همانطور که می‌دانیم بازار سرمایه بعد از چالش‌های فراوان در سال گذشته، ریزش شدیدی را بعد از صعود تاریخی خود تجربه کرد که باعث بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران جدید و خروج سرمایه آنها از این بازار شد.
در شش ماهه اول امسال بازار با سردرگمی‌هایی همراه بود که دلیل آن، نگرش و استراتژی اقتصادی دولت جدید و مهمتر از همه نگرش سیاسی این دولت نسبت به گفت‌وگوها در رابطه با آینده برجام بود که منجر به رفع یا عدم رفع تحریم‌ها می‌شود. همچنین همانطور که بسیار روشن و مشخص است، دلیل ابهام موجود بابت رفع یا عدم رفع تحریم‌ها، تأثیری است که هر یک از این احتمالات بر روی نرخ ارز بر جا می‌گذارد و در پی آن به دلیل وابستگی بیشتر محصولات و صنایع به نرخ دلار، این عامل باعث افزایش یا کاهش سوددهی صنایع می‌شود.
خیلی از سرمایه‌گذاران معتقدند که در صورت بازگشت تمام کشورهای عضو برجام به آن و رفع تحریم‌های اقتصادی کشور، نرخ دلار به زیر سطح ۲۰ هزار تومان می‌رسد که این اتفاق باعث می‌شود خیلی از صنایع در سال جاری سودی کمتر از سود سال قبل را محقق کنند. در صورتی که در این تحلیل دو نکته اساسی در نظر گرفته نمی‌شود؛ نخست آنکه از لحاظ اقتصادی کاهش نرخ دلار به زیر سطح ۲۰ هزار تومان حتی اگر در مقطع بسیار کوتاهی به دلیل جو روانی ناشی از رفع تحریم‌ها اتفاق بیفتد اما در بلندمدت تقریبا غیرممکن است، زیرا این عامل باعث افزایش شدید کسری بودجه می‌شود که در حال حاضر نیز کسری قابل توجهی از آن را مشاهده می‌کنیم. همچنین کاهش شدید قیمت دلار باعث صدمه خوردن به تولیدکنندگانی می‌شود که مواد اولیه خریداری شده برای بلندمدت را با نرخ‌های بسیار بالاتری معامله کرده‌اند و در صورت این رخداد با کاهش نرخ محصولات خود مواجه می‌شوند که می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری به بدنه مالی اکثر صنایع و شرکت‌ها وارد و حتی سرمایه‌گذاری مجدد را برای آنها غیرجذاب کند.
مسئله دوم آن است که حتی در صورت کاهش نرخ دلار تا محدوده ۲۰ هزار تومان، بیشتر شرکت‌ها و صنایعی که صادرات محور هستند با دو عامل می‌توانند این کاهش نرخ‌ها را جبران کنند؛ عامل اول، افزایش مقدار فروش صادراتی آنهاست که بسیار ملموس می‌شود و عامل دوم، کاهش بسیار زیاد هزینه‌های آنها بابت رفع تحریم‌هاست. به طور مثال، این مورد شامل کاهش هزینه‌های حمل و نقل و مهمتر از آن، افزایش نرخ‌های محصولات و واقعی‌تر شدن آنهاست. برخی شرکت‌ها در زمان اعمال تحریم‌ها برای فروش محصولات خود تخفیفات بالایی را بر روی نرخ محصولات اعمال می‌کردند. پس اگر به بازار سرمایه با دید بلندمدت نگاه شود، همیشه می‌توان با سرمایه‌گذاری بر روی شرکت‌های بنیادی موجود در صنایع مختلف این بازار، حداقل ارزش پولی سرمایه موجود را حفظ کرد.
- محسن کرکه‌آبادی - تحلیلگر ارشد بازار سرمایه
- هفته نامه اطلاعات بورس_ شماره ۴۱۸