مبنای ارزش‌گذاری و اینکه شرکت‌های پالایشی ارزنده هستند یا خیر تا حد بسیار زیادی به نرخ خوراک آن‌ها بستگی دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود که در این حوزه نرخ خوراک زودتر و به شکل ماهانه به شرکت‌های پالایشی ارائه شود. با وجود اینکه مشکلاتی در سر راه ارائه به موقع نرخ خوراک توسط شرکت پالایش و پخش وجود دارد ولی لازم است که هر چه سریع‌تر بروکراسی‌های موجود در این میان کاهش پیدا کند.
اگر شرایط اعلام به موقع نرخ خوراک از سوی شرکت پالایش و پخش وجود ندارد و یا اعلام این نرخ تا ماه‌ها به طول می‌انجامد بهتر است نرخ خوراک در بورس انرژی کشف قیمت شود و در واقع یک تخفیف 5درصدی نیز در آن اعمال شود که با این حساب می‌توان بر این مبنا به طور شفافی برای شرکت‌های پالایشی نرخ را تعیین کرد. این مسئله باعث می‌شود شرکت‌های پالایشی در سال‌های آینده مشکلاتی که امسال شاهد بودند را مجدد تجربه نکنند. اگر بخواهیم به تعدیل‌های مثبتی که در گروه پالایشی‌ها رخ داده بپردازیم باید به پنج شرکت پالایشگاهی اشاره کنیم. در گزارش‌های اولیه این شرکت‌ها نسبت به گزارش اخیر، تعدیل چشمگیر مثبتی رخ داده است .به عنوان نمونه شپنا 51درصد تعدیل مثبت، شتران 40درصد مثبت، شاوان 123درصد، شراز 55 درصد و شبندر نیز 65 درصد تعدیل مثبت داشته‌اند.
موضوعی که مطرح می‌شود این است که آیا در آینده نیز مجدد شاهد چنین تعدیلات مثبتی خواهیم بود یا خیر؟در تحلیل‌های بنیادی درآمدهایی مهم هستند که عملیاتی و تکرارشونده باشند.اگر به صورت‌های مالی این شرکت‌ها نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم که بخشی از این تعدیلات به دلیل اثر برگشت ذخایر حاصل شده است.
سال قبل به این دلیل که موجودی کالای این شرکت‌ها که نفت است به دلیل پاندمی کرونا از اواخر سال98 این محصول سیر نزولی به خود گرفته بود.بر این اساس مجبور شدند بر مبنای استانداردهای حسابداری به اجبار کاهش ارزش موجودی کالای خود را به عنوان یک هزینه شناسایی کنند و بابت آن یک ذخیره نیز در نظر بگیرند.
امسال با توجه به افزایش قیمت نفت این شرکت‌ها می‌توانند مجدد موجودی کالای خود را به نحویی بررسی کنند و با توجه به قیمت روز آن ذخایر را برگشت بزنند که عملا بخشی از این تعدیل‌های مثبت به خاطر برگشت ذخایری بوده است که سال مالی قبل به عنوان هزینه‌ها در نظر گرفته شده بود. در واقع این اتفاق یک اتفاق تکرارشونده نیست و برگشت ذخایر فقط به دلیل شرایط گفته شده صورت گرفته است.
اگر وضعیت پالایشگاه‌ها را با در نظر گرفتن برگشت ذخایر در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که شرکت‌ها سود کمتری حاصل کرده‌اند به عنوان نمو نه شپنا از تعدیل مثبت 51درصدی خود به 25درصد ، شتران از 40درصد به 25درصد، شاوان از 123درصد به 91درصد، شراز از 55 درصد به2درصد و شبندر نیز از 65درصد به 5/19درصد تعدیل مثبت می‌رسند.یعنی در واقع این پالایشگاه‌ها هیچ تعدیل مثبتی از خوراک و عملیات اصلی خود نداشته اند. همچنین اگر تعدیلی هم که در اثر برگشت ذخایر ایجاد شده را از سودهای اعلام شده حذف کنند عدد درست و قابل اتکایی به دست می‌آید.
- ابراهیم سماوی - مدیر تحلیل گروه صنعتی و معدنی امیر
-
منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۰۸