سال گذشته هنگامی که دستورالعمل بازارگردانی ابلاغ شد، بازار سرمایه شرایط مطلوبی نداشت و همچنین چندان با این مفهوم آشنا نبود و بازارگردان‌ها با شرایط نامناسب معاملاتی وارد بازار شدند اما در حال حاضر با گذشت حدود یک‌سال از شروع عملیات گسترده بازارگردانی می‌توان گفت بازار کاملا با مسئله بازارگردانی آشنا شده و سهم بازارگردان‌ها از معاملات در حال افزایش است. این خبر خوبی است که نشان می‌دهد شرایط بهتری نسبت به گذشته در مقوله بازارگردانی وجود دارد.
همچنین باید در نظر بگیریم که وقتی بازارگردانی در بازار شناخته شده و جا بیفتد، بورس کمتر دچار تلاطم و هیجان می‌شود و همچنین صف خرید و فروش به‌ندرت تشکیل می‌شود. بازارگردان‌ها با خرید و فروش سهام بازار را نقدشونده نگه می‌دارند و همچنین از تبعات نامناسب عدم تقارن معاملاتی برای بازار جلوگیری می‌کنند.
در حال حاضر ابهاماتی در قوانین و مقررات وجود دارد و مقوله بازارگردانی نیازمند وضع قوانین و مقررات است. امسال نیز در برخی مجامع شاهد بودیم که حسابرس‌ها، سهام موجود در صندوق‌های بازارگردانی را سهام خزانه توصیف کردند و باید این ابهامات در قوانین و مقررات رفع شود. یکی دیگر از مشکلات بازارگردان‌ها این است که به لحاظ نقدینگی قوی نیستند و جا دارد به صندوق‌ها کمک شود.
در حال حاضر چون تعداد بازارگردان‌ها سال گذشته اندک بود، در تعداد نمادهای بازارگردانی بین صندوق‌های بازارگردانی تقارن وجود ندارد و باید توزیع متناسب با موجودی یا کفایت سرمایه صندوق‌ها صورت بگیرد و به این سمت حرکت کرد که صندوق‌ها منابع بیشتری داشته باشند و از آنها به‌صورت مؤثرتر در بازار استفاده کنند. لازم است تمامی راه‌هایی که به تقویت نقدینگی بازارگردان‌ها کمک می‌کند، هموار شود. در حال حاضر عمده منابع صندوق‌های بازارگردانی از طریق ناشران تأمین می‌شود اما ضرورت دارد از طرق مختلفی مانند تسهیلات، اعتبارات، آورده نقدی حتی به نوعی فروش اوراق، صندوق‌های بازارگردان اجازه داشته باشند تأمین منابع انجام دهند. مسئله دیگر که برای صندوق‌های بازارگردان بسیار مهم است، این است که صندوق‌های بازارگردان با وجود اینکه ذیل کارگزار معامله‌گر قرار می‌گیرند، متأسفانه تا به امروز در قانون بازار سرمایه دسترسی مستقیم به سیستم معاملات نداشتند و این مشکل عمده‌ای را برای آنها ایجاد می‌کند و باید صندوق‌های بازارگردانی دسترسی مستقیم و آزادانه به هسته معاملات داشته باشند تا بتوانند هر لحظه نسبت به خرید و فروش سهام اقدام کنند و تصمیمات آنها محرمانه باقی بماند. متاسفانه یک آفت سیستم بازارگردانی، بحث افشای اطلاعات معاملاتی بازارگردان است که می تواند به سیستم آسیب وارد کند.
دیگر مشکل این است که عملیات بازارگردانی به نوعی در صندوق‌های بازارگردانی منحصر به نمادهایی است که طرف قرارداد بازارگردانی باشند. این مسئله باعث محدودیت در عملکرد صندوق‌ها می‌شود و می‌توان این محدودیت نمادها را برداشت تا تمامی این صندوق‌ها بتوانند در هر نمادی که خود منابع آن را تأمین می‌کنند با شرایط کارمزد پایین ورود کنند و بازارگردانی را انجام دهند. به عبارت دیگر ما نیازمند این هستیم که بازارگردان‌ها اختیارات بیشتری داشته باشند و با نقدینگی که دارند بتوانند وارد بازارگردانی نمادهای مختلف شوند. اگر این محدودیت‌ها رفع شود حرکت بازار می‌تواند ساده بشود هر چند که بحث دامنه نوسان و حجم مبنا نیز دارای اهمیت است و گشایش در این دو محدودیت معاملاتی نیز می‌تواند بازارگردانی را ساده‌تر کند.
- همایون دارابی - مدیرعامل سبدگردان داریوش
- هفته نامه اطلاعات بورس_ شماره ۴۱۳