بازار سرمایه هفته سختی را پشت سر گذاشت، اصلاح شاخص و همینطور ابهامات و عدم شفافیت بازار باعث شد که ترس و بدبینی به آینده و کاهش تقاضا از سوی حقیقی‌ها به چشم بخورد.
از جمله ریسک‌هایی که بازار با آن روبه‌رو است، می‌توان به افزایش نرخ بهره اشاره کرد که دولت جدید برای جبران کسری بودجه مجبور به فروش اوراق بدهی است و افزایش نرخ بهره باعث اثرات منفی در بازار سهام و تورم در جامعه می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری در فولاد و سیمان و همینطور اخبار مثبت از برجام و نرخ کاهشی کامودیتی‌ها و همینطور افزایش قیمت‌های حامل انرژی می‌تواند ریسک‌های دیگر پیش‌روی سرمایه‌گذاران باشد. با اتمام شهریور و پایان یافتن تسویه اعتباری کارگزاری‌ها، همینطور گزارش‌های مهر ماه شرکت‌ها، اصلاح شاخص و رسیدن به محدوده حمایتی خود انتظار می‌رود شاخص کل با نوسانات رو به بالا در هفته آتی همراه باشد.
شروع نزولی
در نگاهی به بازار در طول هفته، اولین روز کاری بازار متعادل شروع شد ولی در ادامه فشار عرضه‌ها باعث ریزش ۳۷ هزار واحدی شاخص شد که شاخص کل را به سطح یک میلیون و ۴۵۰ هزار واحد رساند. قیمت‌های جهانی که با کاهش همراه بودند، باعث خوش‌بین نبودن سهامداران به آینده سهم‌های کامودیتی محور و دلیلی بر شدت گرفتن عرضه‌ها شد. در حالی که قیمت دلار روند صعودی داشت و خبر مهم عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای، بازار تحث تاثیر اخبار منفی قرار گرفته و با تردید در سمت تقاضا دادوستد شد و بدون توجه به اخبار و محرک‌های مثبت بازار با ریزش همراه بود. نمادهای فولاد، کگل و فملی بیشترین تاثیر منفی بر شاخص کل داشتند. ارزش معاملات خرد ۵۹۳۴ میلیارد تومان بود که ۲۲.۵ درصد نسبت به روز کاری گذشته افت داشت.
فشار عرضه‌ها
یکشنبه بازار باز هم با فشار عرضه‌ها کار خود را آغاز کرد و ترس و ابهامات موجود شاخص توان بالا رفتن و گذشتن از مقاومت‌های خود را نداشت. عوامل و محرک‌هایی باعث هیجان منفی در بازار شده، رشد نرخ سود بانکی و شایعاتی از ریاست بانک مرکزی و همینطور قیمت‌گذاری‌های دستوری از عوامل فشار عرضه‌ها در بازار بوده است. ارزش معاملات خرد بازار سهام ۵۴۱۰ میلیارد تومان بود که نسبت به روز قبل از آن ۷ درصد کاهش داشته است. شاخص کل با ریزش ۲۹۷۴۱ واحدی به سطح یک میلیون و ۴۲۰ هزار واحد رسید. صف‌های فروش کم حجم ولی حجم تقاضای پایین باعث افت بازار در این روزها بوده است. حمایت‌های حقوقی‌ها هم نتوانست جلوی نزول بازار را بگیرد. نمادهای فارس، فولاد و فملی بیشترین تاثیر منفی بر شاخص بورس داشتند. نمادهای مدیریت، شستا و شپنا بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.
رشد محدود
سومین روز هفته با تلاش خریداران حقوقی در نمادهای شاخص‌ساز سعی در به تعادل رساندن بازار داشتند اما فشار عرضه‌ها در بازار غالب بود و در نهایت شاخص کل با بیش از نیم درصد رشد در سطح یک میلیون و ۴۲۷ هزار واحد ایستاد. نمادهای فملی، مبین و فارس بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل داشتند. بیشترین حجم معاملات را نمادهای دی، کرمان و خساپا به خود اختصاص دادند. ارزش معاملات خرد ۵۳۳۴ میلیارد تومان بود.
هراس بازار
در روز سه‌شنبه در ادامه عرضه‌های روز گذشته شروعی پر عرضه را شروع کرد و شاخص کل حمایت یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد خود را از دست داد. قیمت‌ها جذاب و در حمایت‌های خود بودند ولی بازار با ترس از کاهش نرخ کامودیتی‌ها، دلار و همینطور تسویه اعتبار کارگزاری‌ها با فشار فروش به اتمام رسید. شاخص کل با افت ۳۶۵۵۳ واحدی همراه بود و نمادهای فولاد و شستا و کگل بیشترین تاثیر منفی بر شاخص کل داشتند.
در آخرین روز هفته شاخص کل با افت ۴۸۳۳ واحدی در سطح یک میلیون و ۳۸۶ هزار واحد به اتمام رسید. ارزش معاملات خرد ۸۸۶۸ میلیارد تومان بود که بالاترین ارزش معاملات در ۱۵ روز اخیر بوده است. بازار با روندی پرعرضه و منفی در اکثر سهم‌ها آغاز شد ولی در ساعات پایانی بازار با رسیدن شاخص کل به محدوده حمایتی یک میلیون و ۳۸۰ هزار واحد واکنش نشان داد و با خبر رئیس سازمان بورس از تعیین نرخ خوراک پالایشی‌ها و سودآوری خوب آنها این گروه مورد استقبال قرار گرفت. نماد شستا که به محدوده حمایتی خود رسیده به دلیل به کما رفتن افزایش سرمایه شرکت و زیرمجموعه‌های خود این سهم مورد تقاضا قرار نگرفت و در حال درجا زدن به کار خود پایان داد. گروه‌های خودرویی و بانکی نیز در صف فروش به صفر تابلو رسیده و بعد از ریزش قیمتی همچنان تقاضا در این گروه پایین است.
بازارهای جهانی
این هفته بازارهای جهانی وضعیت پیچیده‌ای داشتند. شرکت اورگروند دومین شرکت بزرگ ساختمان‌سازی در کشور چین با بحران بدهی روبه‌رو شده است. ۳۰۰ میلیارد دلار بحران این شرکت در ریسک نکول قرار گرفته است. در عین حال این شرکت در بازپرداخت بدهی‌های خود درمانده است و پیشنهاد تخفیف بیش از ۲۵ درصدی در قیمت‌های پیش فروش خود داده است. این شرکت بیش از یک و نیم میلیون واحد پیش فروش دارد و در صورت عدم دخالت دولت می‌تواند یک بحران در بازار اعتبارات و مسکن در چین رخ دهد، بازاری که در ماه‌های اخیر و به خصوص در یک‌سال گذشته وضعیت ضعیفی در معاملات داشته و روند پرشتاب رشد آن کند شده است. همین موضوع اثر قابل ملاحظه‌ای بر بازار کامودیتی‌ها گذاشته است. بخشی از موضوع سبب کاهش قیمت فولاد و همینطور سقوط قیمت سنگ آهن در چین شده است. سنگ آهن که در ماه‌های قبل بالای ۲۰۰ دلار جولان می‌داد اکنون به کمتر از ۱۰۰ دلار رسیده است. در سوی دیگر بازارهای جهانی قیمت گاز در هاب‌های مختلف در حال رکوردشکنی است و نرخ میانگین ۴۰ سنت در هاب‌ها در حال عبور است. این موضوع می‌تواند موجب افزایش شدید قیمت گاز پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و سیمانی‌ها شود. فولادی‌ها و سیمانی‌ها در مقابل این رشد قیمت دست بسته هستند اما در مقابل، گروه پتروشیمی از جمله متانولی‌ها و اوره‌ای‌ها از این رشد منتفع می‌شوند زیرا قیمت تمام شده در سایر شرکت‌ها در مناطق دنیا و همینطور شرکت‌های زغال سنگ محور در چین با افزایش روبه‌رو می‌شوند و این شرکت‌های ایرانی هم می‌توانند برنده جهش قیمت گاز باشند.
یک عرضه موفق
در بازار داخل عرضه اولیه «شکام» تولیدکننده مواد موثره دارویی و مواد میانی صنایع شوینده با اقبال صندوق‌ها روبه‌رو و با رقابت و سقف قیمت معامله شد. صف «فجهان» عرضه شد و سهم تا صف فروش پیش رفت. «توسن» اما صف خرید قدرتمندی داشت و «حآفرین» با وجود عرضه‌ای که در آخرین روز هفته داشت اما با حمایت خریداران با صف خرید بسته شد. صف خرید «فسبزوار» نیز به طور کامل عرضه شد و تا محدوده یک مثبت نیز پایین آمد. دلار در محدوده ۲۷ هزار تومان تثبیت شده است اما دلار نیما در حال افزایش است و اختلاف خود را با دلار آزاد کم کرده است. شنیده‌ها و اخبار منتشره حاکی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی تا پایان سال است. این موضوع می‌تواند اثر قابل ملاحظه‌ای در گروه دارویی و غذایی داشته باشد.
- ندا کریمی - کارشناس بازار سرمایه
- هفته نامه اطلاعات بورس_ شماره ۴۱۵