فلسفه ایجاد فرابورس این بود که شرکتهایی که نمیتوانستند وارد بورس شوند و با یکدیگر شراکت دارند، بتوانند سهام خود را در فرابورس عرضه کنند تا از این طریق راه خروج از سرمایهگذاری برایشان فراهم شود. حتی این بحث مطرح بود که به شرکتهای سهامی خاص هم پذیرش داده شود تا هر کسی که سهمی از شرکتی دارد، بتواند سرمایه خود را نقد کند و تشویق به سرمایهگذاری شود. فرض کنید فردی ۱۰ درصد از سهام شرکتی را در اختیار داشته باشد که نمیتواند آن را بفروشد، در این صورت باید فردی وجود داشته باشد که بتواند با شرکای او شریک شود و این میزان سهم را خریداری کند. در نتیجه یا باید ۱۰۰ درصد سهم را خریداری کند و آن را به فرد دیگری بفروشد یا اینکه راه به جایی نخواهد برد. بنابراین بازار هدف برای شرکتهایی است که برای پذیرش در فرابورس فشار آوردهاند. این در حالی است که فرابورس قصد دارد بازار پایه را جمع کند و بازار جدیدی به نام هدف تاسیس کند تا شرکتهایی که نمیتوانند در تابلوی اول و دوم پذیرش شوند وارد بازار هدف شوند. راهاندازی این بازار میتواند بخشی از نقدینگی موجود در بازار را جذب کند. تشکیل چنین بازاری به نفع شرکتهای دانش بنیان و استارتآپ است.
بیشتر بخوانید:
استارتآپها شرکتهای نوپایی هستند که برای تأمین منابع مالی و ادامه راه نیاز به پشتوانه بزرگتری همچون سیستم بانکی دارند. از آنجا که این شرکتها به دلیل نداشتن صورتهای مالی و وثیقه نمیتوانند منابع لازم را از سیستم بانکی دریافت کنند، به سمت بازار سرمایه هدایت میشوند. این شرکتها تا زمانی که بتوانند منابع مالی موردنیازشان را تأمین کنند، پیش خواهند رفت اما اگر این منابع به هر دلیلی تأمین نشود، شکست میخورند. برای اینکه این بازار به اهداف مورد نظر دست پیدا کند باید صنایع هایتک و شرکتهای استارتآپ تکنولوژیک که به فناوری و تکنولوژی روز و جدید مجهز هستند، مورد توجه قرار گیرند تا علاوه بر توسعه کشور و پیادهسازی علم در صنعت، ارتباط بین دانشگاه و صنعت نیز برقرار شود. البته در حال حاضر به جز بازار هدف، بازار جدید دیگری در فرابورس تعریف
نشده است.
پیش از این یک بازار ایده وجود داشت که استقبال چندانی از آن صورت نگرفت در حالی که بازار هدف میتواند بیش از پیش موثر واقع شود. برای اینکه این بازار به سرنوشت بازارهای SME دچار نشود، باید تمامی جوانب و ابهامات آن در نظر گرفته شود و تجربه کشورهای منتخب خارجی و داخلی در این زمینه برای پیشبرد بهتر اهداف مورد استفاده قرار گیرد. این گفتهها در حالی است که برخی معتقدند، ضرورت تاسیس بازار هدف آن هم در حالی که هفت بازار در قالب بورس و فرابورس به فعالیت مشغول هستند، روشن نیست. به ویژه با توجه به این که مکانیسمهای کنترلی مختلفی برای تقویت امنیت بازار وجود دارد، ایجاد یک بازار با محدودیتهای جدید منجر به افت بیشتر بازار خواهد شد.
- محمدجواد شیخ - کارشناس بازار سرمایه
- شماره ۴۲۵ هفته نامه اطلاعات بورس- صفحه ۹