرکت) و سایر اقدامات را با هماهنگی متقاضی پذیرش انجام داده و شرکت را آمادۀ ورود به بازار سرمایه می‌کند. در واقع برای بسیاری از شرکت‌های متقاضی، آماده‌سازی آنها و انجام اصلاحات ساختار مالی زمان‌بر می‌شود.
در خصوص پذیرش شرکت‌ها، ارگان‌هایی از جمله متقاضی پذیرش، مشاور پذیرش، شرکت فرابورس ایران یا بورس تهران، سازمان بورس و اوراق بهادار (امور اخذ مجوز تبدیل شخصیت حقوقی و ثبت شرکت‌ها نزد سازمان)، ادارۀ ثبت شرکت‌ها (ثبت تبدیل شخصیت حقوقی)، کانون کارشناسان رسمی دادگستری، حسابرس و بازرس قانونی شرکت، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویۀ وجوه و غیره درگیر هستند.
هر چند بحث اصلاح مفاد قانون تجارت با توجه به گذشت سالیان متمادی از ابلاغ آن در دستور کار متولیان امر قرار دارد، اما با این وجود ایجاد هماهنگی‌های بیشتر بین شرکت‌ها و ارگان‌های نام برده به منظور تسهیل و تسریع ورود شرکت‌ها ضروری است. یکی از مهم‌ترین مراحلی که در پروسۀ پذیرش شرکت‌های سهامی خاص بسیار زمان‌بر بوده، موضوع تبدیل شخصیت حقوقی آنها از سهامی خاص به عام (در ابتدا اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار و در ادامه ثبت آن در ادارۀ ثبت شرکت‌ها) است. تحقق این موضوع منوط به تقویم (ارزشگذاری) کلیۀ اموال منقول و غیر منقول توسط کارشناسان منتخب بوده و در صورت تنوع و پراکندگی دارایی‌های شرکت، زمان بسیاری زیادی از شرکت‌ها خواهد گرفت. همچنین بر اساس رویه‌های سازمان بورس، بحث تبدیل شخصیت حقوقی از سهامی خاص به سهامی عام و صدور مجوز آن توسط سازمان، منوط به اخد تأئیدیۀ هیأت پذیرش بوده و شرکت نمی‌تواند به منظور صرفه‌جویی در زمان، قبل از صدور رأی هیأت پذیرش اقدام به تبدیل شخصیت حقوقی کند.
با تمام این اوصاف به نظر می‌رسد ایجاد پنجرۀ واحد پذیرش به منظور ایجاد هماهنگی بیشتر بین شرکت‌ها و سازمان‌های نام برده ضرورت دارد. در همین راستا یکی از شرکت‌های مطرح در حوزه هوشمندسازی (شرکت مهندسین مشاور آرنیکا طرح) اقدام به تأسیس و راه‌اندازی سامانۀ رهسار به منظور ایجاد یک پنجره واحد کرده است.
- خدمات قابل ارائه توسط سامانۀ رهسار، برای تسهیل پذیرش شرکت‌ها چه مواردی هستند؟
اتاق بازرگانی ایران با همکاری شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت فرابورس ایران و جامعه حسابداران رسمی ایران در خصوص پنجره واحد برای ورود شرکت‌های بخش خصوصی به بازار سرمایه در گام اول اقدام به راه‌اندازی سامانه پنجره واحد تحت عنوان رهسار کرده است. بر همین اساس شرکت‌های متقاضی می‌توانند با مراجعه به تارنمای رهسار در بخش «ورود شرکت» نسبت به ثبت اطلاعات خود اقدام کنند. البته پرونده متقاضیان، مشروط به کامل بودن اطلاعات با ورود به فاز دوم بر اساس زمان ثبت‌نام اولویت‌بندی خواهد شد.
در واقع برای عمق‌بخشی به بازار، لازم بود فرآیند پذیرش شرکت‌ها در بازار سرمایه نسبت به وضعیت موجود که البته با همیاری متولیان بازار سرمایه پیشرفت محسوسی را در طی سالیان اخیر به خود دیده است، تسریع شود. همچنین در این زمینه مباحث بسیاری مطرح شد که چگونه شرکت‌ها نسبت به پذیرش در این بازار ترغیب شوند و از سوی دیگر، فرآیند پذیرش نیز با سرعت بیشتری انجام گیرد. لذا طی توافقی چهارجانبه که میان اتاق ایران، شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت فرابورس ایران و جامعه حسابداران رسمی به عمل آمد، سامانه هوشمندی به نام رهسار طراحی شد و به بهره‌برداری رسید.
- این سامانه چه ظرفیت‌هایی دارد؟
کارکرد اصلی این سامانه، سنجش میزان آمادگی شرکت‌ها برای ورود به بازار سرمایه است. البته کارکرد دیگر این سامانه آن است که بورس تهران و شرکت فرابورس ایران در می‌یابند که چه تعداد شرکت با چه اولویتی و با چه میزان آمادگی، متقاضی پذیرش در بازار سرمایه هستند که در نهایت سازوکار پذیرش شرکت‌ها و تأمین مالی آنها از بازار را تسریع می‌کند. همچنین شرکت‌ها نیز با ورود به این سامانه و بررسی اطلاعات‌شان متوجه می‌شوند امکان پذیرش در چه بازاری را دارا هستند و چه ایرادات و ضعف‌هایی در اطلاعات آنها وجود دارد. بر این اساس، متقاضیان ورود به بازار سرمایه می‌توانند اطلاعات اولیه‌ای که برای پذیرش در بازار لازم است، از جمله صورت‌های مالی سال‌های قبل، اطلاعات هویتی شرکت و اقلام دیگری مانند میزان فروش، تعهدات و برنامه‌های آتی را در سامانه وارد کنند تا مورد بررسی قرار گیرند.
- امکانات فعلی بازار سهام برای پذیرش شرکت‌ها چگونه است؟
در حال حاضر فرابورس ایران و بورس اوراق بهادار تهران، سامانه‌هایی به منظور بارگذاری و تکمیل مدارک توسط مشاوران پذیرش برای شرکت‌های متقاضی پذیرش طراحی کرده‌اند اما این سامانه‌ها، صرفاً به منظور تکمیل مدارک نزد این شرکت‌ها به منظور طرح درخواست آنها در هیأت پذیرش و بعد از آن درج شرکت‌ها بوده و اطلاعاتی کلی در مورد روند کار و مرحله‌ای که شرکت‌های متقاضی پذیرش در آن قرار دارند، ارائه می‌دهد.
- چه عواملی باعث شد که نو آوران امین در سکوی نخست مشاوران پذیرش قرار گیرد، همچنین فرآیند تحقق این رویداد چگونه بود؟
کسب این موفقیت ارزشمند، حاصل تلاش‌های شبانه‌روزی و دقت نظر تمامی همکاران به ویژه تیم واحد تأمین مالی شرکت بود. باید در نظر داشت بدون در نظر گرفتن مسئله مذکور، بررسی شرایط پذیرش شرکت‌ها مطابق با معیارهای فرابورس، تهیۀ امیدنامه‌ها و سایر گزارشات مورد نیاز فرابورس و به طور کل روند مطلوب آماده‌سازی شرکت‌ها برای طرح درخواست در هیأت پذیرش و در ادامه فرآیند درج شرکت‌ها امکان‌پذیر نبود. همچنین ارزیابی کیفی بر اساس نظرات هیأت پذیرش و کارشناسان مربوط به هر پرونده حاصل شده است. بر این اساس نوآوران امین در این مسیر، با عارضه‌یابی در وضعیت موجود شرکت‌ها و کمک به رفع آنها، ارائه مشاوره در خصوص اصلاح ساختار مالی و تهیۀ صورت‌های مالی مطابق استانداردهای سازمان بورس و اوراق بهادار، کمک به آماده‌سازی شرکت‌ها جهت اخذ استانداردها و معیارهای مد نظر هیأت پذیرش و در نهایت مهیا شدن شرایط آنها به منظور ورود به بازار سرمایه، همراه با شرکت‌ها بوده است. البته در این روند معاونت و مدیریت پذیرش شرکت فرابورس ایران و کارشناسان این اداره، طی سنوات اخیر با حُسن نیت و ارائۀ نقطه‌نظرات کاملاً تخصصی در تعامل سازنده با همکاران واحد تأمین مالی نوآوران امین سهم قابل ملاحظه‌ای در پیشبرد و تسهیل ورود شرکت‌ها داشته‌اند. در مجموع با تغییر و تحولات نظام‌مند و مثبتی که طی سالیان اخیر در عملکرد کلی واحد پذیرش شرکت فرابورس ایران رخ داده است، تعامل با مشاوران پذیرش بسیار سازنده‌تر از قبل شده و به طور کل در امور مربوط به پذیرش شرکت‌ها، ضمن حفظ کیفیت امور، سرعت پذیرش و آماده‌سازی شرکت‌ها از جانب فرابورس ایران افزایش یافته است. - تعداد شرکت‌های مطرح شده در هیأت پذیرش توسط شرکت نوآوران امین به همراه چند مشاور پذیرش دیگر، تفاوت معناداری با سایر مشاوران پذیرش دارد. مهم‌ترین دلایل اقبال شرکت‌ها به نوآوران امین برای انجام خدمات این حوزه چیست؟
شرکت پردازش اطلاعات مالی نوآوران امین در حال حاضر با دارا بودن بالغ بر ۴۰ نفر نیروی متخصص، دارای یک سیستم اطلاعاتی قدرتمند و غنی از انواع داده‌های پشتیبان تصمیمات مالی و به ویژه داده‌های بازار مالی، تیم قدرتمند مشاوران، کمیته‌ها و بخش‌های تخصصی و سرمایۀ کافی بوده که قابلیت بالقوۀ سرشاری را برای ارائة مشاورۀ تخصصی به اشخاص حقیقی و حقوقی جهت سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی توسط مجموعه ایجاد کرده است. در واقع ارائۀ خدمات مالی این شرکت در تمامی جوانب بازار سرمایه سبب مراجعۀ شرکت‌های دارای سهم قابل ملاحظه در اقتصاد کشور جهت دریافت کلیۀ خدمات مالی، از جمله مشاورۀ پذیرش در بورس تهران و فرابورس ایران، شده است.
برای عمق‌بخشی به بازار و تسریع فرآیند پذیرش شرکت‌ها
سامانه هوشمندی به نام رهسار طراحی شد - مهم‌ترین و برخی جزئیات خدمات اصلی و تخصصی در سایت نوآوران امین و یا خدماتی که به صورت اختصاصی (سفارشی‌سازی شده) توسط سامانه‌های نوآوران به مشتریان ارائه می‌شود، چه مواردی هستند؟
خدمات مربوطه به سامانه‌های نوآوران امین شامل «الگوریتم‌های تحلیل مالی»، «سامانه‌های تصمیم‌ساز» و وجود «پایگاه جامع اطلاعات مالی و اقتصادی» از تمامی شرکت‌های بازار سرمایه و اقتصاد ایران و جهان است. الگوریتم‌های تحلیل مالی، خود به سه دستۀ «سامانۀ ارزیابی عملکرد شرکت‌های زیرمجموعۀ هلدینگ‌های بورسی و غیربورسی (سفارشی)»، «سامانۀ ارزیابی شرکتی عمومی» و «سامانۀ هوش تجاری بانک‌ها» تقسیم می‌شود. سامانۀ «ارزیابی عملکرد شرکت‌های زیرمجموعۀ هلدینگ»، سامانه‌ای یادگیرنده و هوشمند برای ارزیابی عملکرد شرکت‌های بورسی و خارج از بورسی تابعۀ هلدینگ بوده که به بررسی توازن فعالیت‌های شرکت، انطباق استراتژی‌های شرکت‌ها با فعالیت‌های آن در طول سال، عارضه‌یابی و کنترل فرآیندهای شرکت می‌پردازد. در سامانه‌های «ارزیابی شرکتی عمومی»، عملکرد شرکت‌های مختلف بورسی از جنبه‌های متنوعی چون بنیادی، تکنیکال، رفتار معامله‌گران، بازده و غیره مورد تحلیل قرار می‌گیرد. در سامانۀ «هوش تجاری» نیز عملکرد بانک‌های کشور بر اساس متدولوژی CAMELS مورد مقایسه قرار می‌گیرد. البته در خصوص هوش تجاری، شرکت نوآوران امین قراردادهای محرمانه‌ای با برخی بانک‌های غیربورسی به منظور بررسی عملکرد آنها منعقد کرده است. همچنین سامانه‌های تصمیم‌ساز، شامل سامانه‌های سودیاب، سامانۀ سرمایه‌گذاری P/NAV و سامانۀ ذره‌بین (معاملات حقیقی - حقوقی‌ها) است. البته سامانۀ سودیاب، به محض افشای اطلاعات توسط شرکت‌ها، امکان دسترسی به مهم‌ترین اقلام مالی جهت تصمیم‌گیری سریع برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران را ایجاد می‌کند. این سامانه، علاوه بر تحلیل عملکرد ماهانه شرکت‌ها و صورت‌های مالی، به اهمیت نقش بازارهای موازی بازار سرمایه نیز توجه ویژه‌ای داشته است. محتوای سامانۀ سودیاب به کلیۀ افراد حقیقی و حقوقی متخصص و غیر متخصص فعال در بازار سرمایه این امکان را می‌دهد که بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن شرکتی را از منظر بنیادی و تکنیکال بررسی کنند و وضعیت صنایع را مورد ارزیابی قرار دهند. این مسایل در حالی مطرح است که سامانۀ سرمایه‌گذاری P/NAV به بررسی و مقایسۀ نسبت قیمت به خالص ارزش دارایی‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری حاضر در بازار سرمایۀ کشور می‌پردازد. سامانۀ ذره‌بین هم به منظور بررسی آمار معاملات (تعداد، حجم، ارزش، ورود و خروج نقدینگی، قدرت خریدار و فروشنده) سرمایه‌گذاران حقیقی، سرمایه‌گذاران حقوقی و سهامداران عمده بازار سرمایه به تفکیک نوع بازار، صنعت و شرکت طراحی شده و به صورت روزانه به‌روزرسانی می‌شود. در مجموع پایگاه جامع اطلاعات مالی و اقتصادی نوآوران نیز به دو بخش لحظه‌ای و تاریخچه‌ای تقسیم می‌شوند که شامل اطلاعات آمار معاملات روزانه، اطلاعات حین بازار، اطلاعات گزارشات مالی و اطلاعات بازارهای موازی است. - خدمات نوآوران امین به غیر از مشاوره پذیرش، در چه زمینه‌هایی ارائه می‌شود؟
خدمات شرکت نوآوران امین در حوزۀ عرضه و پذیرش، علاوه بر موضوع پذیرش سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه، شامل ارائۀ خدمات مشاور عرضه (امور مربوط به افزایش سرمایۀ شرکت‌ها و انتشار اوراق بدهی) برای شرکت‌های بورسی و غیربورسی نیز می‌شود. این شرکت توانسته از سالیان دور انجام بزرگ‌ترین افزایش سرمایه‌های بورسی برای شرکت‌هایی چون فولاد مبارکه اصفهان، معدنی و صنعتی گل گهر، معدنی و صنعتی چادرملو، فولاد کاوه جنوب کیش، فولاد هرمزگان و غیره را به همراه انتشار اوراق اجاره به مبلغ ۱۲.۰۰۰ میلیارد ریال برای شرکت معدنی و صنعتی گل گهر را در کارنامۀ خود به ثبت برساند. سایر خدمات مالی در این بخش شامل تهیۀ گزارشات سالانۀ هیأت مدیره به مجمع، تهیۀ گزارشات مقطعی تفسیری مدیریت، پذیرش کالاها در بورس کالا، انجام امور مربوط به تأسیس شرکت‌های سهامی عام پروژه و غیره می‌شود. - برای حفظ جایگاه فعلی و تداوم روند رو به رشد ارائه خدمات مالی در حوزۀ پذیرش شرکت‌ها و تأمین مالی آنها چه برنامه‌هایی مدنظر دارید؟
جایگاه فعلی شرکت پردازش اطلاعات نوآوران امین مدیون ارائه خدمات مالی بر اساس صداقت در همکاری متقابل و توجه به واقعیت‌های اقتصادی شرکت‌ها و کشور بوده است. در سال ۱۴۰۰ نیز عرضۀ اولیۀ سهام تمامی شرکت‌های پذیرفته شده در سال ۱۳۹۹ مد نظر است، همچنین تا مقطع فعلی عرضه شرکت‌های صنایع چوب خزر کاسپین و محصولات کاغذی لطیف انجام شده است و عرضۀ سایر شرکت‌ها نیز در آینده‌ای نزدیک محقق می‌شود. همچنین در بحث پذیرش شرکت‌ها نیز آماده‌سازی شرکت‌های دارای کم‌ترین ابهام مالی که به طور بالقوه می‌توانند با اصلاح ساختار مالی و احراز حد نصاب‌های مطلوب بورس تهران و فرابورس ایران، با ورود خود به بازار سرمایه برای اقتصاد کشور ارزش آفرین باشند در دستور کار قرار دارد. - به نظر می‌رسد انگیزۀ بسیاری از شرکت‌ها برای ورود به بازار سرمایه و یا سهامداران آنها برای عرضۀ سهام شرکت‌های سرمایه‌پذیر در بازار سرمایه، وابسته به روند پیش‌روی بازار است، بر این اساس چشم‌انداز بازار سهام را چگونه تحلیل می‌فرمایید؟
در این خصوص ضرورت دارد که دیدگاه شرکت‌ها نسبت به این موضوع تغییر پیدا کند. وقتی افق زمانی سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد نوسان‌های مقطعی نمی‌تواند تأثیر چندانی در انگیزه شرکت‌ها به منظور تأمین مالی از بازار سرمایه داشته باشد. در مجموع تنها راه برطرف کردن مشکل تورم در کشور هدایت نقدینگی و منابع تورم‌زا به سمت بازار سرمایه است که خواه ناخواه محقق خواهد شد.
-
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۰۷