صدای بورس؛ وحید بلالی: این روزها بحث سهامداران اصلی خودروسازان و دخالت دولت به یک بحث چالشی و بسیار جذاب تبدیل شده است، نمایندگان مجلس سهم دولت را در خودروسازی تنها ۶ درصد می‌دانند، اما سهم دولت در خودروسازی بیش از این است. این در حالی است که وزیر کار سهم دولت را تنها در یک شرکت دولتی ۸ درصد می‌داند، علاوه بر شناسایی سهم دولت و زیرمجموعه‌های دولتی در خودروسازی کشور باید دست بخش دولتی از تصمیم سازی برای خودروسازی کوتاه شود تا مردم و سهامداران حقیقی کاربلد بتوانند سکان خودروسازی را به دست گیرند و به سمت آبادی پیش ببرند و تا زمانی که دست دولت در این صنعت باشد، رشدی نخواهد کرد. آزادسازی سهام دولت به صورت بلوکی خواسته عبدالملکی نیز بوده که در نامه خود به وزیران صنعت و اقتصاد آن را تاکید کرده است.
حجت الله عبدالملکی در نامه خود آورده است: «صندوق بازنشستگی کشوری از طریق دو شرکت تابعه خود، مالک ۸٫۰۳ درصد از سهام گروه صنعتی ایران خودرو است که با توجه به ارزش روز ۵۰۶ هزار میلیارد ریالی ایران خودرو در بورس تهران، بیش از ۴۰ هزار میلیارد ریال از دارایی‌های متعلق به بازنشستگان معظم تحت پوشش صندوق مذکور (براساس ارزش خرد سهام نه بلوک) بدون هیچ گونه بازدهی اقتصادی طی سالیان طولانی حبس شده است و با توجه به زیان انباشته حدود ۳۵۰ هزار میلیارد ریالی شرکت مذکور، حتی با فرض سودآور شدن ایران خودرو طی سال‌های آتی، امکان کسب بازده نقدی از محل این سهم تا سال‌های طولانی متصور نیست.
در حال حاضر، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مالکیت ۱۳٫۸۴ درصد و شرکت ایران خودرو از طریق شرکت‌های فرعی و وابسته خود سهامداری حدود ۲۴٫۳۶ درصد (۱۰٫۸۷ درصد متعلق به گروه گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو، ۱۰٫۳۳ درصد متعلق به شرکت بازرگانی سپهر کیش ایرانیان و ۳٫۱۶ درصد متعلق به سرمایه‌گذاری سمند) را دارا است.
به منظور تامین مالی صندوق بازنشستگی کشوری، دولت و همچنین شرکت ایران خودرو در جهت بازپرداخت بدهی‌ها از طریق واگذاری سهام تودلی(با واسطه) زیرمجموعه‌ها پیشنهاد می‌شود سهام مذکور تجمیع شده و با ارائه وکالت به سازمان خصوصی سازی امکان واگذاری ۴۶٫۲۳ درصدی مدیریتی سهام ایران خودرو با قیمت بلوکی میسر و انگیزه لازم برای بخش خصوصی جهت خرید سهام این شرکت فراهم شود.»
تنها ۸ درصد از سهام ایران خودرو متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری (وصندوق) و ۱۳ درصد متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران متعلق به وزارت صنعت است، ۳ درصد از سهام ایران خودرو متعلق به بانک تجارت، ۱.۶۸ درصد از سهام ایران خودرو متعلق به شرکت بانک ملت، ۳.۳۶ درصد از سهم ایران خودرو متعلق به بانک صادرات ایران است. یعنی تا همینجا ۲۹ درصد سهام ایران خودرو با واسطه متعلق به دولت است و این بدین معنا است که دولت در این خودروساز تا چه حدی سرمایه‌گذار است.
طبق عکس فوق، سهامداران روز «خودرو» عبارتند از: شرکت تدبیر سرمایه آراد، شرکت گستر سرمایه‌گذاری ایران خودرو، شرکت سپهر کیش ایرانیان، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران، شرکت سرمایه‌گذاری آتیه صبا، بانک صادرات، شرکت سرمایه‌گذاری سمند، بانک تجارت، شرکت سرمایه‌گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه راهبردی راز، شرکت بانک ملت، شرکت سرمایه‌گذاری مانا نوین، شرکت گروه مالی پارسیان.
لازم به ذکر است ۷۱ درصد سهامداران عمده نماد «خودرو» حقوقی هستند که در فوق به آن اشاره شد. تنها راه بهره بردن سهامداران حقیقی خرد از نماد «خودرو» و شکوفایی صنعت خودرو خصوصی‌سازی از راه واگذاری بلوکی سهام دولت در ۲ غول خودروسازی کشور است و تا زمانی که این ۲ مجموعه به معنای واقعی کلمه خصوصی و بهره ور و کیفیت محور نشوند، آش همان است و کاسه همان.