الزام افشای فهرست زمین و ساختمان ناشران گامی مهم و مثبت در راستای شفافیت دارایی‌های شرکت‌های بورسی است. این موضوع از چند زاویه قابل بررسی است. یکی از مهمترین موضوعات، رفع ابهامات در خصوص زمین و ساختمان‌های شرکت، مساحت، محل و وضعیت مالکیت، کاربری و مسائل حقوقی آن است.
بسیاری از شرکت‌ها در مجامع و در پاسخ به سوال سهامداران نیز اطلاعاتی حتی به صورت کلی در این خصوص اعلام و افشا نمی‌کردند. اما این موضوع سبب شد تا علاوه بر افشا تا نیمه مهر ۱۴۰۰، شرکت‌ها ملزم به افشای آن در گزارش‌های فعالیت هیات مدیره به صورت سالانه شوند که حسابرسان شرکت‌ها مکلف به نظارت بر آن شده‌اند. ابلاغ این بخشنامه علاوه بر شرکت‌ها به حسابرسان نیز بوده و آنها مسئولیت نظارت بر اطلاعات منتشره آن را بر عهده دارند که می‌تواند به تبیین دقیق وضعیت زمین و ساختمان‌های شرکت‌ها منجر شود. این موضوع می‌تواند ردیابی، ارزشگذاری و تحلیل دارایی زمین و ساختمان شرکت‌ها را تسهیل و تسریع کند و سبب تقارن اطلاعاتی در بازار بورس شود و مانعی درمورد ایجاد شایعات در خصوص زمین‌های شرکت‌ها و تحرکات مبتنی بر آن در خصوص قیمت سهام خواهد شد.
از سوی دیگر، بسیاری از شرکت‌های صنعتی که در دهه‌های قبل تاسیس و راه‌اندازی شده‌اند، اکنون در محدوده‌های شهری یا در حومه شهرها قرار گرفته‌اند و ارزش روز قابل ملاحظه‌ای پیدا نموده‌اند، در حالی که ارزش دفتری ناچیزی داشته‌اند. این شرکت‌ها از جمله صنایع خودروسازی، دارویی، سیمانی و مواد غذایی و برخی تک نمادها را شامل می‌شود. علاوه بر این، انتشار این اطلاعات برای گروه بانکی و بیمه‌ای که متکی بر دارایی‌های ملکی هستند، می‌تواند اثرگذاری قابل ملاحظه‌ای بر روی سهام داشته باشد. این موضوع در خصوص شرکت‌هایی که تاکنون تجدید ارزیابی نداده‌اند، می‌تواند اثربخشی بیشتری داشته باشد. همچنین بخشی از شرکت‌ها زمین‌های مازاد یا راکدی دارند که ارزش افزوده بالایی داشته و در عین حال در ارزش سهام شرکت‌ها منعکس نشده است.
از سوی دیگر، با توجه به شرایط تورمی کشور، ارزش دفتری به بهای تاریخی و مستهلک نمودن آن سبب می‌شود تا ارزش دفتری فاصله قابل ملاحظه‌ای از ارزش واقعی بگیرد و این موضوع در همه حوزه‌ها از جمله ساختمان و زمین که برای عموم مردم مشهود است، بیشتر نیز است. از سوی دیگر، وضعیت مالی و سرمایه شرکت براساس بهای دفتری است و بنابراین تسهیل و حتی تشویق تجدید ارزیابی دارایی‌های غیر استهلاک پذیر می‌تواند به به‌روز شدن سرمایه شرکت‌ها و شفافیت سرمایه سهامداران منجر شود.
- فرهنگ حسینی - کارشناس بازار سرمایه
- هفته نامه اطلاعات بورس - شماره ۴۱۳